Zachłyśnięcie wodą. Groźne powikłania występują po czasie
Zachłyśnięcie to inaczej przedostanie się ciała obcego do dróg oddechowych, a w szczególności termin ten używany jest w sytuacji, kiedy dojdzie do aspiracji płynem. Jest to częste zjawisko, jakie występuje u osób kąpiących się. Brawura i brak respektu do wody mogą spowodować sytuacje, w których dochodzi do zachłyśnięcia. Chociaż zazwyczaj udaje się odkrztusić wodę bez powikłań, może dać to konsekwencje odsunięte w czasie. Czym może grozić zachłyśnięcie i na jakie objawy zwrócić szczególną uwagę?
Do zaaspirowania płynu do dróg oddechowych może dojść w codziennych sytuacjach, na przykład podczas zbyt szybkiego picia lub spożywania płynnych potraw. Jest częstszym zjawiskiem na basenach czy kąpieliskach. Wystarczy chwila nieostrożności, brawury lub prób nurkowania u osób mniej doświadczonych, a może dojść do przedostania się wody do dróg oddechowych.
Naturalną reakcją jest intensywny kaszel, który będąc mechanizmem obronnym, pozwala w dużej mierze pozbyć się wody z oskrzeli.
Do zachłyśnięcia może również dojść u pacjentów wymiotujących. Zachłyśnięcie treścią pokarmową z żołądka może wywołać poważne powikłanie, jakim jest zachłystowe zapalenie płuc.
Do zachłyśnięcia dochodzi zazwyczaj na skutek nieszczęśliwego wypadku. Małe dzieci, które nie potrafią jeszcze oceniać sytuacji i zagrożenia, ulegają mu zdecydowanie częściej. Nie oznacza to jednak, że doświadczeni i dorośli pływacy nie mogą ponieść poważnych konsekwencji pływania. Często wystarczy niewielka ilość wody, by doszło do utrudnień w oddychaniu. Zwłaszcza, jeśli incydent ma miejsce na otwartej wodzie i dochodzi do tego strach i panika.
Końcem czerwca 2022 roku w mediach pojawiła się informacja, że aktorka, Mary Mama, znana z takich seriali jak "Ostry dyżur" czy "Ally McBeal", utonęła podczas kąpieli w rzece. Przebywając u siostry w domu letniskowym, często chodziła nad rzekę i była dobrą pływaczką.
Jej ciało zostało znalezione na brzegu, następnego dnia. Sekcja zwłok ujawniła, że jej śmierć była wynikiem nieszczęśliwego wypadku, a bezpośrednią przyczyną było utonięcie.
Do zachłyśnięcia dochodzi w sytuacji, kiedy przełykając pokarm lub płyny, drogi oddechowe sąsiadujące z układem pokarmowym, pozostają otwarte. Wówczas ciało obce przedostaje się do tchawicy, utrudniając przepływ powietrza.
Osoba, która uległa zachłyśnięciu, zaczyna intensywnie kaszleć i ma problem ze złapaniem powietrza. Pojawia się duży niepokój, jeśli zachłyśnięcie wystąpiło u dziecka - może być spanikowane i płakać.
Wystąpienie silnego kaszlu jest dobrym objawem i nie należy przeszkadzać osobie poszkodowanej w zwalczaniu ciała obcego z dróg oddechowych. Po zachłyśnięciu może utrzymywać się przez dłuższy czas chrypka, ze względu na podrażnione drogi oddechowe.
Zachłyśnięcie wodą słodką nie niesie ze sobą zbyt groźnych komplikacji, ponieważ jest ona dobrze absorbowana przez organizm człowieka. Pęcherzyki powietrza zlokalizowane w płucach są zdolne do wchłonięcia jej, bez dalej idących konsekwencji. Woda ta przenika do krwioobiegu, zmieniając nieznacznie skład krwi (niszcząc czerwone krwinki), lecz nie wpływa istotnie na samopoczucie poszkodowanego.
Inaczej wygląda sytuacja, jeśli do zachłyśnięcia dojdzie na skutek aspiracji wody słonej lub wody z basenu, w którym są stosowane chemiczne środki oczyszczające. Pęcherzyki płucne nie są wstanie wchłonąć słonej wody, która zalega w płucach. Dochodzi wówczas do rozwoju stanu zapalnego, którego objawem jest nadprodukcja płynu w płucach, uniemożliwiającego prawidłową wymianę gazową. Gromadzenie się płynu jest procesem powolnym, nie dającym od razu objawów. Oznacza to, że nawet kilka godzin po zachłyśnięciu, stan poszkodowanego może się znacząco pogorszyć, a nawet doprowadzić do śmierci. Obrzęk płuc, do którego dochodzi wraz z upływającym czasem, objawia się:
- duszność,
- intensywny kaszel,
- zasinienie ust,
- blada i spocona skóra,
- szybki i płytki oddech,
- wymuszona pozycja siedząca,
- ból w klatce piersiowej.
Na skutek przedostania się wody do nosogardzieli, może dojść do zaciśnięcia krtani i zatrzymania oddechu. Stan taki potocznie nazywany jest suchym utonięciem, ponieważ to nie woda jest bezpośrednią przyczyną zgonu, a czynnikiem wyzwalającym skurcz krtani, uniemożliwiający oddychanie i prowadzący do nagłego zatrzymania krążenia.
Pierwsza pomoc w przypadku zachłyśnięcia polega przede wszystkim na ewakuacji poszkodowanego z wody. Przy zachowanej przytomności, należy zachęcać go do kaszlu, by jak największa ilość wody została odkrztuszona. Jeśli odkrztuszanie jest utrudnione, należy udzielić pierwszej pomocy tak, jak w przypadku zadławienia - pochylić poszkodowanego do przodu, a następnie uderzać otwartą dłonią w jego plecy, w przestrzeń między łopatkami. Zazwyczaj działania te przynoszą zamierzony efekt.
Jeśli osoba jest nieprzytomna i nie oddycha, należy rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową, zaczynając od pięciu oddechów ratowniczych.
Na tych działaniach nie kończy się pomoc poszkodowanemu, ponieważ istotna jest również obserwacja po incydencie podtopienia. Objawy, jakie powinny zaniepokoić, zwłaszcza u dzieci, to:
- senność,
- zmniejszona aktywność dziecka,
- gorączka,
- blada skóra,
- kaszel utrzymujący się kilka godzin.
Z takimi objawami - u dzieci jak i dorosłych - należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, by wykluczyć rozwijający się obrzęk płuc. Innym powikłaniem po podtopieniu może być również zapalenie płuc czy oskrzeli lub infekcje gardła.
CZYTAJ TAKŻE:
W sezonie letnim to największe zagrożenia
