WOŚP zbiera na walkę z sepsą. Choroba może zabić w kilka godzin, a pierwsze objawy są mylące
31. finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy przebiega pod hasłem "Chcemy wygrać z sepsą". Choroba, która potrafi zabić w kilka godzin, dotyczyć może osób w każdym wieku, ale szczególnie przeraża rodziców małych dzieci. Co warto wiedzieć o tej chorobie? Czym jest sepsa, której poznaniem zajmował się już Hipokrates? Co ją wywołuje? I jakie są jej objawy? Wyjaśniamy.
Sepsa, nazywana również posocznicą, ewentualnie endotoksemią to ogólnoustrojowa odpowiedź organizmu na zakażenie. Większości ludzi nie bez powodu kojarzy się z czymś groźnym, ponieważ może w czasie kilku bądź kilkunastu godzin doprowadzić do stanu bezpośredniego zagrożenia życia pacjenta w mechanizmie niewydolności wielonarządowej. Szybko zdiagnozowane i odpowiednio leczone zakażenie nie wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, czasami jednak, gdy organizm jest osłabiony, lub objawy zostaną zbagatelizowane, może spowodować spustoszenie, a nawet zagrażać życiu.
Co ciekawe o sepsie wspominał już Hipokrates w IV p.n.e., utożsamiając ją przede wszystkim z gniciem i rozkładem materii organicznej. Wraz z postępem medycyny, udało się ustalić, jakie patogeny najczęściej wywołują posocznice, a są to bakterie (paciorkowce, gronkowce, pneumokoki, meningokoki lub E.coli), grzyby (Candida albicans) lub wirusy i produkowane przez nie toksyny.
Do posocznicy najczęściej, bo aż w ok. 80 proc. przypadków, dochodzi w wyniku zakażenia bakteryjnego. Mimo tego uważa się, że do rozpoznania sepsy nie jest konieczne stwierdzenie obecności bakterii we krwi. Dodatnie posiewy są stwierdzane jedynie u 20 do 40 proc. pacjentów z ostrą sepsą i 40 do 70 proc. u osób ze wstrząsem septycznym. Ogólnoustrojową reakcję zapalną wywołuje lokalne szerzenie się antygenów patogennych lub toksyn. W warunkach szpitalnych posocznica jest uznawana za jedną z głównych przyczyn zgonów, zwłaszcza na oddziałach intensywnej terapii. Do rozwinięcia się ostrej odpowiedzi septycznej predysponują: wkłucia dożylne, żywienie pozajelitowe, dreny, cewniki, mechaniczna wentylacja płuc, odleżyny i przetaczanie krwi.
Czytaj także: Sepsa meningokokowa. Niebezpieczny przeciwnik najmłodszych
Na sepsę najbardziej narażeni są pacjenci, których organizm został zaatakowany przez bakterie, przy czym warto zaznaczyć, że najczęstszym powodem zakażeń wymuszających konieczność hospitalizacji na oddziałach intensywnej terapii były infekcje jamy brzusznej. Do jawnych zakażeń mogących powodować sepsę należą np. odmiedniczkowe zapalenie nerek, ostre zapalenie trzustki, zapalenie płuc, neuroinfekcje czy zapalenie otrzewnej. Zdarza się, że za tak poważny stan, jakim jest sepsa, odpowiadają utajone infekcje dotykające np. zębów, tkanek okołozębowych, migdałków, pęcherzyka żółciowego lub zatok przynosowych.
W warunkach pozaszpitalnych za wystąpienie sepsy odpowiedzialne są głównie patogeny wywołujące zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, takie jak: Neisseria meningitidis, Haemophilus influenzae czy Streptococcus pneumoniae. Poza szpitalem posocznica zagraża przede wszystkim dzieciom, osobom w podeszłym wieku, przebywającym w dużych skupiskach ludzkich, z obniżoną odpornością, a także chorym na schorzenia przewlekłe lub choroby psychiczne.
Wstrząs septyczny nie jest dokładnie tym, co sepsa. Stanowi jej najbardziej zaawansowaną postać. O wstrząsie septycznym mówi się wtedy, gdy mechanizmy kompensacyjne organizmu stają się niewydolne, czego konsekwencją jest niedotlenienie tkanek i spadek przepływu krwi, co prowadzi do rozwoju niewydolności wielonarządowej, znaczące spadku ciśnienia tętniczego, zaburzeń świadomości, a nawet do gwałtownego zatrzymania krążenia.
Pierwsze objawy sepsy mogą być typowe dla zakażeń, a zatem obejmować:
- uczucie osłabienia i rozbicia;
- gorączkę;
- bóle mięśni i stawów;
- zmęczenie.
Dolegliwości dokuczające pacjentowi są ściśle powiązane z zakażeniem, na które cierpi, tzn. objawy zapalenia opon mózgowych i zapalenia płuc są różne, a obie choroby mogą doprowadzić do sepsy.
O postępie sepsy może świadczyć szybka progresja następujących dolegliwości:
- tachykardia - czyli akcja serca przekraczająca 90 uderzeń serca na minutę;
- dreszcze;
- temperatura ciała niższa niż 36°C lub wyższa niż 38°C,
- bladość skóry;
- obrzęki kończyn;
- zaburzenia świadomości- czyli brak zorientowania co do miejsca, czasu, senność;
- duszności.
Powyższe dolegliwości wymagają niezwłocznego zgłoszenia się do szpitala i jak najszybszego wdrożenia właściwego leczenia, ponieważ życie pacjenta jest zagrożone. W szpitalu wykonane zostaną badania laboratoryjne, których następujące wyniki wskazują na sepsę:
- podwyższenie parametrów stanu zapalnego np. CRP;
- spadek ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi tętniczej (wykrywane w badaniu gazometrycznym);
- wzrost stężenia mleczanów krwi;
- nieprawidłowy poziom leukocytów w morfologii;
- wzrost stężenia glukozy we krwi.
Objawami świadczącymi o zaawansowanej posocznicy są: skąpomocz, śpiączka i znaczący spadek saturacji.
CZYTAJ TAKŻE:
