Czy tabletki z hormonem tarczycy można i warto brać wieczorem? Kiedy najlepiej działają?
Częstym problemem zdrowotnym nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie, jest niedoczynność tarczycy. Podstawową metodą jej leczenia jest suplementacja hormonów, których tarczyca produkuje zbyt mało. Warto jednak wiedzieć, że istnieją pewne zasady co do ich stosowania, których należy przestrzegać. Jak przyjmować hormony tarczycy? Czy można je brać wieczorem? Wyjaśniamy.
Tarczyca to niewielki gruczoł, zlokalizowany u podstawy szyi. W prawidłowych warunkach produkuje on dwa hormony - tyroksynę (w skrócie T4) i trójjodotyroninę (zwaną inaczej liotyroniną, T3). Nie są one jednak wytwarzane w równych proporcjach - tarczyca produkuje niemal 10 razy więcej tyroksyny. Dzieje się tak, ponieważ hormon ten w tkankach jest przekształcany w trójjodotyroninę, która jest hormonem aktywnym, działającym bezpośrednio na komórki.
Obecnie jeśli suplementacja tych hormonów jest potrzebna, stosuje się najczęściej preparaty zawierające wyłącznie syntetyczny analog tyroksyny - lewotyroksynę. Ma ona takie same właściwości, jak jej naturalny odpowiednik. Wykorzystuje się fakt, że u osób z niedoczynnością tarczycy przemiana tyroksyny w trójjodotyroninę w tkankach nie jest zaburzona. Dlatego suplementacja samą lewotyroksyną najczęściej pozwala skutecznie uzupełnić niedobory obu tych hormonów.
Co prawda istnieją na rynku preparaty zawierające oba te hormony (tzn. lewotyroksynę i liotyroninę), jednak stosuje się je zdecydowanie rzadziej.
Lekarz najczęściej zaleca suplementację hormonów tarczycy u osób, u których występuje ich niedobór, typowo w przebiegu niedoczynności tarczycy. Może być on spowodowany np. przewlekłymi zapaleniami tarczycy (choroba Hashimoto) czy wolem tarczycy. Gruczoł ten może również produkować niewystarczającą ilość hormonów również u osób po przebytej radioterapii w okolicy głowy lub szyi
Długoterminowa, ciągła suplementacja jest również niezbędna u osób po usunięciu tarczycy, np. z powodu obecności guzków, znacznego wola czy choroby Graves’a-Basedowa. Hormony tarczycy stosuje się również u osób z nadczynnością tarczycy w skojarzeniu z lekami przeciwtarczycowymi. Zmniejsza to ryzyko nadmiernego obniżenia się tyroksyny i trójjodotyroniny w trakcie leczenia.
Produkty zawierające w swoim składzie hormony tarczycy wchodzą w interakcje z wieloma innymi lekami. Z tego powodu przed rozpoczęciem ich stosowania należy poinformować swojego lekarza o wszystkich dotychczas przyjmowanych preparatach. Może być bowiem konieczne zmodyfikowanie sposobu ich brania lub pory dnia, w której są one stosowane.
Poinformuj swojego lekarza, jeśli przyjmujesz:
- leki przeciwcukrzycowe - hormony tarczycy mogą osłabiać ich działanie, może być konieczne dostosowanie dawki obu preparatów;
- leki stosowane w terapii hiv - mogą wpływać na działanie lewotyroksyny, możliwe, że będzie potrzebne dostosowanie dawki leku;
- cholestyraminę, kolestypol w leczeniu zaburzeń lipidowych - lewotyroksynę należy przyjmować minimum 4-5 godzin przed wzięciem cholestyraminy;
- inne leki, np. kwas acetylosalicylowy, furosemid, leki przeciwdepresyjne, barbiturany, glikokortykosteroidy, beta-blokery - mogą wywoływać różne interakcje z hormonami tarczycy, może być konieczna modyfikacja sposobu ich przyjmowania lub dawki.
Hormony tarczycy należy przyjmować rano, na czczo, minimum pół godziny przed zjedzeniem śniadania. W takich warunkach substancje czynne leku najlepiej się wchłaniają. Przyjęcie ich wieczorem jest możliwe, jednak należy odczekać minimum dwie godziny od ostatniego posiłku. Obie opcje mają tę samą skuteczność.
Jak już wcześniej wspomniano, lewotyroksynę należy przyjmować na czczo, a ze śniadaniem trzeba poczekać minimum 30 minut (a najlepiej nawet godzinę) po wzięciu tabletki. Rzecz tyczy się także kawy - z nią również trzeba poczekać. Wynika to z faktu, że pożywienie lub kawa znacznie zmniejszają biodostępność, czyli zdolność do wchłonięcia się leku z przewodu pokarmowego. A im mniej leku wchłonie się do krwiobiegu, tym osiągnie mniejsze stężenie w tkankach i cała terapia będzie mniej efektywna
Chcąc stosować lek wieczorem, przed snem, należy trzymać się zasady, aby odczekać minimum dwie godziny po ostatnim posiłku przed wzięciem tabletki. Jest to czas niezbędny na opróżnienie żołądka z resztek jedzenia - pozwoli to maksymalnie zwiększyć wchłanianie się leku. Warto jednak pamiętać, aby trzymać się jednej pory dnia. Nie zaleca się przyjmowania hormonów tarczycy na zmianę, raz rano, raz wieczorem.
Tabletki zawierające hormony tarczycy należy popijać wodą. Nie zaleca się ich popijania kawą, herbatą lub sokami, ponieważ kofeina i inne substancje w nich zawarte mogą zmniejszyć wchłanialność leku.
Bibliografia:
- NHS Choices, Levothyroxine. https://www.nhs.uk/medicines/levothyroxine/, 2024 r., dostęp 24 czerwca 2024 r.
- Levothyroxine (Oral Route) Proper Use - Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/drugs-supplements/levothyroxine-oral-route/proper-use/drg-20072133, 2024 r., dostęp 24 czerwca 2024
CZYTAJ TAKŻE:
Niedoczynność tarczycy. Jak przyjmować hormony, aby działały?
Warzywa krzyżowe - czy można je jeść, mając problemy z tarczycą?
