"Uciekające" narządy jamy brzusznej. Czym jest przepuklina?
Przepuklina najczęściej powstaje w obrębie ściany brzucha i wynika ze zmiany miejsca położenia poszczególnego organu. Panuje przekonanie, że dochodzi do niej najczęściej z powodu podnoszenia ciężkich przedmiotów, ciężkiej pracy fizycznej. Czy na pewno? Jak powstaje przepuklina i jakie są czynniki ryzyka jej wystąpienia? Czy przepuklina jest niebezpieczna? Na te wszystkie pytania odpowiadamy w poniższym artykule.
Przepuklina jest przemieszczeniem narządu wewnętrznego, lub jego części, w obrębie jamy brzusznej. W ścianie brzucha pojawia się otwór, nazywany wrotami przepukliny, i przez niego przedostaje się fragment otrzewnej a wraz z nią fragment lub cały narząd wewnętrzny. Tworzy się worek przepuklinowy, w którym może znaleźć się np. jelito cienkie, pęcherz moczowy czy nawet wyrostek robaczkowy.
Przepukliny rozróżnia się przede wszystkim na podstawie miejsca ich występowania. Wyróżnia się przepuklinę:
- pachwinową (częściej występuje u mężczyzn),
- udową,
- pępkową (zazwyczaj u niemowląt),
- kresy białej,
- w bliźnie pooperacyjnej.
CZYTAJ TAKŻE: Jak radzić sobie z przepukliną?
Do przepukliny dochodzi przede wszystkim z powodu osłabienia ściany jamy brzusznej. Nie jest ona tak samo silna we wszystkich miejscach, dlatego niektóre z nich są bardziej narażone na wytworzenie się worka przepuklinowego.
Oprócz tego, czynnikiem ryzyka jest również zwiększone ciśnienie w obrębie jamy brzusznej, które może być spowodowane dźwiganiem ciężkich przedmiotów, częstym parciem na stolec. Powoduje to, że jelita z większą siłą napierają na ściany brzucha. Jeśli w trakcie wykonywanej czynności narządy wewnętrzne natrafią na osłabiony fragment wewnątrz jamy brzusznej, może dojść do "wypchnięcia" przepukliny.
Panuje przekonanie, że osoby, które ćwiczą regularnie i cechuje je duża siła mięśniowa, rzadziej cierpią z powodu przepukliny. Nic bardziej mylnego, ponieważ podczas regularnych ćwiczeń dochodzi do wzmocnienia mięśni brzucha, jednak nie mają one wpływu na stan powięzi. Jeśli osoba regularnie uprawiająca sport ma skłonności do powstania przepukliny, to w trakcie aktywności fizycznej jest na nią bardziej narażona. Dzieje się tak w szczególności u osób, które preferują treningi siłowe, ponieważ to one w dużej mierze zwiększają ciśnienie wewnątrz jamy brzusznej.
Największym niebezpieczeństwem związanym z wystąpieniem przepukliny, jest jej uwięźnięcie. Do zaklinowanego w worku przepuklinowym narządu w przypadku uwięźnięcia, dociera zdecydowanie mniejsza ilość krwi, co powoduje silne niedokrwienie. To z kolei może prowadzić do martwicy narządu i sepsy. W takiej sytuacji konieczne jest wykonanie operacji chirurgicznej w trybie pilnym, co jest obarczone bardzo dużym ryzykiem oraz ograniczonymi możliwościami chirurgów. Uwięźnięcie przepukliny objawia się:
- silnym bólem w miejscu przepukliny,
- bólem brzucha,
- wzdęciami,
- przyspieszoną akcją serca,
- zatrzymaniem stolca i gazów.
W planowaniu leczenia, lekarz ocenia cechy przepukliny, jaka wystąpiła u danego pacjenta. Wiele przepuklin udaje się odprowadzić ręcznie, jednak zawartość może wrócić do worka przepuklinowego już po zmianie pozycji chorego. Samo odprowadzenie nie oznacza wyleczenia przepukliny, bowiem wciąż pozostaje osłabiona część ściany brzucha, przez którą ponownie może przedostać się narząd wewnętrzny.
Aby wyleczyć przepuklinę, pacjent powinien zostać poddany zabiegowi chirurgicznemu, w trakcie którego odprowadza się narząd wewnętrzny do jamy brzusznej oraz naprawia się ubytek, jaki powstał w ścianie brzucha. Dokonuje się tego za pomocą specjalnych siatek syntetycznych, które mają za zadanie zapobiegać ponownemu przemieszczaniu się narządów wewnętrznych. Czasem, zamiast siatek, wykorzystuje się tkanki własne pacjenta.
Nie jest to metoda dająca stuprocentową pewność wyleczenia przepukliny, ponieważ przepuklina może nawracać. Każdy nawrót u pacjenta jest trudniejszy do zoperowania.
Przepuklina nie zniknie samoistnie, dlatego każda z nich powinna być oceniona przez lekarza chirurga i zakwalifikowana do operacji, lub też nie. Od operacji odstępuje się tylko w przypadku niewielkich przepuklin, które nie dają objawów. Każda inna powinna zostać zoperowana z uwagi na ryzyko jej uwięźnięcia, co prowadzi do martwicy, sepsy, a w najgorszym wypadku - zgonu pacjenta.
Jeśli w trakcie operacji zastosowano siatkę z tworzywa sztucznego - po zabiegu może okazać się, że organizm odrzuca obcy materiał. Wówczas konieczne jest wykonanie reoperacji i usunięcie siatki z organizmu pacjenta.
Ponadto po operacji mogą u pacjenta pojawić się silne bóle w miejscu zlikwidowania przepukliny, co może świadczyć o uszkodzeniu nerwu czuciowego. Leczenie bólu jest wówczas wyzwaniem dla lekarzy, ponieważ oprócz standardowych leków przeciwbólowych, u pacjentów stosuje się tzw. blokady nerwów.
Po operacji przepukliny pacjent powinien prowadzić oszczędny tryb życia przez pierwsze dwa tygodnie, a następnie przed trzy miesiące wstrzymywać się od większego wysiłku fizycznego. Po upływie tego czasu, chory może powrócić do swojego standardowego trybu życia. Nie ma również żadnych dodatkowych wskazań związanych z dietą pacjenta.
CZYTAJ TAKŻE:
