Kamica nerkowa. Pierwszym objawem ból jak od kręgosłupa

O kamicy nerkowej słyszał pewnie każdy. Ale czy wiesz, jaki jest mechanizm jej powstawania? Jak mówi definicja, kamica nerkowa to obecność w układzie moczowym złogów, które w prawidłowych warunkach powinny rozpuszczać się w moczu. Niestety zdarza się, że wspomniane złogi łączą się w większe konglomeraty, co sprawia, że nie mogą być wydalane wraz z moczem i odkładają się w postaci kryształków, wywołując nieprzyjemne objawy. 

Kamienie nerkowe najczęściej zbudowane są ze: szczawianów, fosforanu wapnia, rzadziej z kwasu moczowego lub fosforanu magnezowo-amonowego. U większości pacjentów, trudno określić bezpośrednią przyczynę kamicy nerkowej. Do stanów predysponujących do tej choroby, zalicza się:

• zablokowany odpływ moczu z nerek- np. w wyniku przerostu prostaty;
• nadmiar witaminy C i D w organizmie;
• niektóre choroby np. chorobę Leśniowskiego-Crohna, nadczynność przytarczyc.

Wielu pacjentów może przez lata nie zdawać sobie sprawy z choroby, ponieważ kamica często przebiega bezobjawowo. Jednym z pierwszych symptomów mogących świadczyć o tym, że kamienie nerkowe osiągnęły znaczne rozmiary, jest ból pleców spowodowany uciskiem kamieni na miedniczkę i kielichy nerkowe. 

Postawienie diagnozy na tym etapie, bywa trudne, dlatego wielu chorych odsyłanych jest do domu z rozpoznaniem zwyrodnień kręgosłupa. Pacjent z kamicą nerkową doczekuje się właściwej diagnozy często dopiero po ataku kolki nerkowej, czyli nagle występującego bardzo silnego bólu w okolicy nerki, promieniującego aż do pachwiny. 

Żeby podkreślić, jak wielki dyskomfort może wywołać zatkanie przewodu moczowego przez kamień nerkowy, warto wspomnieć, że wiele pacjentek określa ból związany z kamicą nerkową jako gorszy od porodowego. Do objawów mogących świadczyć o przesuwaniu się złogów po moczowodzie zalicza się:

• pieczenie podczas oddawania moczu;
• krwiomocz;
• niecałkowite opróżnianie pęcherza;
• zwiększone parcie na mocz.

Jeżeli kamica nerkowa przebiega bezobjawowo, trudno o jej wykrycie. Zwykle rozpoznaje się ją przypadkowo podczas badania USG lub RTG wykonanych z innej przyczyny. Gdy pacjent odczuwa dolegliwości mogące wskazywać na kamicę nerkową, lekarz zleca badania obrazowe, a czasem również urografię, czyli badanie układu moczowego z użyciem środka kontrastującego. 

Przydatne diagnostycznie są także badania krwi i moczu, które mogą dostarczyć informacji co do przyczyny kamicy, do takich badań należą: odczyn pH, badanie poziomu kreatyniny, ilości szczawianów, kwasu moczowego, sodu, wapnia i cytrynianów. Podobnie jak w przypadku innych chorób, kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozpoznania ma wywiad przeprowadzony z pacjentem.

Leczenie kolki nerkowej wymaga podania środków przeciwbólowych i rozkurczowych, oraz intensywnego nawadniania, po to, aby ułatwić przejście złogu przez drogi moczowe. 

Warto pamiętać, że w razie wydalenia kamienia należy zatrzymać go do analizy, ponieważ może to ułatwić określenie przyczyny kamicy nerkowej. Jeżeli kamień nerkowy jest duży i blokuje odpływ moczu, konieczna jest interwencja urologiczna. 

Dzięki postępowi medycyny tylko w niektórych przypadkach konieczne jest przeprowadzenie operacji, u większości pacjentów stosuje się:

• rozbijanie złogów przy użyciu fal wstrząsowych;
• usunięcie kamieni za pomocą wziernika;
• nefrolitotrypsję, czyli zabieg polegający na przezskórnym wprowadzeniu nefroskopu do nerek, co umożliwia usunięcie kamienia. 

Kamicę nerkową da się wyleczyć. U połowy pacjentów kamica nerkowa występuje tylko raz w życiu i nie ma potrzeby stosowania żadnego dalszego leczenia. Reszta pacjentów musi poddawać się stałej kontroli urologicznej i dbać o przestrzeganie diety, by zminimalizować ryzyko nawrotu choroby.

Jedną z podstawowych zasad zdrowego trybu życia jest picie dużej ilości wody (przynajmniej 2 l dziennie), to zalecenia ma zastosowanie również w profilaktyce kamicy nerkowej. Ponadto pacjenci u których stwierdzono chorobę powinni:

• unikać kawy i herbaty;
• ograniczyć spożycie mięsa w tym ryb;
• wyeliminować sól z posiłków;
• nie jeść takich pokarmów jak: truskawki, rabarbar, orzechy, szpinak i czekolada - są one bogate w szczawiany, czyli główne składniki złogów.

CZYTAJ TAKŻE:

Ponad połowa cukrzyków zmaga się chorobami nerek

O czym może świadczyć krwiomocz?