Uporczywy problem z zatokami? Jest skuteczne rozwiązanie. Na czym polega endoskopowa operacja zatok?

Endoskopowa operacja zatok to nieinwazyjna technika operowania nieprawidłowości wewnątrz jamy nosowej, zatok przynosowych oraz innych nieprawidłowości w okolicy twarzoczaszki. Jest o wiele mniej inwazyjna od metody "na otwarto", co wiąże się również z krótszym okresem rekonwalescencji. Polega na przeprowadzeniu zabiegu przy pomocy endoskopu - specjalnego, cienkiego urządzenia, które ma wbudowaną kamerkę.

Od momentu wprowadzenia technik endoskopowych do operacji w obrębie nosa i zatok lista wskazań do ich przeprowadzenia ciągle się wydłuża. Dzieje się tak, ponieważ rozwój tej metody i poszerzanie dostępnych narzędzi pozwoliło zwiększyć zakres operacji. Obecnie lekarze, stosując tę metodę, mogą uzyskać dostęp nie tylko do jamy nosowej, ale także do podstawy czaszki, nerwu wzrokowego, zatoki jamistej, przysadki, gałki ocznej i wielu innych struktur. 

Wśród wskazań do endoskopowej operacji zatok wymienia się m.in.:

• przewlekłe zapalenie nosa i zatok, które nie poddaje się leczeniu zachowawczemu,
• powikłane przypadki ostrego zapalenia nosa i zatok,
• zapalenie tkanki podskórnej w okolicy zatok,
• zapalenie struktur otaczających gałkę oczną,
• ropnie zlokalizowane np. w obrębie oczodołu,
• zakrzepicę zatoki jamistej.

Najczęstszym wskazaniem do przeprowadzenia operacji endoskopowej jest przewlekłe zapalenie nosa i zatok przynosowych. Dodatkowo możliwość wykonywania zabiegów endoskopowych w obrębie oka i oczodołu sprawiła, że możliwe jest przeprowadzenie operacji bez potrzeby cięcia skóry, co może się wiązać z rozwojem nieestetycznych blizn.

Rewolucją jest również wykorzystanie endoskopii do usuwania guzów przysadki. Dzięki temu zabieg jest zdecydowanie bardziej bezpieczny, ponieważ nie ma potrzeby otwierania pokrywy czaszki. Metoda ta ma jednak swoje ograniczenia - przykładowo nie da się nią usunąć guzów o znacznych rozmiarach.

Ze względu na bezpieczeństwo metody endoskopowej jedynym przeciwwskazaniem bezwzględnym do przeprowadzenia zabiegu jest brak zgody pacjenta na zabieg bądź przeprowadzenie znieczulenia ogólnego. Natomiast wśród przeciwwskazań względnych wymienia się:

• choroby będące przeciwwskazaniami do znieczulenia ogólnego, np. ciężkie choroby serca i układu oddechowego;
• zmiany patologiczne, które rozciągają się na podniebienie, skórę i tkanki miękkie, nad gałkę oczną lub znacznie w głąb czaszki.

W takich przypadkach najlepszym rozwiązaniem będzie połączenie metody endoskopowej z metodą otwartą.

Lekarz laryngolog w odpowiednim czasie przed zabiegiem poinformuje cię o tym, w jaki sposób powinieneś się przygotować do zabiegu. Zazwyczaj wskazane jest powstrzymanie się od palenia papierosów na minimum trzy tygodnie poprzedzające operację, aby zmniejszyć ryzyko rozwoju zakrzepicy w okresie okołozabiegowym. Ponadto specjalista może poprosić cię o przyjmowanie pewnych leków (np. antybiotyków bądź steroidów). Jednocześnie, jeśli przyjmujesz leki przeciwkrzepliwe bądź niesteroidowe leki przeciwzapalne, być może poprosi cię on o ich odstawienie w odpowiednim czasie przed zabiegiem.

Operacja zatok przy pomocy endoskopu składa się z kilku etapów. Pierwszym z nich jest przeniesienie pacjenta do sali operacyjnej i znieczulenie ogólne. Następnie pacjenta układa się w pozycji z głową wyżej niż kończyny (tzw. pozycja Trendelenburga). Zapewnia to odpowiedni dostęp do jamy nosowej. Następnie chirurg przygotowuje endoskop - przyrząd mający kształt cienkiej rurki, z zamontowaną na jej końcu kamerką i możliwością wprowadzenia potrzebnych podczas danego zabiegu urządzeń.

Czynności, które lekarz wykona w trakcie operacji, zależą w głównej mierze od przyczyny. Wśród nich wymienia się m.in.:

• wycięcie tzw. małżowiny puszkowej (concha bullosa), która może być przyczyną problemów z drożnością nosa;
• wycięcie wyrostka haczykowatego;
• powiększenie naturalnego otworu zatoki szczękowej, aby uzyskać dostęp do oczodołu bądź przewodu nosowo-łzowego;
• wycięcie blaszki sitowej zatoki sitowej;
• nacięcie i poszerzenie kości klinowej, aby uzyskać dostęp do struktur, takich jak podstawa czaszki, nerw wzrokowy, tętnica szyjna;
• nacięcie ujścia zatoki czołowej;
• wycięcie polipów;
• poprawa anatomii przegrody nosa.

Powikłania w przebiegu endoskopowych operacji zatok występują rzadko, jednak mogą się pojawić ze względu na bliskość zatok do innych ważnych struktur twarzoczaszki. Zalicza się do nich:

• krwawienie,
• nawrót problemu,
• uszkodzenie oczodołu,
• uszkodzenie kości podstawy czaszki z lub bez wycieku płynu mózgowo-rdzeniowego.

Źródła:

Marie Therese Homsi, Gaffey M.M., Sinus Endoscopic Surgery, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK563202/, dostęp: marzec 2024 r.

Smith G., D’Cruz J.R., Rondeau B., Goldman J., General Anesthesia for Surgeons, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK493199/, dostęp: marzec 2024 r.

CZYTAJ TAKŻE: 

Jedno badanie oceni stan zatok. Ujawni też przyczynę bólów głowy

Najlepszy sposób na odśluzowanie nosa i zatok. Składniki masz w domu

Chętnie wybierana metoda w leczeniu przeziębienia. Inhalacje czy nebulizacje - co wybrać?