O to powikłanie najłatwiej w cukrzycy. Zmiany widać na rękach i stopach

Jednym z głównych czynników sprzyjających rozwojowi grzybicy u diabetyków jest podwyższony poziom glukozy we krwi. Duże stężenie cukru sprawia, że drożdżaki (odpowiadające za większość infekcji grzybiczych) mają idealne warunki do bytowania. Poza doskonałą pożywką nie grozi im również niebezpieczeństwo, ponieważ nie dość, że komórki układu odpornościowego nie spełniają całkowicie swojej funkcji, to jeszcze choroba uszkadza drobne naczynia krwionośne, co z kolei upośledza krążenie krwi i osłabia procesy naprawcze. 

Nadmiar cukru może także powodować dysbiozę, czyli zaburzenie naturalnej równowagi pomiędzy "dobrymi" a "złymi" mikroorganizmami. Nieprawidłowy stosunek ilościowy i jakościowy mikroflory układu pokarmowego to kolejna ze sprzyjających okoliczności do inwazji grzybów. 

Od tego, jaki rodzaj grzyba i jaką drogą wniknie do organizmu, zależy jakie symptomy wystąpią u pacjenta. Diabetycy najczęściej borykają się z:

• kandydozą błon śluzowych - która objawia się białawym, możliwym do zdrapania nalotem na języku. Powierzchnie objęte stanem zapalnym pieką, bolą i często są zaczerwienione. U cukrzyków częściej występują również innego typu zmiany w jamie ustnej, np.: zajady, zanikowe zapalenie języka czy kandydoza rzekomobłoniasta;
• drożdżakowym zakażeniem sromu i pochwy - kobiety dotknięte tą przypadłością, skarżą się na białożółte upławy, pieczenie, ból podczas stosunku oraz obrzęk okolic intymnych. Infekcje tego typu często są oporne na leczenie, co wynika z tego, że wywołują je nietypowe grzyby, niereagujące na powszechnie stosowane środki;
• wyprzeniami drożdżakowymi - pojawiająjącymi się w fałdach skórnych, szczególnie w miejscach narażonych na wilgoć, takich jak: pachwiny, przestrzenie między palcami czy okolice podsutkowe. Pęknięcia powstałe na zajętej skórze, otwierają kolejne wrota zakażeniom;
• kandydozą paznokci - na którą wskazują: obrzęk i ból w obrębie wałów paznokciowych, oraz wydzielanie się ropnej treści. Jeśli zakażenie trwa długo, paznokcie stają się przebarwione, tracą połysk i mogą się rozwarstwiać;
• łupieżem pstrym -  infekcja naskórka wywołana przez grzyby Malassezia, objawia się brunatnymi plamami na skórze klatki piersiowej, szyi i głowy, które pod wpływem słońca mogą ulegać odbarwieniu.

Różne infekcje drożdżakowe są częstą i nieprzyjemną konsekwencją cukrzycy, ale to grzybica stóp i paznokci wiedzie niechlubny prym. Dotyka aż 1/3 diabetyków i zwiększa ryzyko rozwinięcia się stopy cukrzycowej. Żeby uniknąć tak poważnego powikłania, w razie jakichkolwiek podejrzeń zakażenia, należy poddać się diagnostyce. 

Grzybicę stóp sugerują: pieczenie, swędzenie między palcami oraz na podeszwach stóp, pęcherze, nadmierna suchość skóry i jej pękanie. Z kolei na grzybicę paznokci w początkowych stadiach wskazują biały lub żółty punkt na paznokciu. Z czasem paznokieć grubieje, przebarwia się, staje się łamliwy i traci swój kształt. Może także odrywać się od łożyska, boleć i wydzielać nieprzyjemny zapach. Grzybica paznokci jest wysoce zakaźna i może stale infekować skórę pacjenta.

Pomimo dość typowych objawów, nie powinno się odstępować od badań mikrobiologicznych i mikroskopowych. Próbki do analizy mogą pochodzić bezpośrednio z zajętej części ciała, z krwi, a nawet z kału. Zwykle lekarz przepisuje pacjentowi leki działające na najpopularniejsze gatunki grzybów - jeszcze przed poznaniem wyników testów. Wszystko po to, by zaoszczędzić na czasie i uniknąć rozszerzenia się infekcji. Dopiero po otrzymaniu z laboratorium informacji, jaki dokładnie gatunek grzyba odpowiada za zakażenie, można dobrać bardziej specyficzną terapię.

Aby zmniejszyć ryzyko infekcji grzybiczych, osoby z cukrzycą powinny dbać o kontrolowanie stężenia cukru we krwi. W tym celu należy: zaopatrzyć się w glukometr, założyć dzienniczek służący do zapisywania dobowych pomiarów glikemii, regularnie stosować przepisane leki i zgłaszać się do lekarza w wyznaczonych terminach.

Niezmiernie istotne jest także utrzymanie higieny osobistej i pilnowanie, by skóra nie była zbyt wilgotna. Z pomocą przychodzą specjalne kosmetyki dostępne w aptekach, oraz odzież wykonana z przewiewnych materiałów. Rzecz jasna jakiekolwiek objawy sugerujące grzybicę są wskazaniem do jak najszybciej wizyty u specjalisty.  

Źródła:

Poradzka A, Jasik M, Karnafel W, Fiedor P. Clinical aspects of fungal infections in diabetes. Acta Pol Pharm. 2013

Rodrigues CF, Rodrigues ME, Henriques M. Candida sp. Infections in Patients with Diabetes Mellitus. J Clin Med. 2019

CZYTAJ TAKŻE: 

Po cichu uszkadza tkanki i narządy. Jaki wynik poziomu glukozy może oznaczać cukrzycę?

Choroba, na którą nie mamy wpływu. Cukrzyca insulinozależna wymaga leczenia do końca życia

Mało znany typ cukrzycy, często nie daje żadnych objawów. Czym jest cukrzyca MODY i LADA?