Najczęstszy nowotwór wśród młodych mężczyzn. Rozwija się bardzo szybko

Nowotwory jądra to grupa nowotworów, które powstają w wyniku niepohamowanego podziału komórek wywodzących się z jądra. Zmiany nowotworowe mogą powstać ze wszystkich tkanek jądra i mogą mieć charakter złośliwy lub niezłośliwy. W zdecydowanej większości wywodzą się z komórek rozrodczych, zarodkowych lub śródmiąższowych.

Co roku w Polsce notuje się ponad 1000 nowych zachorowań na nowotwory jądra. W jednej grupie wiekowej, spośród wszystkich nowotworów złośliwych, są najczęstsze. I niestety, jak wynika z najnowszych danych, chorych przybywa.

"Zachorowalność na nowotwory jądra w Polsce wzrasta w tempie ok. 5 proc. rocznie. Stanowią one 1,6 proc. zachorowań na nowotwory złośliwe u mężczyzn, jednak w grupie mężczyzn w wieku 20-44 lat są one najczęściej występującymi. Najszybsze tempo wzrostu zachorowalności obserwuje się w grupie młodych mężczyzn i wynosi ok. 7 proc. rocznie. Szacuje się, że jeśli te dane nie ulegną zmianie, to w ciągu najbliższych dwóch dekad liczba zachorowań wzrośnie o ok. 20 proc." - podaje Narodowy Fundusz Zdrowia.

Do czynników związanych ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na nowotwór jądra zalicza się przede wszystkim:

• występowanie nowotworu jądra u krewnych pierwszego stopnia (ojciec lub brat),
• obecność w przeszłości nowotworu zarodkowego w przeciwległym jądrze,
• wnętrostwo, czyli niezstąpione jądra do moszny po urodzeniu,
• zespół Klinefeltera (schorzenie genetyczne, którego istotą jest obecność co najmniej jednego dodatkowego chromosomu X, determinującego płeć żeńską, u przedstawiciela płci męskiej).

Eksperci zwracają uwagę, że istotną rolę mogą odgrywać również niekorzystne zmiany środowiskowe. Urazy jądra, jak wynika z badań, nie mają związku z rozwojem choroby - wydaje się, że sprawiają, iż mężczyźni jedynie zwracają uwagę na już obecne nieprawidłowości.

Pierwsze objawy nowotworu jądra są mało dokuczliwe i wielu chorych je bagatelizuje. A w nowotworze jądra najistotniejsze jest jego wczesne wykrycie.

Do symptomów, które mogą o nim świadczyć, zalicza się:

• obecność guzka w jądrze,
• zmianę konsystencji jądra,
• uczucie dyskomfortu w mosznie,
• pobolewanie jądra,
• powiększenie lub obrzęk jądra,
• zaczerwienienie skóry moszny,
• tkliwość sutków lub ginekomastię (jednostronne lub obustronne powiększenie gruczołów piersiowych),
• ból w dolnej części brzucha lub okolicy lędźwiowej,
• osłabienie i spadek masy ciała,
• powiększenie węzłów chłonnych nadobojczykowych,
• kaszel, duszności, krwioplucie.

Jak podają eksperci Krajowego Rejestru Nowotworów, w 90 proc. przypadków można stwierdzić obecność guzka w jądrze lub zmianę konsystencji jądra. Zmiany dotyczą jednego jądra, bardzo rzadko obu. 

Nowotwór jądra rozwija się bardzo szybko - w ciągu kilku miesięcy może zacząć dawać przerzuty. Zwlekanie z wizytą u lekarza lub z rozpoczęciem leczenia zmniejsza szanse na całkowite wyzdrowienie.

Samobadanie jąder jest ważne zwłaszcza wśród nastolatków i młodych mężczyzn oraz mężczyzn znajdujących się w grupie ryzyka rozwoju nowotworu. Powinni oni wykonywać je co miesiąc (tak samo jak kobiety samobadanie piersi), najlepiej po gorącej kąpieli lub ciepłym prysznicu, gdy mięśnie moszny są najbardziej rozluźnione. Jeśli badanie będzie powtarzane regularnie, łatwiej i szybciej wyłapie się wszelkie niepokojące zmiany.

Każde jądro należy sprawdzić osobno, obracając je delikatnie pomiędzy kciukami a pozostałymi palcami.

Co jest normalne? Jądra są gładkie, a z tyłu biegną symetryczne struktury, niczym kable. To normalne też, że jedno jądro wydaje się nieco większe od drugiego albo zwisa odrobinę niżej.

Co powinno zaniepokoić? Podczas samobadania jąder nie powinno się odczuwać żadnego bólu czy dyskomfortu. Jeśli jedno z jąder jest powiększone lub spuchnięte, należy niezwłocznie zgłosić się do urologa. Podobnie jak w przypadku, gdy wyczuje się nietypowe zgrubienia, wypukłości, zmianę twardości czy zmianę w kolorze skóry. Należy też zaobserwować, czy w mosznie nie zbiera się płyn. Zawsze warto odnieść się do poprzedniego samobadania i zastanowić się, czy aby na pewno nic się od tego czasu nie zmieniło.

Niepokojącą zmianę, która może być sygnałem rozwijającego się nowotworu, może wyczuć też partnerka lub partner. Warto podążyć za ich sugestią i udać się do lekarza, jeśli coś wyda im się niepokojące. 

Do lekarza należy się udać jak najszybciej po stwierdzeniu niepokojących symptomów.

Podstawą rozpoznania nowotworu jądra jest badanie fizykalne, następnie wykonuje się USG jąder, które może wykryć nawet bardzo małe zmiany. Wykonuje się też inne badania jak morfologię, badanie stężenia markerów nowotworowych, a w dalszej kolejności m.in. USG jamy brzusznej i tomografię komputerową klatki piersiowej.

W przypadku stwierdzenia guza jądra pacjent kierowany jest do chirurgicznego usunięcia jądra. Zabieg ten to orchidektomia. Następnie struktura guza i jądra poddawane są ocenie pod mikroskopem. Badanie histopatologiczne pozwala na ustalenie rozpoznania typu nowotworu i jego zaawansowania miejscowego.

Chirurgiczne wycięcie jądra to element procesu diagnozowania, ale też leczenia. Kolejnym krokiem, w zależności od typu i stopnia zaawansowania choroby, może być chemioterapia i/lub radioterapia. W niektórych przypadkach jednak wystarczająca jest sama operacja. Niekiedy konieczne może okazać się wycięcie zmienionych przerzutowo przez nowotwór węzłów chłonnych w jamie brzusznej. 

Wyleczalność jest bardzo wysoka pod warunkiem szybkiego wykrycia i wdrożenia odpowiedniego leczenia.

CZYTAJ TAKŻE: 

Bezpłatna mammografia dla większej grupy kobiet. Zmiany od 1 listopada

Tego raka "dostajesz" z genami. Sprzyja mu niezdrowe jedzenie i wiek

Te nowotwory najczęściej nawracają. Czy zawsze są bardziej agresywne?