Powiększenie węzłów chłonnych. Nie tylko podczas infekcji
Węzły chłonne można sobie wyobrazić jako szkołę dla limfocytów - komórek naszego układu odpornościowego. Te drobne struktury rozsiane po całym organizmie są miejscem ich dojrzewania i intensywnych podziałów w momencie infekcji. Powiększenie węzłów chłonnych, czyli limfadenopatia jest najczęściej reakcją układu odpornościowego na toczące się zakażenie, jednak może je wywoływać wiele innych chorób. Jakie mogą być przyczyny powiększenia węzłów chłonnych?
Węzły chłonne bardzo lubią się powiększać w przebiegu bakteryjnych infekcji gardła. Jedną z najczęściej występujących jest angina, którą wywołują paciorkowce. Oprócz bolesnej limfadenopatii głównie w okolicy szyi i żuchwy powiększeniu ulegają także migdałki, na których jednocześnie pojawia się biały nalot. Osoby z anginą często mają również silne bóle gardła, gorączkę i ogólne osłabienie. Niestety, jeśli infekcja nie zostanie odpowiednio szybko wyleczona, bakterie mogą rozprzestrzenić się wraz z krwią po całym organizmie do serca, stawów, skóry a nawet mózgu, prowadząc do rozwoju bardzo groźnego powikłania - gorączki reumatycznej. Aby do tego nie dopuścić u wszystkich chorych jak najszybciej trzeba rozpocząć leczenie antybiotykiem i lekami przeciwgorączkowymi.
Mononukleoza zakaźna to choroba przenoszona drogą kropelkową, która bardzo często przebiega z powiększeniem węzłów chłonnych. Objawy mononukleozy mogą przypominać anginę - u osób chorych dochodzi do zapalenia gardła, na migdałkach pojawia się biały nalot i powiększają się węzły chłonne w okolicy szyi. Towarzyszy temu często wysoka gorączka, znaczne zmęczenie i osłabienie. Charakterystyczne jednak dla mononukleozy są zmiany w morfologii i rozmazie krwi - oprócz zwiększenia liczby krwinek białych, we krwi krążą zmienione przez wirusa, atypowe limfocyty. Powrót do zdrowia trwa zwykle od 2 do 4 tygodni, jednak niektóre objawy (lekkie podwyższenie temperatury, bóle mięśni) mogą się utrzymywać dłużej, nawet do 2 - 3 miesięcy.
Jednym z głównych objawów toksoplazmozy jest powiększenie węzłów chłonnych. Chorobą można się zarazić przez spożycie mięsa zawierającego pierwotniaka Toxoplasma gondii lub poprzez zjedzenie produktów zanieczyszczonych kałem, śliną lub moczem zarażonego kota. Najczęściej przebiega łagodnie z gorączką, powiększonymi węzłami chłonnymi i objawami grypopodobnymi, jednak u osób z upośledzoną odpornością może mieć dramatyczny przebieg z zajęciem mózgu i innych narządów. Ostrożne powinny być także kobiety w ciąży, które wcześniej nie chorowały na toksoplazmozę i nie mają wytworzonych przeciwciał - zakażenie w trakcie ciąży może prowadzić do poronienia i rozwoju poważnych wad wrodzonych u płodu.
Gruźlicę znamy zazwyczaj z tego, że atakuje płuca. Jednak czasami prątki gruźlicy z płuc przedostają się do węzłów chłonnych, a drogą krwi również do kości, stawów, układu moczowego, skóry czy nawet do mózgu. Jest to tak zwana gruźlica pozapłucna. Początkowo w jej przebiegu powiększeniu ulegają zwykle węzły chłonne śródpiersia - najczęściej postęp choroby zatrzymuje się na tym etapie, jednak u osób z upośledzoną odpornością może dojść do dalszego rozsiewu prątków. Wtedy powiększają się także węzły w obrębie szyi, pachwin czy w obrębie jamy brzusznej.
Nowotwory złośliwe to kolejna bardzo ważna przyczyna limfadenopatii. Uogólnione powiększenie węzłów chłonnych to często jeden z pierwszych objawów, który zauważają pacjenci z białaczką czy chłoniakiem. W węzłach mogą się jednak lokalizować również przerzuty nowotworów złośliwych z innych narządów. W ten sposób może się rozprzestrzeniać praktycznie każdy nowotwór - czerniak złośliwy, rak piersi, jelita grubego, jajnika, szyjki macicy i wiele innych. Nowotworowy węzeł chłonny jest twardy i nie boli, co odróżnia go od bolesnych węzłów w przebiegu infekcji bakteryjnych lub wirusowych.
Powiększenie węzłów chłonnych w okolicy miejsca podania szczepionki (najczęściej węzłów pachowych i szyjnych) jest dość częstym odczynem poszczepiennym. W żadnym wypadku nie jest ono jednak groźne - wręcz przeciwnie, jest to znak, że nasz układ immunologiczny zaczął reagować i tworzyć odporność na zawarte w szczepionce antygeny. Limfadenopatia może pojawić się po podaniu praktycznie każdej szczepionki, jednak często jest efektem szczepienia na odrę, świnkę, różyczkę, tężec, grypę czy przeciwko COVID-19.
Węzły chłonne mogą być również powiększone w przebiegu wielu innych chorób, m.in.:
- AIDS,
- sarkoidozie,
- toczniu rumieniowatym układowym,
- reumatoidalnym zapaleniu stawów,
- bakteryjnym zapaleniu układu moczowego,
- chorobie Kawasaki’ego.
CZYTAJ TAKŻE:
