Odporność zaczyna się w jelitach noworodka. Jak prawidłowo o nią dbać?
Poród to szczególne wydarzenie w życiu każdego rodzica. Trudno jednak zaplanować każdy jego szczegół. Dziecko może szczęśliwie przyjść na świat siłami natury lub poprzez cesarskie cięcie. Od pierwszych chwil życia niemowlęcia opiekunowie robią wszystko, aby jak najlepiej zająć się maluszkiem i wspierać jego rozwój, który w początkowym okresie życia jest wyjątkowo intensywny. W tym czasie kształtuje się również odporność, dla której kluczowe znaczenie ma mikrobiota jelitowa. Jak ją wspierać, jeśli dziecko przyszło na świat drogą cesarskiego cięcia?
Po porodzie całkowicie zmienia się otoczenie, w którym znajduje się noworodek. Przez 9 miesięcy ciąży, dzięki płynowi owodniowemu jego ekspozycja na drobnoustroje była mocno ograniczona. Po narodzinach organizm niemowlęcia, w tym jego układ odpornościowy, musi jednak zacząć dostosowywać się do zmiennych czynników zewnętrznych. Zadaniem odporności jest przy tym chronić dziecko przed chorobotwórczymi drobnoustrojami, które są obecne wszędzie - na skórze matki, przedmiotach, a także są przenoszone przez personel medyczny. To duże wyzwanie dla kształtującego się układu odpornościowego niemowlęcia, który w znacznym stopniu rozwija się w jelitach. Mimo że są one częścią układu pokarmowego, to właśnie w nich znajduje się aż 70-80% wszystkich komórek odpornościowych organizmu.
Znajdujące się w jelitach człowieka mikroorganizmy tworzą złożony ekosystem, czyli mikrobiotę jelitową. Stanowi ona pierwszą linię obrony w kontakcie z patogenami i jest miejscem stymulowania odpowiedzi odpornościowej. Właśnie dlatego prawidłowy skład mikrobioty jelitowej to warunek konieczny, aby młody organizm mógł zwalczać bakterie oraz wirusy, a także budować swoją odporność. Na skład mikrobioty wpływa wiele czynników. To m.in. otoczenie, w którym przebywa dziecko, dieta mamy, hospitalizacje czy konieczność stosowania leków. Proces kolonizacji jelit dziecka przez drobnoustroje bardzo intensywnie trwa w trakcie 3 pierwszych lat jego życia, a zaczyna się już z chwilą porodu.
Bez względu na to, czy dziecko na świat przyszło siłami natury, czy drogą cesarskiego cięcia, najważniejsze, że szczęśliwie jest już ze swoimi rodzicami. Warto jednak wiedzieć, że w trakcie porodu siłami natury niemowlę po raz pierwszy ma kontakt z mikrobiotą mamy, która pochodzi zarówno z jej układu pokarmowego, jak i z dróg rodnych. To właśnie wtedy dziecko otrzymuje m.in. dobroczynne bakterie z rodzaju Bifidobacterium. Są one uważane przez ekspertów za rodzaj bakterii pełniący znaczącą rolę w kształtowaniu mikrobioty jelitowej w okresie wczesnego dzieciństwa. Co ciekawe, w jelitach zdrowych niemowląt najliczniej występuje gatunek Bifidobacterium breve, który odpowiada m.in. za aktywację niedojrzałego układu odpornościowego.
Niemowlę, które przychodzi na świat drogą cięcia cesarskiego, nie ma bezpośredniego kontaktu z mikrobiotą mamy. Właśnie dlatego szczególne znaczenie ma wspieranie jego mikrobioty jelitowej po narodzinach. Eksperci wyróżniają kilka strategii z tego zakresu, a najważniejszą z nich jest prawidłowe żywienie dziecka. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rekomenduje, aby mleko mamy było jedynym pokarmem niemowlęcia w pierwszym półroczu jego życia. Czasem jednak karmienie piersią nie przychodzi łatwo, a poród drogą cięcia cesarskiego może powodować trudności w karmieniu własnym pokarmem. Aby utrzymać laktację, mama powinna skorzystać z porady położnej lub doradcy laktacyjnego. Czasem wystarczy bowiem jedynie zmiana techniki karmienia.
Są również przypadki, kiedy kontynuacja karmienia piersią z uzasadnionych przyczyn po prostu nie jest możliwa. W takich sytuacjach mama również może liczyć na wsparcie. Lekarz pediatra może pomóc jej w wyborze odpowiedniego dla niemowlęcia mleka następnego. Sięgając po taki produkt, warto zwrócić uwagę na formuły opracowane z myślą o potrzebach dzieci urodzonych drogą cięcia cesarskiego - z dodatkiem bakterii z rodzaju Bifidobacterium, czyli m.in. tych, które noworodek otrzymuje od mamy w trakcie porodu naturalnego i które odpowiadają m.in. za aktywację niedojrzałego układu odpornościowego. Ponieważ proces zasiedlania jelit dziecka przez dobroczynne bakterie trwa jeszcze długo po porodzie, wybór takiego produktu do karmienia lub dokarmiania niemowlęcia jest jednym ze sprawdzonych sposobów na wsparcie jego rozwijającej się odporności.
CZYTAJ TAKŻE:
Wpływ kontaktu skóra do skóry u dzieci urodzonych przedwcześnie
