Zakażenie bakterią E. coli - jak przebiega? Czy jest niebezpieczne?

Szczepy E. coli żyjące w naszym jelicie i wchodzące w skład mikroflory jelitowej nie mają zdolności do wywoływania chorób. Istnieje jednak sześć typów tej bakterii, które, dzięki różnorodnym mechanizmom przystosowawczym, mogą być przyczyną zakażeń, najczęściej przewodu pokarmowego. Wyróżnia się szczepy odpowiedzialne za rozwój biegunki podróżnych, wytwarzające enterotoksyny (szczepy ETEC czy EHEC), posiadające fimbrie, które ułatwiają bakteriom przyleganie do ściany jelita (szczepy EAEC), szczepy enteroinwazyjne (EIEC) i enteropatogenne (EPEC). Ostatni szczep jest częstą przyczyną biegunek u dzieci. 

Najpoważniejszym powikłaniem infekcji patogennymi szczepami pałeczki okrężnicy jest zespół hemolityczno-mocznicowy, który są w stanie wywołać bakterie wytwarzające toksynę Shiga (najczęściej szczepy EHEC).

Do zakażenia bakterią Escherichia coli dochodzi najczęściej drogą pokarmową, w wyniku spożycia skażonych produktów spożywczych - głównie surowego mięsa wołowego, niemytych warzyw i owoców. Przyczyną zakażenia może być także spożycie zanieczyszczonej wody i produktów mlecznych (mleka, jogurtów, kefirów).

Wszystkie szczepy E. coli wywołują najczęściej objawy zakażenia przewodu pokarmowego. W jego przebiegu dominuje uporczywa biegunka. 

W zależności od tego, jaki szczep odpowiedzialny jest za zakażenie, w stolcu mogą pojawić się domieszki lub znaczne ilości krwi czy śluzu. Biegunce często towarzyszą intensywne, kurczowe bóle brzucha, nudności i wymioty. Może pojawić się także gorączka. Jeśli biegunka ma bardzo wodnisty charakter, szybko może dojść do odwodnienia chorego.

Zespół hemolityczno-mocznicowy jest powikłaniem zakażenia szczepami E. coli, które produkują toksynę Shiga. Do jego rozwoju dochodzi najczęściej po ok. siedmiu dniach od początku biegunki. Objawia się m.in. spadkiem częstości oddawania moczu, co związane jest z ostrą niewydolnością nerek, a także wybroczynami na skórze (z powodu małopłytkowości) i gorączką. 

U większości pacjentów czynność nerek wraca do normy po kilku tygodniach, jednak w niektórych przypadkach uszkodzenie może być permanentne lub nawet prowadzić do zgonu.

Podstawowym elementem diagnostyki zakażenia bakterią Escherichia coli jest wykonanie posiewu, za pomocą którego można potwierdzić obecność patogenu i określić szczep. Sprawdza się również, czy dana bakteria produkuje toksynę Shiga, ponieważ od tego zależy m.in. wybór najwłaściwszego leczenia. Przy podejrzeniu zespołu hemolityczno-mocznicowego wykonuje się morfologię krwi, badanie ogólne moczu, a także oznacza się parametry układu krzepnięcia, poziom kreatyniny i wartość przesączania kłębuszkowego (GFR).

Pacjentów zakażonych bakterią E. coli należy intensywnie nawadniać, aby nie dopuścić do odwodnienia. Infekcja ma charakter samoograniczający się, jednak czasem konieczne jest zastosowanie antybiotyków. Są one jednak niewskazane w przypadku zakażenia szczepami produkującymi toksynę Shiga, ponieważ zwiększają ryzyko rozwoju zespołu hemolitycznego.

Fakt, że pałeczki Escherichia coli najczęściej są przyczyną zakażeń przewodu pokarmowego, nie oznacza, że nie mogą lokalizować się również w innych narządach. 

Szczepy E. coli mogą być przyczyną:

• zakażeń układu moczowego (wywoływane są one przez szczepy uropatogenne; powodują najczęściej problemy z oddawaniem moczu, parcie na mocz i piekący ból w okolicy cewki moczowej); 
• zapalenia płuc;
• zapalenia otrzewnej, rozwijającego się najczęściej w wyniku pęknięcia wyrostka robaczkowego;
• zapalenia dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego;
• zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u noworodków (szczepy posiadające antygen K1).

CZYTAJ TAKŻE:

Bakteria Listeria monocytogenes może być w lodówce. Objawy i leczenie listeriozy

Jak poprawić funkcjonowanie przewodu pokarmowego?

Co jeść przy kłopotach z woreczkiem żółciowym?