Jedno badanie oceni stan zatok. Ujawni też przyczynę bólów głowy

Zatoki przynosowe to puste przestrzenie w obrębie naszej twarzoczaszki połączone z jamą nosową, które wypełnione są powietrzem. Odpowiadają za utrzymanie odpowiedniej wilgotności i temperatury wdychanego powietrza, wyrównują różnicę ciśnień podczas oddychania, a także wspomagają zmysł węchu. Wyróżniamy 5 rodzajów zatok przynosowych: czołowe, klinowe, szczękowe, łzowe oraz komórki sitowe.

RTG zatok przynosowych obok tomografii komputerowej jest najczęściej wykonywanym badaniem diagnostycznym, umożliwiającym uwidocznienie stanu klinicznego tych struktur. Procedura polega na prześwietleniu głowy pacjenta, z użyciem promieniowania rentgenowskiego, dzięki czemu można uzyskać dokładny obraz tych przestrzeni. Zatoki położone są w różnych rejonach twarzoczaszki i z tego powodu w badaniu stosuje się wiele projekcji, czyli sposobów ułożenia głowy, w zależności od tego, który konkretnie obszar będzie podlegał późniejszej ocenie. Jednym z najczęstszych ułożeń jest projekcja Watersa, inaczej potyliczno-bródkowa, pozwalająca na dokładną analizę budowy zatok szczękowych oraz projekcja Caldwella (potyliczno-czołowa), która najlepiej uwidacznia zatoki czołowe. 

Informację o tym, jaką pozycję pacjent musi przyjąć, udziela technik radiologii lub radiolog, wykonujący zdjęcie. Samo badanie jest szybkie i nieinwazyjne. Zrobienie zdjęcie w jednej projekcji zajmuje maksymalnie kilkanaście sekund, a cały proces diagnostyczny nie trwa więcej niż 5 minut. Wynik w postaci zdjęć i ich opisu dokonanego przez lekarza radiologa w niektórych pracowniach rentgenowskich jest do odbioru od razu, ale czasem trzeba się po niego zgłosić w wyznaczonym terminie, najczęściej po paru dniach.

Obrazowanie zatok za pomocą RTG zalecane jest w przypadku różnych dolegliwości i możliwych schorzeń związanych z tym obszarem anatomicznym. Najczęściej lekarze kierują pacjentów na badanie rentgenowskie zatok, gdy podejrzewają u nich:

• ostre lub przewlekłe zapalenie zatok;
• bóle głowy i okolicy twarzy;
• przewlekła niedrożność nosa i trudności w oddychaniu;
• częste infekcje górnych dróg oddechowych;
• stany po urazach twarzoczaszki i nosa.

Wykonanie zdjęć RTG zatok może pomóc w diagnozie różnych schorzeń związanych z tymi strukturami. Badanie pozwala także na wykrycie wielu nieprawidłowości, do których zalicza się m.in.:

• polipy i torbiele;
• zgrubienia błony śluzowej;
• przewlekły stan zapalny zatok;
• zatkanie ujścia zatoki;
• obecność płynu we wnętrzu zatoki;
• złamanie kości po urazie;
• skrzywienie przegrody nosowej;
• ciało obce w zatoce.

RTG nie wymaga szczególnego przygotowania. Pacjent nie musi być na czczo, a badanie może być wykonane bez względu na porę dnia. Nie ma także konieczności zaprzestania przyjmowania zażywanych leków, jednak warto pamiętać żeby nie ubierać żadnej biżuterii spinek lub innych elementów które mogłyby wpłynąć na obrazowenie. Konieczne jest natomiast zabranie ze sobą skierowania od lekarza, ponieważ bez tego badanie nie będzie mogło zostać zrealizowane. Warto także wziąć ze sobą dotychczasową dokumentację, zwłaszcza jeśli posiadamy wcześniej wykonane zdjęcia RTG zatok przynosowych.

RTG zatok można wykonać w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia lub prywatnie. Jego cena to kilkadziesiąt złotych. Zazwyczaj kolejki na badanie nie są długie, a opis dostępny jest po kilku dniach. 

Jedynym przeciwwskazaniem do wykonania badania rentgenowskiego zatok jest ciąża, jednak warto zaznaczyć, że jest to przeciwwskazanie względne. RTG zatok u kobiet ciężarnych można wykonać, gdy jest ono niezbędne do prawidłowej diagnostyki nieprawidłowości w obrębie tych struktur. Dawka promieniowania podczas prześwietlania zatok jest dość niska, a dodatkowym środkiem ochronnym jest nałożenie na miednicę oraz brzuch specjalnych osłon, które zabezpieczają przed narażeniem płodu na szkodliwe działanie promieni rentgenowskich.

Źródła:

Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.

Choroby nosa i zatok przynosowych, A. Krzeski (red). Wydawnictwo Medyczne Sanmedia. Warszawa 1997

CZYTAJ TAKŻE:

Najlepszy sposób na odśluzowanie nosa i zatok. Składniki masz w domu

Syrop z cebuli, gęsi smalec, okłady z kapusty. Babcine sposoby na zdrowie

Miód w domowej apteczce. Naturalny antybiotyk