Wyprzedź chorobę. Zbadaj po pięćdziesiątce lub gdy cierpisz na nerki i stawy
Badanie gęstości kości to jeden z najważniejszych profilaktycznych testów medycznych. Zalecane jest osobom zagrożonym osteoporozą, szczególnie kobietom i osobom w starszym wieku. Wyjaśniamy, dlatego test na gęstość kości jest tak ważny, jak przebiega i kiedy należy udać się na pierwsze takie badanie.
Osteoporoza to choroba degeneracyjna. Powoduje, że z biegiem czasu tkanka kostna staje się cienka i krucha. Konsekwencją są częste urazy - pęknięcia i złamania, które stopniowo prowadzą do niepełnosprawności.
Głównym celem badania gęstości kości jest ocena ryzyka złamań kości, diagnoza osteoporozy i monitorowanie skuteczności leczenia w przypadku pacjentów z osteoporozą lub innymi chorobami układu kostnego. Wykonywany profilaktycznie test gęstości mineralnej kości pozwala wykryć zmiany osteoporotyczne we wczesnym stadium i wdrożyć leczenie.
W podejściu profilaktycznym zalecane jest wykonanie pierwszych testów w okresie okołomenopauzalnym. Jednak jeśli palisz i spożywasz napoje alkoholowe lub często doznajesz urazów, warto wcześniej udać się na kontrolę gęstości mineralnej kości, bo te czynniki zwiększają ryzyko wystąpienia osteoporozy.
Do grupy ryzyka zachorowania na osteoporozę należą również osoby, które:
- cierpią na przewlekłą chorobę nerek,
- wcześnie przeszły menopauzę,
- chorują na reumatoidalne zapalenie stawów,
- osteoporoza występowała w ich bliskiej rodzinie,
- przeszły kompresyjne złamanie kręgosłupa,
- miały lub mają zaburzenia odżywiania skutkujące z dużą utratą masy ciała,
- prowadzą siedzący tryb życia.
Kto kieruje pacjenta na badanie gęstości kości? Lekarz pierwszego kontaktu wypisuje skierowanie do poradni leczenia osteoporozy, w której lekarz specjalista zleci badania gęstości mineralnej kości.
Badanie gęstości kości jest procedurą diagnostyczną, która ocenia zdrowie układu kostnego poprzez pomiar gęstości mineralnej kości. Najczęściej stosuje się dwie główne techniki do pomiaru gęstości kości: densytometrię rentgenowską (DXA) oraz badanie ultrasonograficzne kości.
Jest to najczęściej stosowana metoda do pomiaru gęstości kości. Pacjent leży na stole, a specjalistyczne urządzenie skanuje wybrane partie ciała, najczęściej kręgosłup, biodra lub kości ramion. Promieniowanie rentgenowskie jest stosowane w bardzo niskiej dawce, ale badaniu nie powinny poddawać się kobiety ciężarne. Wynik jest wyrażany w postaci T-score i Z-score, które porównują gęstość kości pacjenta z normami wiekowymi i płciowymi.
Ta technika jest mniej inwazyjna niż DXA i nie używa promieniowania rentgenowskiego.
Podczas badania USG, specjalistyczny aparat emituje fale dźwiękowe do kości i mierzy, jak te fale się odbijają. Parametry fali dźwiękowej pozwalają określić gęstość kości w badanych obszarach. Jest to mniej precyzyjna technika niż DXA i jest często stosowana jako badanie przesiewowe lub uzupełniające.
Test wymaga niewielkiego przygotowania. W przypadku większości skanów kości nie trzeba nawet zmieniać ubrania. Należy jednak unikać noszenia odzieży zapinanej na guziki, zatrzaski lub zamki błyskawiczne, ponieważ metal może zakłócać zdjęcia rentgenowskie.
Wyniki, zwane wskaźnikiem T, opierają się na gęstości mineralnej kości zdrowego 30-latka w porównaniu z twoją wartością. Wynik 0 jest uważany za idealny.
Po badaniu otrzymasz opis, z którym należy udać się do lekarza. Przyjmuje się, że norma wynosi 1 do -1. Natomiast wszystkie wyższe ujemne wskazania świadczą o demineralizacji kości. W takiej sytuacji specjalista wdroży plan leczenia. Nie polega ono jednak wyłącznie na podawaniu suplementów wapnia. W przypadku zmian osteoporotycznych przyjmowanie wszystkich preparatów wapniowych i z witaminą D muszą być konsultowane z lekarzem. Powodem jest fakt, że nie tylko niedobory wapnia, ale również hiperkalcemia są w tej sytuacji niekorzystne.
Środowisko medyczne zaleca wykonywanie badania gęstości kości co dwa lata. Jeśli pacjent należy do grupy ryzyka, kontrole powinny odbywać się raz do roku. Jeśli zalecane jest badanie densytometryczne, warto kontrolować terminy innych badań rentgenowskich, ale uniknąć nadmiernej ekspozycji na promieniowanie.
Dlaczego warto regularnie wykonywać badanie gęstości kości?
Najważniejszym z powodów jest profilaktyka. Badanie gęstości kości pozwala na wczesne wykrycie osteoporozy lub innych schorzeń związanych z gęstością kości, zanim dojdzie do złamań lub innych powikłań. Wczesna diagnoza umożliwia podjęcie działań profilaktycznych i leczenie, co może istotnie poprawić jakość życia.
Wyniki badania gęstości kości pozwalają ocenić ryzyko złamań kości. Dzięki temu lekarze mogą dostosować terapię i zalecić odpowiednie środki ostrożności, takie jak unikanie upadków czy odpowiednią suplementację witaminą D i wapniem.
Wiedza o stanie swoich kości może zmotywować do bardziej aktywnego trybu życia i zdrowej diety. Odpowiednie nawyki żywieniowe i regularna aktywność fizyczna mogą pomóc w utrzymaniu zdrowych kości.
CZYTAJ TAKŻE:
Pierwsze objawy są niepozorne. Chorobę stawów dłoni ujawni dwuminutowy test
