Kiedy i jak zbijać gorączkę? Jakich połączeń leków unikać? Wszystko o leczeniu gorączki
Gorączka to podwyższenie temperatury ciała powyżej 38 st. Celsjusza. Jej przyczyny mogą być bardzo różnorodne, jednak najczęściej powstaje ona pod wpływem zakażeń i infekcji. W świadomości wielu osób utkwiło przekonanie, że gorączka jest czymś złym i należy ją zawsze zbijać. Prawda jest jednak taka, że do pewnych wartości jest ona bardzo korzystna dla organizmu i nie powinno się za każdym razem z nią walczyć. Kiedy powinno się obniżać gorączkę? W jaki sposób to robić? Wyjaśniamy.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwgorączkowe są jednymi z najczęściej przepisywanych i stosowanych środków medycznych na całym świecie. Bardzo często przyjmowane są przy nawet niewielkim podwyższeniu temperatury ponad normę. Jest to jednak błąd, ponieważ stan podgorączkowy i gorączka są naturalnymi mechanizmami obronnymi wspierającymi walkę układu odpornościowego z patogenami.
W wyższej temperaturze wzmaga się m.in. produkcja przeciwciał przez limfocyty (komórki układu immunologicznego) oraz ich namnażanie. Co więcej, wysoka temperatura utrudnia bakteriom dostęp do żelaza, niezbędnego im do prawidłowego przebiegu podziałów komórkowych. Niska gorączka, nieprzekraczająca 38,5-39 st., ma więc wiele zalet i u zdecydowanej większości osób nie powinno się jej obniżać.
Ze względu na korzyści płynące z gorączki nie każde podwyższenie temperatury ciała trzeba bezwzględnie obniżać. Jak więc należy reagować w przypadku pojawienia się stanu podgorączkowego lub gorączki?
- 37-37,9 st. - stan podgorączkowy - nie należy obniżać temperatury;
- 38-38,5 st. - gorączka niska - nie należy obniżać temperatury;
- 38,6-39,5 st. - gorączka umiarkowana - gdy wywołuje dyskomfort, można obniżać do wartości ok. 38 st.;
- 39,6-41 st. - gorączka wysoka - należy zawsze obniżać;
- >41 st. - temperatura zagrażająca życiu, w której może dojść do uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Należy bezwzględnie obniżać, najlepiej pod czujnym okiem lekarza.
Podwyższona temperatura ciała nie jest jednak zjawiskiem korzystnym dla wszystkich. Ze względu na fakt, że może być ona znacznym obciążeniem dla serca i układu krążenia, powinna być bezwzględnie obniżana u osób z chorobami sercowo-naczyniowymi, a także u pacjentów po operacjach. Podwyższenie temperatury ciała może również niekorzystnie wpływać na rozwój płodu, dlatego należy je również obniżać u kobiet w ciąży.
Dodatkowo wiele dzieci źle znosi gorączkę, dlatego temperaturę wyższą niż 38 st. u pociechy warto zbić wtedy, gdy jest ona przyczyną dyskomfortu bądź złego samopoczucia. Obniżanie gorączki jest również konieczne, gdy w przeszłości u dziecka wystąpiły drgawki gorączkowe lub inne rodzaje drgawek. Jeżeli natomiast dziecko dobrze znosi podwyższenie temperatury i nie przekracza ono 39 st., warto regularnie powtarzać pomiary i obserwować, jednak powstrzymać się od włączania leków przeciwgorączkowych.
Gorączkę można obniżyć na wiele różnych sposobów. Najprostszym z nich jest sięgnięcie po dostępne bez recepty leki przeciwgorączkowe, np. paracetamol, lub niesteroidowe leki przeciwzapalne jak ibuprofen czy kwas acetylosalicylowy. Pomocne mogą się również okazać okłady na czoło, np. z zamoczonego w zimnej wodzie ręcznika. Innym domowym sposobem jest przygotowanie osobie chorej kąpieli w wodzie o 1-2 st. niższej niż jej aktualna temperatura ciała. Dodatkowo napary z niektórych ziół, np. z lipy, owoców maliny lub czarnego bzu, wzmagają pocenie się i dzięki temu mogą pomóc obniżyć gorączkę.
Przy wysokiej gorączce można łączyć ze sobą różne leki przeciwgorączkowe w zmniejszonych dawkach. Trzeba jednak robić to z głową i pamiętać, aby nie stosować jednocześnie dwóch różnych leków należących do tej samej grupy. Przykładowo - ze względu na fakt, że paracetamol nie należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, można go połączyć z ibuprofenem bądź kwasem acetylosalicylowym.
Jednoczasowe przyjęcie ibuprofenu i kwasu acetylosalicylowego z kolei wiąże się m.in. ze zwiększonym ryzykiem powstania owrzodzeń bądź krwawień z przewodu pokarmowego. Dzieje się tak, ponieważ oba te leki należą do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych i nie powinno się ich ze sobą łączyć. Warto więc zawsze doczytać dokładnie w ulotce danego preparatu, z jakimi lekami można go przyjmować, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia poważnych działań niepożądanych.
Stosując jednocześnie dwa różne leki przeciwgorączkowe, warto podawać je naprzemiennie, zachowując odstęp ok. 4 godzin między kolejnymi dawkami leków. Wtedy każdy lek zostanie przyjęty w odstępie ok. 8 godzin, co może ograniczyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych związanych z ich stosowaniem. Trzeba także pamiętać, aby nie przekraczać podanej w ulotce maksymalnej dawki dobowej każdego leku.
To, jak szybko i o ile stopni obniży się gorączka po podaniu leków przeciwgorączkowych, jest sprawą indywidualną. Jednak najczęściej pierwsze efekty leczenia są widoczne po ok. 30-60 minutach.
Wybór leku przeciwgorączkowego odpowiedniego dla dziecka zależy w dużej mierze od jego wieku. Maluchom, które nie ukończyły jeszcze trzeciego miesiąca życia, można podawać jedynie paracetamol. Po czwartym miesiącu życia można dodatkowo stosować ibuprofen. Kwas acetylosalicylowy można zacząć stosować u osób mających 12 lat bądź więcej. Dzieje się tak, ponieważ podany młodszym dzieciom grozi wystąpieniem zagrażającego życiu zespołu Reye’a, w którym dochodzi do niewydolności wątroby i zaburzeń funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego.
CZYTAJ TAKŻE:
Złe sny w gorączce. Jak i o czym śnimy, kiedy jesteśmy chorzy?
