Osoby starsze i dzieci są w grupie ryzyka. Wirus RSV może mieć ostry przebieg

RSV, czyli Respiratory Syncytial Virus, to wirus z grupy pneumowirusów, który atakuje drogi oddechowe człowieka - głównie dzieci. Choć w większości przypadków zakażenie przebiega łagodnie, przypominając typowe przeziębienie, nie należy go lekceważyć. Patogen rozprzestrzenia się: drogą kropelkową - przez kaszel, kichanie lub kontakt z zainfekowanymi powierzchniami. Łatwo transmituje się również w zamkniętych pomieszczeniach, takich jak przedszkola, szkoły czy szpitale.

RSV podobnie jak wirus grypy i SARS-CoV-2:

• szerzy się drogą kropelkową i przez bezpośredni kontakt;
• wiąże się z występowaniem podobnych objawów w tym: gorączki, kaszlu, dreszczy i ogólnego osłabienia;
• wymaga podobnych schematów leczenia - we wszystkich chorobach stosuje się postępowanie objawowe.

Niemniej znajdzie się pomiędzy nimi też kilka różnic np.:

• RSV w przeciwieństwie do COVID-19 i grypy, dotyka zwłaszcza dzieci w wieku przedszkolnym - odpowiada aż za 70 proc. infekcji w tej grupie wiekowej i jest najczęstszą przyczyną hospitalizacji niemowląt;
• RSV ma zdolność do utrzymywania się przez kilka godzin na twardych powierzchniach, a wirus grypy i SARS-CoV-2 raczej unoszą się w powietrzu;
• RSV i wirus grypy atakują przede wszystkim w sezonie jesienno-zimowym, natomiast SARS-CoV-2 jest w mniejszym stopniu skorelowany z sezonowością.

RSV jest głównym czynnikiem etiologicznym odpowiedzialnym za rozwój ostrego zapalenia oskrzelików u najmłodszych dzieci. To ostry proces zapalny oskrzelików u dzieci do 2 r.ż. i jednocześnie najczęstsza postać kliniczna zakażenia dolnych dróg oddechowych u niemowląt i dzieci do 2. r.ż. Ostre zapalenie oskrzelików poprzedza wirusowa infekcja górnych dróg oddechowych, przebiegająca z typowo z wodnistym katarem i skurczem przewodów nosowych. Nasilający się kaszel wzmaga duszność wydechową - u malucha można zaobserwować wciąganie międzyżebrzy, poruszanie skrzydełkami nosa i usłyszeć stękanie.

U dorosłych objawy zakażenia RSV zwykle są łagodniejsze i przypominają przeziębienie. U większości infekcja ogranicza się do lekkiego kaszlu, kataru, bólu gardła oraz nieznacznej gorączki. Dla zdrowych osób wirus nie stanowi większego zagrożenia, a nieprzyjemne dolegliwości mijają po kilku dniach.

Jednak osoby starsze, zwłaszcza po 65 r.ż., są bardziej narażone na powikłania, takie jak: zapalenie płuc, zaostrzenie chorób przewlekłych czy niewydolność serca. Dlatego u pacjentów ze zdiagnozowanym schorzeniem przewlekłym płuc lub serca zakażenie RSV może wymagać leczenia szpitalnego.

Rodzice, chcą wiedzieć kiedy doraźna pomoc nie wystarczy i należy zabrać swoje pociechy do szpitala. Bardzo słusznie, ponieważ mimo że tylko 1 do 3 proc. dzieci wymaga leczenia w szpitalu, a rokowanie jest dobre - to jednak śmiertelność u chorych w grupach ryzyka ciężkiego przebiegu może dosięgać nawet 4 proc.

Wskazania do hospitalizacji w przebiegu ostrego zapalenia oskrzelików to:

• epizody bezdechu - są oznakami niedotlenienia;
• czynniki ryzyka niewydolności oddechowej - przyspieszony oddech powyżej 60/min, wciąganie podżebrzy, niedotlenienie , wiek < 6. msc., a zwłaszcza < 3. msc., trudności w karmieniu i pojeniu dziecka,
• pobudzenie - wskazuje na ciężki przebieg choroby;
• choroby współistniejące - dysplazja oskrzelowo-płucna, wady serca, mukowiscydoza, wcześniactwo poniżej 32 tyg. życia;
• złe warunki ekonomiczne rodziny.

Potwierdzone zakażenie RSV niekiedy wymaga leczenia, które zazwyczaj ogranicza się do postępowania objawowego oraz wspomagającego, to znaczy, że choremu podaje się leki: przeciwzapalne, przeciwkaszlowe i przeciwbólowe, zaleca odpoczynek i picie dużej ilości płynów. Znacząca większość infekcji wywoływanych przez wirusa RSV posiada charakter samoograniczający się, a objawy ustępują samoistnie po ok. 7-14 dniach. W leczeniu nie zaleca się stosowania: antybiotykoterapii, glikokortykosteroidów, czy leków rozszerzających oskrzela.

Od października 2023 r. w Programie Szczepień Ochronnych szczepienie przeciw RSV jest zalecane osobom powyżej 60 r.ż., a w szczególności tym, którzy obciążeni są schorzeniami przewlekłymi m.in.: cukrzycą, niewydolnością serca, astmą, z przewlekłą chorobą nerek, czy cierpiącym na nowotwór hematologiczny.

Dodatkowo obecnie zatwierdzona szczepionka o nazwie Abrysvo ma wskazanie rejestracyjne do biernej ochrony przed chorobami dolnych dróg oddechowych, wywoływanymi przez RSV u kobiet w okresie ciąży (między 24 a 36 tyg.)  jako profilaktyka zakażeń RSV u niemowląt.

Źródła:

Choroby zakaźne i pasożytnicze, red. A. Boroń-Kaczmarska, A. Wiercińska-Drapało, PZWL, Warszawa 2017.

Pediatria w praktyce lekarza POZ, red. A. Dobrzańska, Ł. Obrycki, P. Socha, Medi-Press, Warszawa 2022.

Interna Szczeklika 2024, red. P. Gajewski, Medycyna Praktyczna, Kraków 2024.

CZYTAJ TAKŻE:

Nigdy nie łącz aspiryny z tymi lekami. Wiele osób popełnia ten błąd

Przeszedł grypę i wyjawia: "W klatce miałem piekło". Przed objawami przestrzega innych

Powikłania po grypie dotyczą serca i płuc. Kto jest najbardziej narażony?