Jak prawidłowo brać leki na ciśnienie? O której lepiej podziałają, z czym nie łączyć?
Na świecie aż jedna na trzy osoby choruje na nadciśnienie. To również główny czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, w tym zawałów serca oraz udarów mózgu, które w Polsce są najczęstszą przyczyną zgonów. Niestety, niektórzy unikają ciśnieniomierza jak ognia, a jeśli już zdecydują się na badanie i nie zbagatelizują jego wyniku, często niekonsekwentnie przyjmują przepisane środki. To ogromny błąd, ponieważ przyjmowanie leków pozwala kontrolować ciśnienie tętnicze, zmniejszając ryzyko groźnych powikłań. Pomimo tego, że nadciśnienie ,"nie boli" lepiej odpowiedzialnie podejść do kuracji. Jak powinno się zażywać leki na nadciśnienie?
W leczeniu nadciśnienia tętniczego najczęściej stosuje się jeden lub kilka spośród pięciu głównych grup leków:
● inhibitory konwertazy angiotensyny (ACEI) - zmniejszają produkcję angiotensyny II, co powoduje rozkurcz naczyń krwionośnych i obniżenie ciśnienia;
● blokery receptora angiotensyny II, sartany (ARB) - osłabiają działanie angiotensyny II, co również powoduje rozkurcz naczyń i obniżenie ciśnienia;
● diuretyki - zwane także "tabletkami odwadniającymi" pomagają nerkom usuwać nadmiar soli (sodu) z organizmu, co zmniejsza objętość płynów w naczyniach krwionośnych i obniża ciśnienie krwi.
● blokery kanałów wapniowych - rozkurczają naczynia krwionośne, zmniejszając ilość wapnia w komórkach ich ścian;
● beta-blokery to leki, które zmniejszają częstość i siłę skurczu serca. Kiedyś były szeroko stosowane w leczeniu nadciśnienia, ale obecnie zaleca się je głównie wtedy, gdy inne leki nie przynoszą oczekiwanych efektów.
Pacjenci zasadniczo dzielą się na dwie grupy; tych, którzy wolą zupełnie zaufać lekarzowi i nie wgłębiać się w strategię leczenia i tych, którzy chcą wiedzieć, na czym polega proces terapii. Dla zainteresowanych tłumaczymy, jak w dużym skrócie przebiega leczenie nadciśnienia: w większości przypadków farmakoterapię rozpoczyna się od leczenia skojarzonego dwulekowego, czyli dwóch leków obniżających ciśnienie w dawkach podstawowych.
Wiele z nich dostępnych jest w postaci preparatu złożonego, ta forma jest zdecydowanie wygodniejsza, bo ogranicza się do przyjęcia jednej tabletki zamiast dwóch. Lekarz prosi chorego o regularne mierzenie ciśnienia. Jeżeli docelowa wartość ciśnienia nie zostanie osiągnięta, zwiększa się dawki leków do pełnych albo dodaje trzeci lek w dawce podstawowej. Oczywiście sytuacja każdego pacjenta jest inna, dlatego ostatecznie to specjalista podejmuje decyzje dotyczące tego, jaka forma leczenia będzie najlepsza.
Najważniejsze by leki na nadciśnienie były przyjmowanie codzienne o tej samej porze, bez pomijania dawek. Zwykle nie jest konieczne zażywanie leku przed snem, chyba że lekarz wyraźnie zalecił taką porę. Np. popularne diuretyki najlepiej stosować rano, a jeśli są zlecone dwa razy dziennie- co najmniej sześć godzin przed snem. Wzięło się to stąd, że w przeszłości wielu lekarzy zalecało przyjmowanie leków na nadciśnienie na noc, ponieważ zawały serca najczęściej występują w godzinach porannych. Jednak ciśnienie krwi naturalnie spada w nocy, zarówno u osób z prawidłowym, jak i podwyższonym ciśnieniem, więc dodatkowe jego obniżanie nie jest potrzebne.
Rzecz jasna leki na nadciśnienie najlepiej popijać po prostu wodą.
Woda zapewnia optymalne wchłanianie substancji czynnej, nie wchodząc w interakcje z żadnymi składnikami leku. Należy pamiętać, by tabletki połknąć w całości, nie rozgryzać ich, chyba że producent zaleca inaczej. W niektórych przypadkach można popijać leki sokami, ale należy uważać na sok grejpfrutowy, który wchodzi w interakcję z wieloma lekami na nadciśnienie, szczególnie z blokerami kanałów wapniowych. Sok może zwiększyć stężenie leku we krwi, prowadząc do wystąpienia szeregu działań niepożądanych.
Podczas leczenia nadciśnienia warto pamiętać o różnych interakcjach między lekami. Niewłaściwe łączenie leków z innymi substancjami może nie tylko osłabić ich działanie, ale także prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych.
Osoby stosujące więcej niż jeden lek, szczególnie na choroby przewlekłe (np. cukrzycę, choroby serca), konieczne muszą poinformować o tym lekarza. Na przykład leki przeciwzakrzepowe mogą wchodzić w interakcje z lekami przeciwnadciśnieniowymi, zwiększając ryzyko krwawienia. Z kolei stosowanie leków moczopędnych w połączeniu z niektórymi antybiotykami może prowadzić do zaburzeń elektrolitowych. Inne leki, które mogą okazać się niebezpieczne, to:
● środki udrożniające drogi oddechowe, np. te zawierające pseudoefedrynę;
● leki przeciwbólowe (NLPZ), takie jak ibuprofen i naproksen;
● leki na przeziębienie i grypę- często zawierają środki udrażniające drogi oddechowe i NLPZ.
● niektóre leki zobojętniające i inne leki na żołądek - wiele z nich ma wysoką zawartość sodu, co może podnosić ciśnienie krwi.
Również niektóre suplementy diety, zawierające potas lub magnez, mogą wchodzić w interakcje z lekami moczopędnymi. Potas w połączeniu z niektórymi lekami z tej grupy może prowadzić do jego kumulacji we krwi, co jest groźne dla serca. Z tego powodu suplementy należy stosować tylko pod kontrolą lekarza.
Źródła:
Wytyczne PTL/KLRwP/PTK/PTDL/PTD/PTNT diagnostyki i leczenia zaburzeń lipidowych w Polsce (2021)
Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym - 2019 rok. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego. Red. Andrzej Tykarski, Krzysztof J. Filipiak, Andrzej Januszewicz i in. "Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce" 2019. Tom 5. Numer 1. Strony 1-86.
CZYTAJ TAKŻE:
Przy nadciśnieniu szkodzą bardziej niż kawa. Trzy zakazane napoje
Wykryje zawał 10 lat szybciej. Tak sztuczna inteligencja wesprze lekarzy
Pięciominutowy test wykryje ryzyko. To nadzieja dla osób narażonych na zawał serca
