Stan podgorączkowy - co może być przyczyną?

Z gorączką mamy do czynienia bardzo często, a przynajmniej tak nam się wydaje - wielu bowiem wciąż myli ją ze stanem podgorączkowym. To ważne, by umieć rozróżnić oba stany, dlatego zapamiętajmy, że gorączką powinniśmy nazywać temperaturę ciała powyżej 38 st., natomiast stanem podgorączkowym temperaturę mieszczącą się w przedziale 37,1-38 st. (za prawidłowy wynik u zdrowego człowieka uważa się 36,6 kresek, ale tak naprawdę wynikiem w granicach normy jest 36,4-37 st.). 

Wspomniane wartości właściwe są jednak dla pomiaru wykonywanego termometrem umieszczonym pod pachą. Warto wiedzieć, że temperatura ciała uzależniona jest od wielu czynników, w tym od miejsca pomiaru.

Pomiar temperatury pod pachą to zdecydowanie najpopularniejsza metoda mierzenia temperatury w polskich domach. Z medycznego punktu widzenia jest ona... najmniej dokładna. Najdokładniejszy wynik uzyskuje się, mierząc temperaturę w odbycie (przede wszystkim u małych dzieci). Prawidłowa temperatura w tym przypadku (ale też w przypadku pomiaru w uchu) wynosi ok. 37,1-37,6 st. Norma dla osób dorosłych, jeśli pomiar wykonywany jest w jamie ustnej, wynosi 36,8 st., ale za prawidłowe uznaje się odstępstwa w granicach 36,4-37,2 st.

Znaczenie ma też to, kiedy mierzymy temperaturę. Rankiem jest ona niższa (najniższa ok. godz. 3 w nocy), a wyższa popołudniami i wieczorem (maksymalna temperatura ciała mieszcząca się w granicach normy fizjologicznej notowana jest ok. godz. 18). Na wartość temperatury wpływają także wiek, płeć czy poziom aktywności fizycznej.

Jak podkreślają lekarze, dla zdrowego człowieka typowe są cykliczne, dobowe wahania temperatury. Dopuszczalne jest odchylenie wynoszące ok. 1 st. Dodajmy też, że u niektórych zdrowych osób zupełnie normalne będzie np. 35,7 st., a u innych 36,8 czy 37 st.  

Stan podgorączkowy może oznaczać, że organizm mierzy się z infekcją (wirusową, grzybiczą, bakteryjną, pasożytniczą). Może, ale nie musi.

Inne częste przyczyny stanu podgorączkowego to:

• ząbkowanie (u dzieci; podwyższona temperatura to często wynik stanu zapalnego, który pojawia się na skutek przeciskania się zęba przez wąską szczelinę kości i przecinania dziąsła);
• problemy z zębami (np. zapalenie okostnej spowodowane nieleczoną próchnicą);
• stres, nadmiar emocji;
• zaburzenia lękowe;
• przegrzanie organizmu;
• stosowane leki (np. leki przeciwdepresyjne, antybiotyki);
• szczepienie (stan podgorączkowy/gorączka to jeden z najczęstszych odczynów poszczepiennych; zazwyczaj pojawia się w pierwszej dobie po przyjęciu preparatu, a ustępuje samoistnie po 2-3 dniach);
• nadczynność tarczycy (stan podgorączkowy się utrzymuje, choremu ciągle jest gorąco);
• ciąża (przyczyną podwyższonej temperatury ciała są zmiany hormonalne zachodzące w organizmie);
• borelioza (przedłużający się stan podgorączkowy to jeden z objawów choroby przenoszonej przez kleszcze);
• nieswoiste zapalenia jelit (np. choroba Leśniowskiego-Crohna);
• autoimmunologiczne choroby stawów i tkanki łącznej (np. toczeń rumieniowaty układowy);
• nowotwory (stan podgorączkowy, który nie mija, może oznaczać nowotwór - należy tu wymienić chłoniaki, białaczkę, raka nerki, nowotwory przewodu pokarmowego).

Utrzymujący się stan podgorączkowy zawsze wymaga konsultacji z lekarzem.  

Temperatura ciała, wyższa niż zwykle, dla wielu jest niepokojącym sygnałem. Niejednokrotnie skłania do sięgania leki. Tymczasem podwyższona temperatura to naturalny mechanizm obronny organizmu, zjawisko jak najbardziej korzystne - w wyższych temperaturach komórkom układu odpornościowego łatwiej jest walczyć z drobnoustrojami.

Kiedy już stan podgorączkowy się pojawi, powinniśmy dać organizmowi szansę na samodzielne uporanie się z infekcją. Należy jednak kontrolować temperaturę ciała, gdyż stan podgorączkowy może przerodzić się w gorączkę. Zaleca się przyjmowanie dużej ilości płynów i odpoczynek.

Kiedy w takim razie sięgnąć po środki na zbicie gorączki? 

Uważa się, że temperaturę należy zbijać, gdy przekroczy ona 38,5 st. Gdy termometr pokazuje ok. 38 kresek, organizm powinien samodzielnie walczyć z chorobą. Oczywiście, jeśli chory odczuwa duży dyskomfort i źle się czuje, można zbijać gorączkę już na poziomie 38 st. Wskazaniem do konsultacji z lekarzem, o czym wspominaliśmy wyżej, jest utrzymujący się stan podgorączkowy, ale powinna nim być również przedłużająca się gorączka i gorączka, która nie spada po przyjęciu leków. 

CZYTAJ TAKŻE: 

Jak uniknąć infekcji, kiedy domownik choruje?

10 sygnałów, które zwiastują chorobę

Omikron - jakie objawy powinny wzbudzić niepokój?