Lepszy niż pomarańcza, mango czy awokado. Obniża cholesterol, sprzyja chudnięciu

Mangostan, znany też m.in. jako smaczelina, żółciecz czy żółtopla, to owoc wiecznie zielonego drzewa Garcinia mangostana z rodziny Clusiaceae (kluzjowatych). Pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej, prawdopodobnie z Archipelagu Malajskiego, ale można go znaleźć w różnych tropikalnych regionach na całym świecie. Drzewo mangostanu można spotkać choćby w Brazylii, a także w północnej Australii.

Owoce mangostanu mają okrągły kształt, rozmiarem blisko im do mandarynek. Pokryte są gładką, grubą, ciemnofioletową skórką, a ich miąższ jest biały, miękki i soczysty, zawiera też kilka nasion. Jakie są w smaku? Mangostan uznawany jest za jeden z najsmaczniejszych owoców tropikalnych. Ma słodko-kwaśny smak i niektórym przypomina połączenie ananasa i brzoskwini lub moreli, innym z kolei słodki agrest.

Chociaż mangostan jest stosunkowo mało znanym owocem, warto wiedzieć, że jest zaliczany do tzw. superowoców i może oferować wiele korzyści zdrowotnych ze względu na bogatą podaż składników odżywczych, błonnika i unikalnych przeciwutleniaczy. Ma przy tym niewiele kalorii.

Mangostan jest bogatym źródłem błonnika pokarmowego (1,8-5,1 g w 100 g). Stwierdzono w nim dużą ilość witamin z grupy B, w tym witaminy B1 i B2, a także kwasu foliowego. Dostarcza witaminy C, wapnia, żelaza, potasu, magnezu, cynku, manganu i miedzi. Owoc odznacza się również dużą ilością karotenoidów - jest lepszym ich źródłem niż mango, które uważane jest za dobrego "dostawcę" tych związków.

Jak wspomnieliśmy, mangostan jest też źródłem przeciwutleniaczy. Szczególną grupę stanowią ksantony. Do głównych ksantonów występujących w owocach mangostanu należą gamma- i alfa-mangostyna.

Podobnie jak większość owoców mangostan może być doskonałym dodatkiem do zdrowej diety. Ale co wyróżnia go spośród innych owoców? Jak jego spożywanie wpływa na organizm?

Owoce mangostanu zawierają wiele substancji biologicznie aktywnych, głównie przeciwutleniacze, które są bardzo cenne dla organizmu, bowiem chronią komórki i tkanki przed szkodliwym wpływem wolnych rodników. Uwaga skupia się na ksantonach, ale silnym antyoksydantem obecnym w mangostanie jest też np. witamina C. W owocach mangostanu oznaczono także dużą ilość karotenoidów. Kilka badań wykazało, że ksantony działają przeciwzapalnie, przeciwnowotworowo, przeciwstarzeniowo i przeciwcukrzycowo. Owoce mangostanu cechują się silniejszym działaniem przeciwutleniającym niż np. dobrze nam znane pomarańcze, awokado, ananas czy mango.

W badaniach zaobserwowano, że ksantony mogą hamować wzrost komórek nowotworowych, w tym w tkance piersi, żołądka i płuc, mogą one też spowolnić postęp raka okrężnicy, ale eksperci podkreślają, że do tej pory nie przeprowadzono wystarczających badań na ludziach.

Owoc mangostanu może mieć również pozytywny wpływ na poziom cholesterolu. W badaniach na zwierzętach osobniki konsumujące ekstrakt z owocni mangostanu cechowały się niższym stopniem stężenia cholesterolu frakcji LDL, cholesterolu całkowitego i trójglicerydów w porównaniu do tych, które go nie przyjmowały. Zauważono także, że ekstrakt powodował zwiększenie stężenia cholesterolu frakcji HDL. W innym badaniu stwierdzono, że wykazuje on aktywność antybakteryjną oraz przeciwgrzybiczą.

Związki ksantonowe, które znajdziemy w mangostanie, mogą pomóc w utrzymaniu prawidłowego poziomu cukru we krwi. Podobnie jak błonnik, który poza tym wspiera pracę jelit i zmniejsza stężenie cholesterolu.

Spożywanie owoców mangostanu może również sprzyjać chudnięciu. Eksperci przypuszczają, że przeciwzapalne działanie owocu odgrywa rolę w promowaniu metabolizmu tłuszczów i zapobieganiu przyrostowi masy ciała. Mangostan może zmniejszać także zmęczenie spowodowane wysiłkiem fizycznym.

Składniki obecne w mangostanie, m.in. witamina C, nie są również bez znaczenia dla funkcjonowania układu odpornościowego, układu nerwowego, a także zdrowia skóry (zaobserwowano korzystny wpływ ekstraktu z mangostanu na trądzik, uszkodzenia tkanek spowodowane starzeniem, niekontrolowanym poziomem cukru we krwi i słońcem).

W tradycyjnej medycynie azjatyckiej owoc mangostanu, a także inne części rośliny, jak np. liście czy korę, używano w leczeniu m.in. dolegliwości skórnych, dolegliwości jelitowych czy zakażeń układu moczowego.

Mangostan może być konsumowany na surowo, niestety w takiej postaci trudno go znaleźć. Łatwiej natrafić np. na sok z mangostanu, mangostan w syropie czy mangostan w proszku. Sok z mangostanu czy suplementy diety zawierające ekstrakt z owoców mangostanu stanowią opcję dla osób, które chciałyby czerpać korzyści z owocu, ale mają trudności ze znalezieniem go w świeżej formie. Jeśli wybierasz soki lub owoce w syropie, pamiętaj, by zapoznać się dokładnie ze składem produktu. Choćby faktyczna zawartość owoców może nie być zadowalająca. Warto też skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza jeśli przyjmujesz leki. 

Owoce mangostanu są dodawane do sałatek, koktajli, smoothie czy owsianek. Wykorzystuje się je zarówno w deserach, jak i potrawach wytrawnych.

Źródła:

Działanie lecznicze owoców mangostanu właściwego (Garcinia mangostana L.), Borgis - Postępy Fitoterapii 1/2017, s. 66-70.

https://www.healthline.com/nutrition/mangosteen.

https://www.verywellhealth.com/mangosteen-benefits-nutrition-8584004.

CZYTAJ TAKŻE:

Wspomagają pracę serca, działają antynowotworowo. Jedz siedem sztuk dziennie

Bogaty w przeciwutleniacze, świetny dla serca i figury. Dlaczego warto jeść agrest?

Odmładzają, zbijają cholesterol, wspierają mózg. To jedne z najzdrowszych orzechów