Owoc trzy razy "naj". Niektórych odpycha, inni jedzą dla serca i odporności

Durian to owoc pochodzących z tropikalnych obszarów południowo-wschodniej Azji. Występuje w kilku odmianach uprawnych. Na rynku dominują przede wszystkim okazy z Malezji, Tajlandii, Indonezji i Filipin. To owoce o owalnym kształcie, długości do 40 cm i wadze do 4 kg, pokryte grubą, zieloną lub żółtawo-brązową skórką z kolcami (nazwa "durian" wywodzi się od malajskiego słowa "duri", które oznacza "kolec"). Pod skórką znajduje się jadalny, jasny, kremowy miąższ. Jadalne są również pestki, jednak wymagają one obróbki cieplnej.

Durian imponuje rozmiarem, zwraca uwagę specyficznym zapachem, jest ceniony ze względu na wysoką wartość odżywczą, a kto raz go spróbował, ten podobno nigdy jego smaku nie zapomni. Za sprawą tych cech w niektórych regionach jest nazywany "królem owoców". 

Do duriana przylgnęły trzy określenia - najniebezpieczniejszy, najdroższy i najbardziej odpychający (ze względu na zapach). Dlaczego jest uważany za najniebezpieczniejszy owoc na świecie? Otóż rośnie na wysokich drzewach mających nawet po 40 m. Sporo waży, a do tego "jest wyposażony" w kolce. Spadające okazy mogą nie tylko zranić.

Co do ceny. Istnieje wiele odmian duriana. Tą najbardziej pożądaną jest odmiana Nont uprawiana w prowincji Nonthaburi w Tajlandii. W 2019 roku durian z Nonthaburi został sprzedany na aukcji za równowartość 190 tys. zł. Ale uspokajamy - nie wszystkie owoce osiągają tak zawrotne ceny. W wielu miejscach w Azji, na lokalnych targach, owoc można dostać za kilka dolarów.

Większości konsumentów durian kojarzy się z jednym - z nieprzyjemnym i intensywnym zapachem, który często jest określany jako cuchnący. Do duriana przylgnęło przecież określenie "najbardziej śmierdzący owoc". W jednym badaniu wyodrębniono ponad 40 substancji aktywnych, które są odpowiedzialne za to, jak pachnie (to wina m.in. organicznych związków siarki). Wąchając ten owoc, można wyczuć choćby zapach skunksa, zgniłych jaj czy cebuli. Dla niektórych durian stanowi pod tym względem połączenie zepsutego mięsa z serem pleśniowym. Przewodnicy w krajach azjatyckich mawiają: "Pachnie szatańsko, smakuje niebiańsko". Smak duriana jest opisywany jako połączenie smaku orzechów i sera. W tych częściach Azji, w których durian jest szczególnie popularny, można spotkać się z zakazami, które dotyczą wnoszenia owocu np. do metra.

Choć wiele osób nie może się przekonać do duriana, cieszy się on raczej złą sławą, jest to owoc, który charakteryzuje się obecnością wielu składników odżywczych oraz przeciwutleniaczy.

W miąższu duriana znajdziemy takie składniki o właściwościach antyoksydacyjnych jak polifenole czy karotenoidy. Ich zawartość zależy jednak od kilku czynników - odmiany, warunków uprawy i pory zbiorów. Spośród flawonoidów najwięcej jest w durianie rutyny i kwercetyny. Durian jest też bogaty w kwasy tłuszczowe nienasycone, dostarcza dużych ilości błonnika pokarmowego. Jest źródłem wielu witamin i minerałów, w tym witaminy C, witamin z grupy B, potasu, magnezu, fosforu, żelaza, wapnia, miedzi oraz cynku.  

Porównując go z innymi owocami tropikalnymi, trzeba przyznać, że jest jednym z najbardziej kalorycznych owoców. W 100 g owocu znajdziemy ok. 150 kcal. Posiada niski indeks glikemiczny.

