Pytania o badania. Czym są ketony w moczu? Jakie dolegliwości oznaczają?
W cyklu "Pytania o badania" prezentujemy najczęściej zadawane pytania dotyczące badań laboratoryjnych, tego, kiedy powinno się je robić, jak się do nich przygotować, co mogą wykazać i jak zrozumieć swoje wyniki. Rozwiewamy wątpliwości pacjentów i rozprawiamy się z powszechnymi mitami. Dziś odpowiadamy na kolejne pytania dotyczące obecności ketenów w moczu. Czy zawsze wskazują na problem zdrowotny, czy mogą być efektem naszego stylu życia? Kiedy ich obecność powinna niepokoić? Wyjaśnia Aleksandra Filec - analityk medyczny w pracowni mikrobiologii i biotechnolog.
Ketony to pośrednie metabolity kwasów tłuszczowych. Oznacza to, iż ich występowanie organizmie wiąże się z pobieraniem energii z tłuszczu. W zależności od przyczyn, ketonuria (obecności ketonów w moczu), może być dla nas czymś pożądanym bądź niepożądanym.
Ketony pojawiają się w moczu w wyniku jednej z kilku przyczyn:
- głodzenie,
- dieta niskowęglowodanowa,
- odchudzanie,
- intensywne wymioty i/ lub biegunka,
- hipoglikemia,
- kwasica ketonowa,
- cukrzyca,
- wrodzone choroby metaboliczne.
Fizjologiczny mocz zdrowego człowieka nie powinien zawierać ketonów. Wiąże się to z faktem, iż zdrowy i stabilny organizm jako pierwsze źródło energii wykorzystuje nie tłuszcze, a cukry, w szczególności glukozę.
W sytuacji zdrowia i wyrównanego metabolizmu zużywamy insulinę, produkowaną przez trzustkę do wchłaniania dostępnej glukozy - naszego głównego paliwa energetycznego - do komórek. Od tej sytuacji jest jednak wyjątek: osoby, które przeszły na dietę ubogowęglowodanową, ketogeniczną lub odchudzają się, spożywając mniejsze ilości węglowodanów, niż zwykle, mogą doświadczać fizjologicznej ketonurii, czyli obecności ketonów w moczu.
Innym powodem (niefizjologicznym) ketonurii są choroby i zaburzenia żołądkowo - jelitowe, prowadzące do wymiotów i biegunki. Przyczynę ketonurii może stanowić cukrzyca dowolnego typu. W jej wyniku może dochodzić do wydalania ketonów z moczem. Dzieje się tak, ponieważ organizm nie otrzymuje odpowiedniej ilości glukozy (hipoglikemia cukrzycowa) bądź nie może jej wprowadzić do komórek (niedobór insuliny), przez co "bierze się" za metabolizowanie tłuszczy, aby uzyskać jakąkolwiek niezbędną energię.
Ketonuria występuje też w ciężkich powikłaniach źle leczonej bądź nieleczonej cukrzycy, do których należy stan kwasicy ketonowej. Sporadycznie, jednak zdarza się, zwłaszcza odkrywając ketonurię u dzieci, że jest ona wynikiem chorowania na wrodzone choroby metaboliczne, w których następuje zużywanie tłuszczu zamiast węglowodanów jako źródła energii.
W przypadku uzyskania dodatniego wyniku ketonów w moczu, badanie należy powtórzyć, ponieważ być może była to sytuacja jednorazowa, wynikająca z choroby, wymiotów lub biegunki.
Jeśli wynik uzyskamy po raz kolejny, należy udać się do lekarza celem zdiagnozowania przyczyn ketonurii. Sytuacja ma się inaczej w przypadku osób, które stosują się do wyżej wymienionych diet, takich jak ubogowęglowodanowa i ketogeniczna. W ich przypadku ketonuria może stanowić efekt wyborów dietetycznych. Dobrze jednak, aby kontrolowali co jakiś czas u lekarza swoje wyniki badań, aby nie pominąć ketonurii występującej patologicznie.
CZYTAJ TAKŻE:
Pięć najbardziej szkodliwych diet odchudzających. Rujnują zdrowie i metabolizm
Nadciśnienie i otyłość to nie wszystko. Złe odżywianie powoduje aż kilkadziesiąt groźnych chorób
Pięć objawów, które zwiastują insulinooporność. Tak ciało daje znać o zaburzeniu
