Choroba Leśniowskiego-Crohna osłabia całe ciało. Pierwsze objawy mogą zmylić
Choroba Leśniowskiego-Crohna to przewlekłe zapalenie, które każdego roku dotyka coraz więcej Polaków, głównie młodych dorosłych. Obok wrzodziejącego zapalenie jelita grubego, zaliczane jest do grupy nieswoistych zapaleń jelit, przy czym ta jednostka może obejmować każdy odcinek przewodu pokarmowego. Oprócz wielu niekorzystnych objawów, które wywołuje, wpływa także na psychiczne samopoczucie, co może zaburzać relacje społeczne i znacząco pogarszać jakość życia. Czym jest choroba Leśniowskiego-Crohna i jak się objawia? Jakie badania pozwalają postawić poprawną diagnozę? Wyjaśniamy.
Choroba Leśniowskiego-Crohna, zwana również chorobą Crohna to schorzenie autoimmunologiczne, które powoduje zapalenie w obrębie przewodu pokarmowego. Zmiany zapalne lokalizują się najczęściej w końcowym odcinku jelita krętego oraz w jelicie grubym, ale choroba może atakować również inne obszary układu pokarmowego - od jamy ustnej po odbyt. Procesy zapalne początkowo obejmują tylko błonę śluzową, jednak stopniowo rozprzestrzeniają się na wszystkie warstwy ściany przewodu pokarmowego, co prowadzi do jej zniszczenia, a w konsekwencji rozwoju poważnych powikłań, takich jak przetoki czy zwężenia.
Choroba Leśniowskiego-Crohna może wystąpić w każdym wieku: najczęściej pojawia się u nastolatków i młodych dorosłych (od 15 do 35 roku życia), równie często u kobiet i mężczyzn. Jej dokładna przyczyna nie jest niestety znana, wiadomo natomiast, że czynniki genetyczne oraz środowiskowe, takie jak: zła dieta, stres i palenie papierosów mogą zwiększyć ryzyko rozwoju choroby.
Choroba Crohna to schorzenie przewlekłe, w którym pacjenci doświadczają okresów zaostrzenia objawów, a następnie fazy remisji, kiedy brak jest zauważalnych symptomów. Do wczesnych dolegliwości zgłaszanych przez wielu pacjentów, należą:
- uporczywe biegunki;
- krwawienie z odbytu;
- nagła potrzeba wypróżnienia;
- silny ból brzucha, skurcze;
- uczucie niepełnego wypróżnienia;
- zaparcia;
- ból i dyskomfort w okolicy odbytu;
- afty i owrzodzenia w jamie ustnej.
Oprócz objawów związanych ściśle z przewodem pokarmowym choroba Crohna wpływa na ogólny stan zdrowia pacjentów i może manifestować się problemami medycznymi, takimi jak:
- gorączka;
- utrata apetytu i spadek masy ciała;
- niedokrwistość;
- zmęczenie, brak energii;
- bóle stawowe;
- problemy skórne, np. wysypki;
- zaburzenia cyklu menstruacyjnego.
Zdarza się, że pacjenci rezygnują z wielu aktywności i z powodu złego samopoczucia, wycofują się z życia społecznego. Nie bez powodu mówi się, ze choroby jelit są "psychosomatyczne". Zaburzony skład mikrobioty jelitowej, predysponuje do depresji i innych zaburzeń psychicznych. Lęk przed wyjściem z domu i długo utrzymujące się obniżone samopoczucie są wskazaniem do wizyty u psychiatry.
W przypadku pojawienia się pierwszych symptomów należy przede wszystkim jak najszybciej zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub gastroenterologa, ponieważ choroba Crohna może prowadzić do poważnych komplikacji. Lekarz podczas wizyty przeprowadzi dokładny wywiad, wykona badanie fizykalne i skieruje na niezbędne badania dodatkowe, aby postawić celną diagnozę. Wczesne rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia są kluczowe dla kontrolowania i minimalizowania ryzyka powikłań.
Proces diagnostyczny w chorobie Leśniowskiego-Crohna rozpoczyna się od dokładnego zebrania wywiadu z pacjentem oraz badania fizykalnego, a w szczególności badania brzucha, podczas którego lekarz może zwrócić uwagę na ewentualne nieprawidłowości, np. niefizjologiczny opór w prawej dolnej części brzucha. W diagnostyce tego schorzenia niezbędne jest wykonanie badań laboratoryjnych krwi, ponieważ niektóre zmiany mogą wskazywać na rozwijającą się chorobę Crohna. Do tych odchyleń od normy w badaniu krwi zaliczamy: niedokrwistość, podwyższony poziom CRP, zwiększona liczba krwinek białych i płytek krwi, przyspieszone OB czy zmniejszone stężenie potasu.
Ważne jest także oznaczenie przeciwciał przeciwko Saccharomyces cerevisiae w celu dokładniejszego rozróżnienia choroby Crohna od innych chorób zapalnych jelit. Lekarz powinien także skierować pacjenta na badanie kału, aby potwierdzić lub wykluczyć obecność kalprotektyny i laktoferyny. Wynik jest pomocny w rozpoznaniu aktywnego stanu zapalnego w jelicie.
W dalszym etapie diagnostyki pacjent kierowany jest na badania endoskopowe, takie jak ileokolonoskopia lub rektoskopia, podczas których specjalista może pobrać wycinki tkanek w celu oceny histopatologicznej.
U pacjentów, u których z różnych powodów niemożliwe jest wykonanie tradycyjnego badania kolonoskopowego, można zastosować endoskopię kapsułkową. Zabieg ten polega na połknięciu kapsułki zawierającej miniaturową kamerę, która przesuwając się wzdłuż przewodu pokarmowego, wykonuje zdjęcia i wysyła je do specjalnego odbiornika. Decyzję o tym, który rodzaj badania wybrać, podejmuje lekarz na podstawie stanu klinicznego i indywidualnych potrzeb pacjenta. Ponadto, w procesie diagnostycznym wykorzystuje się badania obrazowe, takie jak: USG, tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny. Można dzięki nim dokładnie obejrzeć jelita, ocenić grubość ściany oraz szerokość światła, a także wykryć ewentualne zmiany, takie jak przetoki w okolicy odbytu czy ropnie.
CZYTAJ TAKŻE: Nawracający objaw podczas jedzenia? To może być zwiastun raka przełyku