Durian posiada właściwości przeciwutleniające, m.in. dzięki dużej zawartości witaminy C i związków fenolowych. Chroni komórki przed stresem oksydacyjnym i redukuje wolne rodniki. Zwiększenie zawartości przeciwutleniaczy w diecie wpływa na zmniejszenie ryzyka wielu chorób, w tym cukrzycy typu 2, chorób serca, nowotworów czy zapalenia stawów.

"Król owoców" uchodzi za dobry dla serca, głównie za sprawą dużych ilości potasu (stosowanie diety bogatej w potas jest związane m.in. z obniżeniem ciśnienia tętniczego, zmniejszeniem ryzyka udaru), witaminy B6 oraz wspomnianych przeciwutleniaczy, w tym witaminy C. Naukowcy zaobserwowali, że owoc duriana może wpływać korzystnie na profil lipidowy krwi, ale konieczne są kolejne badania. Ważnym składnikiem jest też kwas oleinowy. Dieta bogata w kwas oleinowy sprzyja profilaktyce miażdżycy oraz chorób serca.

Spożywanie tego egzotycznego owocu jest dobre także dla naszej odporności. Duża w tym rola witaminy C, a także miedzi. Durian zawiera też tryptofan. To jeden z najważniejszych aminokwasów. Jest prekursorem neurotransmiterów, takich jak serotonina i melatonina. Odpowiada on m.in. za utrzymanie dobrego nastroju i odporność na stres, a także wpływa na regulację cyklu dobowego. Jedząc go, dostarczysz też sobie tak potrzebnej energii.

W durianie znajdują się spore ilości błonnika. Błonnik m.in. reguluje pracę jelit, pomaga w redukcji zaparć, wzdęć, ułatwia wypróżnianie i utrzymywanie prawidłowej masy ciała, obniża poziom cholesterolu i cukru we krwi, chroni przed rozwojem wielu chorób. Gdy spożywany jest regularnie, może również znacząco poprawić kondycję i wygląd skóry.

Duriana nie należy łączyć z alkoholem. Takie połączenie może wywołać nudności, wymioty, zaczerwienienie twarzy, senność, ale też kołatania serca, a nawet zatrzymanie krążenia. Jak wskazują badacze, zawarte w owocu związki siarki blokują oksydazę aldehydową, która odpowiada za metabolizm etanolu w wątrobie.

Spożywanie duriana może również w niektórych przypadkach skutkować reakcją alergiczną prowadzącą do anafilaksji. W sytuacji wystąpienia niepokojących objawów, np. pokrzywki, chrypki czy wymiotów, należy skonsultować się z lekarzem.

Umiar w spożyciu powinny zachować osoby na diecie redukcyjnej.

Durian charakteryzuje się specyficznymi walorami smakowo-zapachowymi, ale stanowi źródło cennych składników odżywczych i jego spożywanie może przynieść organizmowi wiele korzyści, dlatego, jeśli zastanawiasz się, czy warto po niego sięgać, odpowiadamy, że jak najbardziej. W Polsce jest to jednak owoc trudno dostępny. Nie znajdziemy go na pierwszym lepszym targu czy w supermarkecie, jest dostępny w sprzedaży internetowej. Najprędzej okazja do jego konsumpcji zdarzy się podczas pobytu w krajach Azji.

Durian zwykle spożywany jest na surowo. Bywa też smażony i gotowany. Przygotowuje się z niego koktajle, pasty czy lody. Jest wykorzystywany w daniach na słodko, jak i tych wytrawnych, np. curry. W niektórych miejscach dużą popularnością cieszą się przekąski w postaci durianowych chipsów oraz cukierków.

Niekiedy sięga się też po pestki duriana. Jak wspominaliśmy, przed spożyciem jednak muszą być poddane obróbce termicznej (nie należy ich spożywać na surowo ze względu na zawartość cyklopropanu, który wykazuje toksyczne działanie). Pestki duriana mogą być smażone, prażone lub gotowane.

CZYTAJ TAKŻE: 

Egzotyczny ogórek pełen witamin. Kiwano łagodzi stany zapalne i chroni serce

Wspierają serce i jelita, wzmacniają odporność. Nie każdy jednak może jeść gruszki

Tego agrestu Polacy jeszcze nie odkryli. Chroni serce i mózg, pomaga zrzucić zbędne kilogramy