Rak zabrał mu żonę, potem pozbawił możliwości jedzenia. Dziś Stanley Tucci smakuje życie
Rak nie wybiera. A bywa nawet, że odwrotnie niż piorun w popularnym porzekadle, uderza dwa razy w to samo drzewo. Tak było w przypadku znanego z filmu "Diabeł Ubiera się u Prady" oraz "Julia i Julia" amerykańskiego aktora włoskiego pochodzenia - Staneya Tucci. Najpierw choroba nowotworowa doświadczyła go boleśnie, gdy mimo poszukiwań najlepszych lekarzy i terapii na całym świcie - na raka piersi młodo zmarła jego żona i matka jego dzieci. Dokładnie dekadę później sam usłyszał diagnozę. O tym, że nie zawsze rak oznacza wyrok, oraz że nawet po najgorszym leczeniu onkologicznym, znów można poczuć smak życia - napisał w swojej książce "Smak. Życie i jedzenie". My historię choroby Stanleya Tucciego przytaczamy właśnie dziś - z okazji Światowego Dnia Walki z Rakiem. Ku przestrodze i pokrzepieniu zarazem.
Urodzony i wychowany w Stanach Zjednoczonych aktor Stanley Tucci to miłośnik gotowania i jedzenia. Z pochodzenia jest Włochem, jednak, jak sam o sobie żartuje - po włosku nie potrafi zbyt dobrze mówić, ale z pewnością potrafi po włosku jeść. Kto jeszcze nie miał okazji oglądać, jak niespiesznie i z nieudawanym luzem gotuje kulinarne klasyki we własnej kuchni - niech koniecznie odwiedzi jego kontro na Instagramie. Nagrywane telefonem przez drugą żonę aktora filmiki, biją rekordy popularności.
O włoskim jedzeniu Tucci nakręcił też program telewizyjny "Searching For Italy", a w 2023 roku napisał książkę "Smak. Życie i jedzenie". Wśród pięknych i zabawnych opowieści o kuchni, Hollywood i Włoszech, niespodziewanie znajdujemy w niej także świadectwo przebytej walki z rakiem - opowiedziane w typowy dla Tucciego lekko humorystyczny, ale i dający nadzieję, sposób.
Zaczęło się od pozornie niegroźnego bólu w jamie ustnej, "przeszywający ból szczęki" dokuczał aktorowi kilka tygodni. Udał się więc na wizytę do dentysty. Lekarze zaproponowali usunięcie zęba mądrości, ale to nie pomogło. Ból stawał nie do zniesienia. W końcu od kolejnego lekarza usłyszał zdanie, które zwaliło go z nóg: "Ma pan duży guz na podstawie języka. Trzeba zrobić tomografię, wynik pokaże, że ma pan raka i ujawni, czy dał przerzuty. Potem skierują pana na radioterapię i chemioterapię, najprawdopodobniej będzie pan musiał przez kilka miesięcy przyjmować jedzenie przez sondę" - zawyrokował lekarz.
Informacja o raku języka spadła na Stanleya Tucciego w dokładnie w 10 lat po tym, jak na złośliwy nowotwór zmarła jego pierwsza żona Kate. Obawiał się, że z nim będzie tak samo. Nie chciał przechodzić przez to, co jego żona. Dlatego początkowo - odmówił leczenia.
Guz jednak rósł tak szybko, że stał się nieoperacyjny - jego usunięcie wiązałoby się z usunięciem sporej części języka i utratą możliwości jedzenia oraz mowy. Istniało też spore ryzyko, że po chorobie pozostanie nieprawidłowa ruchomość języka i trudności z produkcją śliny, a tym samym - niemożliwe stanie się normalne żucie i przełykanie pokarmu. - Bałem się, że stracę, może nawet na zawsze, jedną z najważniejszych rzeczy w swoim życiu - zdolność smakowania i cieszenia się jedzeniem - pisze w swojej kulinarnej autobiografii Tucci.
Z diagnozą raka języka i jamy ustnej na świecie mierzy się coraz więcej osób. Liczba przypadków nowotworów jamy ustnej rośnie z roku na rok. Według brytyjskiej fundacji Oral Health Foundation każdego roku na świecie diagnozuje się ich ponad 640 tys. przypadków, a liczba ta ciągle rośnie. W Polsce w ciągu roku tę diagnozę usłyszy kilka tysięcy osób - 25 proc. więcej niż jeszcze dziesięć lat temu.
Kto jest najbardziej narażony na raka jamy ustnej? Dwukrotnie częściej rak jamy ustnej wykrywany jest u mężczyzn, zwykle po 50. roku życia. Do czynników zwiększających ryzyko zachorowania zalicza się: palenie papierosów i stosowanie wyrobów tytoniowych, nadużywanie alkoholu, zakażenie wirusem HPV, nieodpowiednia higiena jamy ustnej, przewlekłe drażnienie śluzówek (np. źle dopasowanymi protezami), a nawet niektóre niedobory pokarmowe (przede wszystkim witamin A i E oraz żelaza).
