Niebłahe przyczyny czkawki

Żeby wyjaśnić, jak dochodzi do czkawki, należy wytłumaczyć, jak działa przepona. 

Przepona jest głównym mięśniem oddechowym oddzielającym jamę brzucha i klatkę piersiową. Zbudowana jest z części mięśniowej i części ścięgnistej. Przy wdechu przepona kurczy się i obniża. Przy wydechu mięsień podnosi się i rozkurcza. 

Przepona jest unerwiona przez nerw przeponowy, który sięga aż do wątroby, opłucnej, osierdzia i pęcherzyka żółciowego. Podrażnienie nerwu i jego zakończeń powoduje silny ruch przepony i tak właśnie wywoływana jest czkawka. Podobny efekt daje pobudzenie nerwu błędnego i włókien współczulnych unerwiających narządy klatki piersiowej. Inną przyczyną jest pobudzenie ośrodka czkawki w ośrodkowym układzie nerwowym. Czkawka może mieć swoje przyczyny w zaburzeniach psychicznych i metabolicznych.

Głośny dźwięk czkawki jest efektem zamknięcia się głośni, która jest jedną z chrząstek krtani. 

Czkawka czasami wiąże się z drgnięciem całego ciała. Częstotliwość czkawki wynosi zwykle 2-60/minutę, przy czym trwa średnio kilkanaście minut.

Okazuje się, że ryzyko czkawki jest o wiele większe u osób zmagających się z nerwicą i żyjących w przewlekłym stresie. Wtedy lekarz zajmuje się leczeniem choroby podstawowej. Lekarz może zalecić pacjentowi picie herbat ziołowych albo zażywanie leków uspokajających. 

Czkawka pojawia się często także po wypiciu alkoholu i napojów gazowanych, ponieważ wykazują one działanie rozluźniające mięśnie i podrażniające zakończenia nerwowe.

Jeżeli czkawka pojawia się bardzo często i trwa po kilkanaście minut, warto udać się do lekarza. 

Przed postawieniem diagnozy lekarz przeprowadza z pacjentem szczegółowy wywiad, w którym pyta o odczuwane dolegliwości, przyjmowane leki i choroby przewlekłe. Konieczne może okazać się wykonanie badań obrazowych, zwłaszcza RTG klatki piersiowej lub USG jamy brzusznej. Lekarz może przepisać silne środki, neuroleptyki, np. haloperidol, chlorpromazynę.

W przypadku jakich schorzeń może pojawić się czkawka? 

Do możliwych przyczyn czkawki przewlekłej należą:

• ciąża, 
• choroby jamy brzusznej (np. przepuklina rozworu przełykowego albo ropień podprzeponowy),
• zatrucie alkoholowe i niektóre przyjmowane leki,
• refluks żołądkowo-przełykowy,
• zwiększenie stężenia mocznika we krwi, 
• operacje w obrębie klatki piersiowej i jamy brzusznej,
• choroby ośrodkowego układu nerwowego (np. zapalenia, choroby naczyniowe, guzy),
• cukrzyca,
• zwiększenie stężenia wapnia,
• zmniejszenie ilości sodu w organizmie,
• złamanie żebra.

Okazuje się, że czkawka może być spowodowana także obecnością ciała obcego w uchu, dlatego jeżeli przyczyna dolegliwości pozostaje nieznana, należy zdecydować się na wizytę u laryngologa.

Ze względu na to, że czkawka zwykle ma błahe przyczyny, można próbować sobie z nią poradzić w warunkach domowych. 

Do podstawowych sposobów radzenia sobie z czkawką należą wstrzymanie powietrza lub wykonanie dwóch wdechów i wydechów - nie więcej - do papierowej torby (w ten sposób zwiększa się stężenie dwutlenku węgla w organizmie). 

Innym sposobem, który także opiera się o zwiększenie stężenia dwutlenku węgla, jest przestraszenie osoby mającej czkawkę. Ulgę przynosi też picie wody małymi łykami, tak, żeby pobudzić przeponę. Zatkanie uszu na 30 sekund również pomaga.

Czytaj także: 

Jakich produktów unikać przy wrażliwych jelitach?

Siedem rad na odbijanie

Gazy i wzdęcia. Jak sobie z nimi radzić?