Badanie na krew utajoną pomoże wykryć wiele chorób. Na liście także ciężki rak
Choroby przewodu pokarmowego z roku na rok są coraz częściej rozpoznawane. Niestety zła dieta, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, picie alkoholu i inne szkodliwe nawyki nie sprzyjają zachowaniu naszych jelit w zdrowiu. Dlatego coraz większą popularnością cieszą się badania, które pomagają w diagnozie chorób przewodu pokarmowego, w tym nowotworu jelita grubego. Zauważenie niepokojących objawów ze strony jelit oraz odczuwanie szybszej męczliwości powinno skłonić do wykonania badania na obecność krwi utajonej. Co wykazuje? Odpowiadamy.
Niekiedy krwawienia z przewodu pokarmowego są tak obfite, że widać je gołym okiem. Jednak znacznie częściej są na tyle niewielkie, że bez wykonania specjalnego testu nie jest możliwe ich wykrycie. Takim testem jest badanie na krew utajoną w kale. Wykonuje się je przy podejrzeniu przewlekłej utraty niewielkich ilości krwi z przewodu pokarmowego. Jest to podstawowe badanie przesiewowe w kierunku raka jelita grubego, jednak wykonuje się je również m.in. przy podejrzeniu choroby wrzodowej. Nie jest to jednak badanie idealne, ponieważ wiele czynników pokarmowych i leków może przyczyniać się do pojawienia wyników fałszywie dodatnich.
Badanie na krew utajoną w kale wykonuje się zwykle jako jedno z wielu badań mających na celu wyjaśnienie przyczyn niektórych objawów takich jak:
- niestrawność,
- bóle brzucha,
- wzdęcia,
- nadmierne odbijanie,
- niezamierzona utrata masy ciała,
- wczesne uczucie sytości,
- nawracające nudności i wymioty,
- ciemne, smoliste stolce,
- zmiana rytmu wypróżnień,
- zmęczenie, osłabienie,
- bladość skóry.
Badanie kału na krew utajoną wykrywa obecność hemoglobiny w próbce kału. Jest to czerwony barwnik krwi, którego główną rolą jest transport tlenu z płuc do wszystkich tkanek organizmu. Do wykrycia hemoglobiny używa się dwóch głównych typów testów. Pierwszy, zwany testem gwajakowym (w skrócie gFOBT), wykorzystuje peroksydazową właściwość hemu. Drugi jest testem immunochemicznym (w skrócie iFOBT), który wykrywa hemoglobinę przy pomocy skierowanych przeciwko niej przeciwciał.
Badanie na krew utajoną jest podstawowym badaniem przesiewowym w kierunku raka jelita grubego. Zaleca się jego wykonanie przy podejrzeniu choroby wrzodowej żołądka, raka żołądka i innych nowotworów złośliwych przewodu pokarmowego. Jest ono również jednym z badań pomocniczych w diagnostyce możliwych przyczyn niedokrwistości. Trzeba jednak pamiętać, że badanie na krew utajoną w kale nie jest specyficzne dla jednej choroby. Co więcej, wiele czynników może także zafałszować jego wynik, dlatego nie może ono służyć jako jedyne badanie diagnostyczne. Oznacza to, że nie zawsze nieprawidłowy wynik badania na krew utajoną w kale świadczy o obecności choroby. Do stwierdzenia tego potrzebne jest dalsze pogłębienie diagnostyki o badania endoskopowe, np. kolonoskopię czy gastroskopię.
W przypadku nowotworu jelita grubego przez długi czas pacjent może nie odczuwać żadnych dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Chorzy skarżą się jednak na szybszą męczliwość, np. podczas spaceru lub w trakcie wchodzenia po schodach. Dzieje się tak, ponieważ u chorych najprawdopodobniej doszło do rozwinięcia anemii. Jest ona wynikiem niewielkiego krwawienia do przewodu pokarmowego, którego pacjent nie jest w stanie odczuć. W trakcie wypróżniania nie jest również zauważalne krwawienie, jednak to właśnie badanie na krew utajoną w kale może sugerować, że do anemii dochodzi na skutek utraty krwi w jelicie.
W przypadku jakichkolwiek podejrzeń związanych ze zmianami nowotworowymi pacjent powinien wykonać m.in. badanie na krew utajoną.
Badanie na krew utajoną w kale wykonuje się z trzech różnych próbek kału. Pobiera się je do specjalnych, jednorazowych pojemników. W zależności od miejsca badania można je otrzymać w punkcie pobrań bądź zakupić w aptece. Każdą próbkę kału trzeba pobrać innego dnia. Można dostarczać je do laboratorium pojedynczo. Natomiast w sytuacji, gdy próbki pochodziły z trzech kolejnych dni, wszystkie można przechować w temperaturze lodówki i dostarczyć do laboratorium ostatniego dnia. Badania na krew utajoną w kale nie wykonuje się w trakcie miesiączki i bezpośrednio po zabiegach stomatologicznych ze względu na ryzyko zanieczyszczenia próbki krwią.
Niestety wiele produktów dietetycznych i leków może dawać fałszywie dodatnie wyniki badania na krew utajoną w kale, szczególnie testu gwajakowego. Dlatego na trzy dni poprzedzające badanie należy zrezygnować ze spożywania mięsa, chrzanu, rzodkiewki i zielonych warzyw. Jeżeli na co dzień przyjmujesz preparaty żelaza i i suplementy diety zawierające witaminę C, skonsultuj się ze swoim lekarzem. Ich odstawienie również może być konieczne. Takie ograniczenia nie są wymagane w przypadku testów immunochemicznych.
Obecność krwi w kale nie musi zawsze oznaczać poważnej choroby. Czasem badanie wychodzi dodatnie pod wpływem niewielkich krwawień z dziąseł podczas szczotkowania czy też przypadkowego ugryzienia się i krwawienia z języka. Wyniki fałszywie dodatnie pojawiają się również przez przyjmowanie niektórych leków czy też spożywanie niektórych pokarmów.
Do chorób, które są przyczyną dodatnich wyników, zalicza się m.in.:
- chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy,
- hemoroidy,
- chorobę Crohna,
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
- zapalenie błony śluzowej żołądka,
- celiakię,
- polipy jelita grubego,
- uchyłkowatość jelita grubego,
- raka jelita grubego,
- raka żołądka.
CZYTAJ TAKŻE:
W USA robią już domowe teksty na raka. Wystarczy zebrać ślinę i wysłać pocztą
