Sięgasz po dawno otwarty syrop lub lek? Mama Chemik ostrzega
Czy można stosować leki po terminie ważności? Odpowiedzi postanowiła udzielić Sylwia Panek, chemiczka, która jeszcze do niedawna działała jako Mama Chemik, a dziś prowadzi blog "W zdrowym domu". Pytanie zadali użytkownicy w reakcji na jedno ze zdjęć, jakim Panek podzieliła się w sieci. Chemiczka zwróciła uwagę na syrop, który tracił ważność 28 dni po otwarciu. Jak to jest z lekami po terminie? Warto to zapamiętać.
Domowe apteczki są często pełne przeterminowanych leków. Znajdują się w nich m.in. antybiotyki niegdyś przepisane przez lekarza (niestety wciąż wiele osób przyjmuje "stare" lub korzysta z leków innego członka rodziny, bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem), leki przeciwbólowe kupione "na zapas" czy syropy na kaszel stosowane tylko w sezonie infekcyjnym. Dla bezpieczeństwa swojego i swoich bliskich systematycznie (eksperci wskazują, że przynajmniej dwa razy w roku) powinno się robić przegląd posiadanych leków. Z badań wynika jednak, że wciąż wielu Polaków robi taki przegląd za rzadko, a jeszcze więcej przechowuje leki w nieodpowiednich warunkach.
Czy leki po terminie ważności, których często szkoda nam wyrzucać, nadają się jeszcze do użytku? Czy są skuteczne i bezpieczne? Sylwia Panek, chemiczka, która prowadzi blog "W zdrowym domu" i działa w mediach społecznościowych, rozwiała wątpliwości. Jak przypomniała, przez kilka lat pracowała w dziale kontroli jakości w firmie farmaceutycznej, więc zna temat od podszewki.
"Jeżeli kupujecie jakiś lek, to na opakowaniu macie podane ilości substancje czynnej. W działach kontroli jakości każda seria jest sprawdzana i ilości substancji czynnych muszą być zgodne z dokumentacją. Następnie produkty te bada się przez cały okres ważności. Zazwyczaj obserwujemy, że ilość substancji czynnej się zmniejsza. Więc pod koniec terminu ważności będzie jej najmniej. Więc działanie leku może być odrobinę słabsze, ale ilość substancji czynnej wciąż musi być zgodna z dokumentacją. Po terminie ważności takiej gwarancji nie macie, więc np. lek może działać słabiej" - zauważa. "Jednocześnie, te substancje czynne nie wyparowują. A co się z nimi dzieję? Na przykład rozpadają na inne, czyli mamy zanieczyszczenia. Oczywiście to nie jest tak, że 28. dnia od otwarcia syrop jest jeszcze ok, a 29. już będzie trujący" - dodaje.
Przeterminowany lek może być nieskuteczny, może też spowodować liczne dolegliwości. Produkty rozkładu leku mogą m.in. doprowadzić do biegunki, wymiotów, bólu brzucha, mogą też podrażnić wątrobę, trzustkę czy wpłynąć na funkcjonowanie układu nerwowego.
Znaczenie mają też warunki przechowywania leków.
"W laboratoriach temperatura i wilgotność przechowywania są ściśle określone. Natomiast w domach nie każdy tego pilnuje. Jeżeli otworzyliście syrop w upalny dzień i zostawiliście na blacie kuchennym w pełnym słońcu, to warto pamiętać o tym, że przechowywaliście go w niewłaściwy sposób" - wskazuje chemiczka.
Więcej wskazówek na temat tego, jak właściwie przechowywać leki, dostarcza Ministerstwo Zdrowia. Poza trzymaniem leków z dala od okna, wilgoci, światła słonecznego i innych źródeł zbyt wysokiej lub niskiej temperatury, eksperci przypominają, że należy: trzymać leki w oryginalnych i zamkniętych opakowaniach, nie wyrzucać części opakowania, która zawiera datę ważności leku, chronić leki przed zakurzeniem, zabrudzeniem i zniszczeniem, a także trzymać je poza zasięgiem dzieci oraz zwierząt.
Warto wiedzieć, że informacja o tym, jak należy przechowywać dany lek, znajduje się często na opakowaniu preparatu. Jeśli jej nie ma, należy przechowywać lek w temperaturze pokojowej, czyli od 15 do 25 stopni C.
Sprawdziłeś, co masz w domowej apteczce i znalazłeś przeterminowane leki? Nie wyrzucaj ich do kosza. Takie leki należy wyrzucać do specjalnych pojemników, które znajdują się m.in. w niektórych aptekach, urzędach, przychodniach bądź szpitalach.
CZYTAJ TAKŻE:
Nigdy nie łącz aspiryny z tymi lekami. Wiele osób popełnia ten błąd
Częsty błąd podczas przyjmowania witaminy D. Nigdy nie bierz ich razem