Pierwsze objawy nowotworów zlokalizowanych w obrębie jamy ustnej bywają bagatelizowane ze względu na podobieństwo do symptomów typowych dla infekcji górnych dróg oddechowych, alergii bądź stanów zapalnych dziąseł. Najczęściej zmiany te przypominają niewielkie owrzodzenia, czerwonawe plamy lub guzki. Z czasem powiększają się i stają się odporne na typowe leczenie stosowane przy owrzodzeniach. Nowotwór jamy ustnej można pomylić również z ropniem towarzyszącym próchnicy.
Do wczesnych objawów raka jamy ustnej zalicza się wszelkie owrzodzenia, które goją się dłużej niż trzy tygodnie, białe lub czerwone przebarwienia i inne zmiany w jamie ustnej lub na wargach - w tym nietypowe narośle w jamie ustnej lub w okolicach żuchwy. Wraz z rozwojem guza pojawia się także ból i dyskomfort podczas jedzenia, ograniczenie ruchomości języka, ból lub tkliwość w jakimkolwiek miejscu w jamie ustnej. Chorzy zgłaszają także, że mają wrażenie, jakby coś ciągle tkwiło im w gardle.
Choć uniknął operacji, leczenie Stanleya Tucciego nie należało do lekkich. "Wyjściem okazało się trzydzieści pięć dni intensywnej radioterapii i siedem cyklu chemioterapii. Szczęśliwym trafem nie miałem przerzutów, więc takie postępowanie dawało mi dziewięćdziesiąt procent szans na wyzdrowienie" - wyznał w książce.
Terapia antyrakowa odebrała mu jednak nie tylko umiejętność przełykania, ale też chęci do jedzenia, bo smak i zapach nawet najprostszych produktów stały się tak nieznośne, że targany nudnościami - po pół roku starań, by cokolwiek przełknąć, sam błagał lekarzy o sondę do żołądka. We znaki dawał się także ból języka, leki przeciwbólowe i niedożywienie.
W jednym z wywiadów opisywał proces leczenia jako "brutalny" i "okropny". Wskutek chemio i radioterapii aktor stracił na wadze ok. 16 kg. - Nie mogłem jeść. Miałem rurkę do karmienia przez sześć miesięcy i wszystko smakowało, jak wiesz co, i pachniało, jak wiesz co. Minęło wiele miesięcy, zanim w końcu mogłem znowu poczuć smak zwykłego jedzenia - wyznał w rozmowie z Williem Geistem w podcaście telewizji NBC "Sunday Sitdown.
Skutki emocjonalne i psychiczne były tylko kwestią czasu. Aktor na całe miesiące zamknął się w sypialni, odcinając się od rodziny i zapachu domowej kuchni. W międzyczasie zachorował też na depresję. Jak twierdzi, życie uratowała mu żona i przyjaciele, a także fakt, że kilka miesięcy po rozpoczęciu leczenia na świecie pojawiło się kolejne dziecko jego i Felicity.
Rokowania w przypadku raka jamy ustnej są optymistyczne, pod warunkiem że zmiana nowotworowa zostanie wykryta wcześnie. Przy nieagresywnym guzie wskaźnik wyleczeń waha się w granicach 60-90 procent, co w porównaniu do innych typów nowotworów jest bardzo dobrą perspektywą.
Stanleyowi Tucci chorobę udało mu się pokonać. Gdy dowiedział się, że rak jest w remisji, w szpitalu towarzyszył mu jego przyjaciel z filmów Marvella - gwiazdor Ryan Reynolds. Kolorytu historii dodawał fakt, że gdy pielęgniarki usuwały wzruszonemu dobrymi wieściami Tucciemu sondę z gardła, jednocześnie wzdychały do jego przystojnego kolegi. Scena jak z filmu - śmiech przez łzy.
Nie był to jednak koniec zmagań. Dla Stanleya Tucciego zaczęła się wówczas nauka jedzenia na nowo. Żmudny powrót aktora do zdrowia w książce obrazuje najpierw bardzo krótka, potem stopniowo rosnąca, lista potraw, które Tucci może jeść. Najpierw dyskomfort sprawia mu każdy kęs i łyk. Powoli jednak odzyskuje zdolność przeżuwania, gotuje (a nie rozgotowuje) makaron, smaży pierwszego po wyzdrowieniu steka, i zaczyna w końcu doprawiać swoje dania. Dzisiaj je już wszystko, może też napić się ulubionego wina. I jeszcze bardziej niż wcześniej, cieszy się smakiem życia.
Źródło: pisząc artykuł korzystałam z książki: Stanley Tucci "Smak. Życie i jedzenie", Wyd. Marginesy, Warszawa 2023
CZYTAJ TAKŻE: Opowieść Stanleya Tucci to istota smaku życia. Niezwykła historia między Hollywood, włoską kuchnią a rakiem
Nieświeży oddech? Przyczyną może być choroba?Powiększe węzłów chłonnych. Nie tylko podczas infekcji
