Sepsa. Stan zapalny, który prowadzi do śmierci
Słowo sepsa wywołuje niepokój i to nie bez powodu. To stan zagrażający życiu, który rozwija się niezwykle gwałtownie. Co roku zwiększa się ilość przypadków sepsy, głównie przez narastającą oporność bakterii na antybiotyki. Pojęcie sepsy zostało użyte już w IV w.p.n.e. przez Hipokratesa i oznaczało gnicie lub rozkład materii. W kolejnych wiekach badano jak dochodzi do sepsy, jakie są jej objawy - opracowywano także możliwości leczenia. Pomimo rozwoju medycyny, wciąż nie wolno bagatelizować sepsy. Z poniższego artykułu dowiesz się czym, jest sepsa - czyli stan, który zakończył życie między innymi: Freddiego Mercurego, Franklina Delano Roosevelta i Andy'ego Warhola.
Sepsa, znana także jako posocznica albo zakażenie krwi, to nagła uogólniona reakcja zapalna organizmu spowodowana zakażeniem. Reakcja rozwija się na skutek kontaktu z bakteriami, wydzielanymi przez nie toksynami, a także (chociaż rzadziej) z wirusami i grzybami. Układ immunologiczny natychmiast aktywuje dostępne środki ochrony przed drobnoustrojami - dochodzi do zwiększenia przepuszczalności naczyń, wzrasta też skłonność do zakrzepów.
Brzmi to groźnie nie bez powodu. Sepsa to stan zagrażający życiu, w którym dochodzi do uszkodzenia: nerek, płuc, serca i wątroby, dlatego konieczne jest wdrożenie specjalistycznego leczenia. Posocznicę dzielimy na: sepsę, ciężką sepsę i wstrząs septyczny. Ten ostatni stan ma związek z niewystarczającym przepływem krwi transportującej tlen, co prowadzi do niewydolności wielonarządowej. Ze względu na różnice w przyczynach i leczeniu, zwykle rozróżnia się sepsę noworodkową, sepsę dzieci, sepsę dorosłych oraz sepsę szpitalną.
Na wystąpienie sepsy narażone są przede wszystkim osoby z osłabioną odpornością tj. przebywające długo w szpitalu, dzieci i osoby w podeszłym wieku. Zakażeniu sprzyjają: przetaczanie krwi, cewnikowanie, odleżyny, wkłucie dożylne. Poza szpitalem, niebezpieczeństwo posocznicy wzrasta u osób z zapaleniem płuc, zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, infekcjami układu moczowego i jamy brzusznej.
Do najważniejszych objawów sepsy należą:
- gorączka lub hipotermia;
- obrzęki;
- przyspieszony oddech;
- przyspieszona akcja serca;
- wysypka wybroczynowa;
- skąpomocz;
- obniżenie zawartości tlenu we krwi (spadek saturacji);
- zaburzenia krzepnięcia krwi;
- wzrost stężenia glukozy we krwi.
W badaniach krwi obserwuje się leukocytozę (wzrost liczby białych krwinek), wzrost CRP i prokalcytoniny, a także występowania >10 proc. niedojrzałych neutrofili.
W leczeniu sepsy istotne jest jak najszybsze podanie antybiotyków. Kluczowe jest również nawadnianie pacjenta, wdrożenie tlenoterapii i stałe monitorowanie jego parametrów życiowych: temperatury ciała, ciśnienia krwi, saturacji, pracy serca.
Czasami konieczne okazuje się przeprowadzenie dializy, ponieważ na skutek niewydolności nerek, dochodzi do zaburzeń równowagi metabolicznej. Uszkodzone nerki nie radzą sobie z usuwaniem nadmiaru wody oraz produktami przemiany materii, a ich magazynowanie w organizmie prowadzi od dalszych konsekwencji.
Bardzo ważne jest zdiagnozowanie drobnoustroju, który wywołał sepsę. Jeśli ognisko zakażenia jest zewnętrzne, należy je natychmiast usunąć np. zakażony dren pooperacyjny lub ropień, którego należy opróżnić.
To, czy posocznica jest zaraźliwa zależy od tego, jaki czynnik etiologiczny ją spowodował. Zaraźliwość zależy od drobnoustroju, który wywołał zakażenie. Najbardziej zaraźliwa jest sepsa meningokokowa, która może powodować wybuchy ognisk zachorowań. Szybkie podanie antybiotyków w warunkach szpitalnych, powoduje eliminację zakaźności już w pierwszej dobie.
W ocenie rokowań najważniejszą rolę odgrywa postać sepsy. Ryzyko zgonu spowodowanego sepsą jest oceniane na 16 proc. - te dane dotyczą pacjentów przebywający na Oddziałach Intensywnej Terapii. Wartość ta wzrasta do 36 proc. u pacjentów z ciężką postacią sepsy i do 58 proc. u tych we wstrząsie septycznym.
Przebycie posocznicy może doprowadzić do martwicy skóry, a ta w skrajnych przypadkach może wymagać przeprowadzenia amputacji. U pacjentów, u których posocznica rozwinęła się w wyniku zapalenia opon mózgowo - rdzeniowych mogą pojawić się zaburzenia neurologiczne: zaburzenia pamięci, obniżenie odporności organizmu, ataki padaczki, porażenie kończyn i niedosłuch. Szybko zastosowane leczenie daje szansę na pokonanie sepsy.
CZYTAJ TAKŻE:
