Zagrzybione zatoki dają mylące sygnały. Diagnoza umyka nawet lekarzom
Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych to uciążliwa choroba, która potrafi znacznie utrudniać oddychanie i codzienne funkcjonowanie. Najczęściej wywoływane jest przez bakterie bądź proces alergiczny, jednak czasem jego przyczyną mogą być również grzyby. Mimo że jest to najrzadszy typ zapalenia zatok, to z roku na rok obserwuje się jego coraz więcej przypadków. W jaki sposób objawia się grzybicze zapalenie zatok? Jak przebiega jego diagnostyka i leczenie? Wyjaśniamy.
Grzybicze zapalenie zatok, jak sama nazwa wskazuje, jest wywoływane przez różne rodzaje grzybów. Najczęściej są to grzyby z rodzaju Aspergillus, natomiast niekiedy mogą je spowodować również drożdżaki i grzyby z rodzaju Mucor. Grzybicze zapalenie zatok przynosowych najczęściej obejmuje zatoki szczękowe, jednak może lokalizować się w praktycznie wszystkich zatokach.
Grzybicze zapalenie zatok przynosowych dzielimy ze względu na przebieg na dwa główne rodzaje. Pierwszym z nich jest zapalenie nieinwazyjne, czyli takie, które jest ograniczone jedynie do zatok przynosowych. Ten typ zapalenia może również współwystępować z objawami alergii i rozległymi polipami nosa - wtedy nazywa się je alergicznym grzybiczym zapaleniem zatok. Nieinwazyjne grzybicze zapalenie zatok najczęściej pojawia się u osób z prawidłowo funkcjonującym układem odpornościowym, często jako powikłanie przewlekłego zapalenia zatok spowodowanego innymi przyczynami.
Drugi typ grzybiczego zapalenia zatok to zapalenie inwazyjne, czyli takie, które wykracza poza obręb zatok przynosowych. Strzępki grzybni mogą naciekać kości zatok i prowadzić do ich destrukcji, a w dalszych etapach choroby niekiedy naciekają struktury oczodołu bądź wnętrza czaszki. Ten rodzaj grzybiczego zapalenia zatok występuje przede wszystkim u osób z obniżoną odpornością.
Grzybicze zapalenie zatok przynosowych bardzo rzadko jest pierwszą rozpoznaną chorobą zatok u danej osoby. Najczęściej jest powikłaniem stanów zapalnych o innej etiologii, np. alergicznej czy bakteryjnej. Z tego powodu jego rozwojowi sprzyjają przewlekłe alergiczne i bakteryjne zapalenie zatok, obecność polipów nosa, a także skrzywienie przegrody nosa i inne zaburzenia anatomiczne w tej okolicy.
Częściej pojawia się ono również u osób chorych na cukrzycę, niewydolność nerek i wątroby. Dodatkowo ważnym ich czynnikiem ryzyka są wszelkie stany obniżonej odporności organizmu. Tyczy się to m.in. osób przyjmujących przewlekle leki immunosupresyjne (np. glikokortykosteroidy), w trakcie chemioterapii lub radioterapii, a także chorych na AIDS.
Objawy grzybiczego zapalenia zatok mogą przypominać przewlekłe zapalenie zatok przynosowych. Pojawia się jednostronne uczucie niedrożności, "zatkania" nosa w połączeniu z uczuciem rozpierania. Może to utrudniać oddychanie zarówno w dzień, jak i w nocy, być przyczyną chrapania, bezdechów sennych i przewlekłego niewyspania.
Charakterystyczne są także bóle twarzy lub głowy, możliwe jest również odczuwanie spływającej po tylnej ścianie gardła wydzieliny. Podczas wydmuchiwania nosa z jamy nosowej wydostaje się gęsta wydzielina, niekiedy o szaro-brunatnym zabarwieniu. Inwazyjnym postaciom grzybiczego zapalenia zatok może towarzyszyć również m.in. ból w okolicy oczodołu, zaburzenia widzenia, gorączka, zaburzenia świadomości i objawy neurologiczne.
Diagnostyką zapalenia grzybiczego zatok przynosowych zajmuje się lekarz otolaryngolog. Podejrzenie tego rodzaju zapalenia może postawić już w trakcie wizyty. We wziernikowaniu nosa można niekiedy zobaczyć brunatną wydzielinę bądź polipy świadczące o przewlekłym charakterze choroby. Jednak do postawienia rozpoznania konieczne może być wykonanie dodatkowych badań, takich jak:
- tomografia komputerowa zatok przynosowych, która czasem ujawnia przypominające ciało obce masy grzybicze w obrębie zatok;
- badanie endoskopowe zatok przynosowych, w których można uwidocznić obecność kruchych mas grzybiczych;
- badanie mikrobiologiczne wymazu z nosa i/lub punkcja zatok przynosowych - pozwalają dokładnie określić patogen odpowiedzialny za proces zapalny.
Terapia grzybiczego zapalenia zatok ma na celu pozbycie się mas grzybiczych z okolicy zatok przynosowych i opanowanie procesu zapalnego. Leczenie często wymaga zabiegu chirurgicznego, w trakcie którego można usunąć zalegające grzybnie i polipy z zatok. Pozwala to przywrócić drożność nosa i ułatwia oddychanie. W przypadku alergicznego grzybiczego zapalenia zatok stosuje się dodatkowo leki przeciwalergiczne, glikokortykosteroidy doustnie, a następnie donosowe o działaniu przeciwzapalnym. W przypadku inwazyjnych zapaleń zatok, obok zabiegu chirurgicznego konieczne jest również intensywne dożylne leczenie przeciwgrzybicze np. amfoterycyną B.
CZYTAJ TAKŻE:
"Breathe", czyli siedem objawów raka płuc. Niektóre w ogóle nie kojarzą się z płucami
Tyle powinien trwać kaszel w infekcji. Ból czy krew to mogą być zwiastuny raka
