Otyłość brzuszna. Realne zagrożenie dla życia

O otyłości mówimy wówczas, kiedy organizm magazynuje zbyt duże ilości tkanki tłuszczowej. Dochodzi do tego, kiedy podaż energii, jaka jest dostarczana w pożywieniu, jest większa niż zapotrzebowanie organizmu. Prościej mówiąc - zjadamy więcej kalorii, niż spalamy ich w ciągu całego dnia. Dzieje się tak, kiedy prowadzimy siedzący tryb życia, nie uprawiamy sportu, zażywamy zbyt mało ruchu na co dzień, a mimo to dostarczamy duże ilości pożywienia do organizmu.

Do oceny prawidłowej masy ciała służy wskaźnik BMI (body mass index), który obliczany jest ze wzoru

BMI = masa ciała (kg) : wzrost (m)2

Interpretacja wyniku jest bardzo prosta, a oceny masy ciała można dokonać zgodnie z poniższymi zasadami:

• BMI < 18,5 - niedowaga
• BMI 18,5-24,9 kg/m2 - prawidłowa masa ciała,
• BMI 25,0-29,9 kg/m2 - nadwaga,
• BMI 30,0-34,9 kg/m2 - otyłość I stopnia,
• BMI 35,0-39,9 kg/m2 - otyłość II stopnia,
• BMI powyżej 40 kg/m2 - otyłość III stopnia (otyłość śmiertelna).

Znaczenie ma nie tylko sama tkanka tłuszczowa, ale również jej rozmieszczenie w organizmie. Za niebezpieczną uznaje się otyłość brzuszną, kiedy nadmiar tkanki zlokalizowany jest na brzuchu oraz talii. Aby ją ocenić, wystarczy zmierzyć obwód pasa w połowie odległości między dolnym brzegiem łuku żebrowego i górnym grzebieniem kości biodrowej. Jeśli u kobiet obwód wynosi powyżej 80 cm a u mężczyzn powyżej 94 cm, wówczas mówimy o otyłości brzusznej.  Istnieje druga metoda wyliczenia podatności na otyłość brzuszną, stworzona przez WHO. Wystarczy wyliczyć wskaźnik WHR (Waist Hip Ratio) mierząc obwód pasa i dzieląc go przez obwód bioder. Światowa Organizacja Zdrowia dokonała takiej klasyfikacji:

• typ obwodowy (gynoidalny): mężczyźni poniżej 0,90 / kobiety poniżej 0,80,
• wskaźnik podwyższonego ryzyka: mężczyźni od 0,90 do 0,99 / kobiety od 0,80 do 0,84,
• typ centralny (androidalny): mężczyźni od 1 i powyżej / kobiety od 0,85 i powyżej tej wartości.

Osoby z wynikiem typu centralnego są narażone na otyłość brzuszną

Przyczyną otyłości jest przede wszystkim siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej. Wpływ na odkładanie tkanki tłuszczowej ma również stres, spożywanie żywności wysoko przetworzonej, lub jest problemem pojawiającym się po ciąży. Oprócz tego otyłość brzuszna pojawia się w okresie menopauzy u kobiet, kiedy zwiększa się ilość produkowanych męskich hormonów, a zmniejsza ilość żeńskich. Lekarze wskazują również, że otyłość brzuszna może być wynikiem długotrwałej terapii lekami sterydowymi, a także jest uwarunkowana genetycznie

Otyłość brzuszna jest niebezpieczna, ponieważ oprócz tego, że tkanka tłuszczowa odkłada się na powłokach brzusznych, to gromadzi się również w okolicach bardzo ważnych narządów wewnętrznych: sercu, trzustce, wątrobie. Otłuszczenie narządów wewnętrznych prowadzi z kolei do ich gorszego funkcjonowania, odkładania tłuszczu w naczyniach krwionośnych, utrudniając przepływ krwi, co kolei może prowadzić do groźnych chorób. Należy podkreślić, że otyłość to nie tylko dodatkowe kilogramy, ale sklasyfikowana jest jako jednostka chorobowa. 

Nadmiar tłuszczu trzewnego sprzyja również odkładaniu się go w okolicach kręgosłupa, co może znacząco go osłabiać oraz prowadzi do zmian zwyrodnieniowych, zwłaszcza w kręgosłupie lędźwiowym. Stopniowo zaczyna to utrudniać normalne funkcjonowanie, a nawet poruszanie się.

Zbyt duża ilość tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha powoduje również problemy z oddychaniem, pacjenci cierpiący na otyłość brzuszną mają problem z wejściem po schodach, z większą aktywnością fizyczną, szybciej się męczą oraz mają zadyszkę. Czynności dnia codziennego stają się coraz trudniejsze, wraz z powiększającym się obwodem brzucha. 

Otyłość typu centralnego sprzyja rozwojowi cukrzycy typu II, ponieważ wysoki poziom kwasów tłuszczowych zwiększa wydzielanie insuliny przez trzustkę. Niezmetabolizowana glukoza nadal krąży więc we krwi, co daje organizmowi sygnał, że trzeba wydzielić jeszcze więcej insuliny. To sprawia, że trudniej jest pozbyć się dodatkowych kilogramów. 

Więcej o insulinooporności przeczytasz TUTAJ

Otyłości towarzyszy podwyższony poziom cholesterolu LDL, który sprzyja występowaniu chorób sercowo-naczyniowych. U osób z otyłością brzuszną częściej występuje nadciśnienie tętnicze, są w grupie wysokiego ryzyka jeśli chodzi o zawał mięśnia sercowego, udar mózgu, nowotwór jelita grubego czy miażdżycę.

W otyłości brzusznej przede wszystkim rekomendowana jest redukcja masy ciała. Najlepiej dokonać tego wprowadzając w pierwszej kolejności dietę ograniczającą podaż kalorii. Dieta powinna być zbilansowana, bogata w warzywa oraz produkty zbożowe, bez pominięcia przyjmowania odpowiedniej ilości płynów. Po wstępnej redukcji masy ciała, chory na otyłość może przystąpić do zwiększenia aktywności fizycznej również w stopniu umiarkowanym, bowiem osoby chorujące na otyłość są bardziej narażone na urazy oraz uszkodzenia w obrębie układu kostno-stawowego.

Ostatecznością w leczeniu otyłości olbrzymiej zagrażającej życiu, jest operacja bariatryczna, czyli chirurgiczne zmniejszenie żołądka. Wykonuje się ją, kiedy żadne inne działania nie przyniosły efektu w postaci utracie masy ciała, a ogólny stan zdrowia pozwala na przeprowadzenie takiej interwencji chirurgicznej. Po zmniejszeniu żołądka pacjent szybciej osiąga uczucie sytości, spożywając mniej posiłków i redukując tym samym podaż kalorii do organizmu. 

CZYTAJ TAKŻE: 
 
Jak obliczyć dzienne zapotrzebowanie kaloryczne dla organizmu

Niebezpieczeństwo ukryte w naczyniach krwionośnych