Powiększenie migdałków. Najpierw ból gardła i biały nalot. A potem?
Migdałki to niewielkie struktury, które mimo swoich niewinnych rozmiarów często sprawiają wiele problemów zarówno dzieciom, jak i dorosłym. Powiększone migdałki wywołują wiele uciążliwych objawów, a u dzieci mogą powodować również wiele potencjalnie groźnych powikłań. Jaką funkcję pełnią migdałki podniebienne? Dlaczego czasami dochodzi do ich przerostu? Wyjaśniamy.
Każdy człowiek posiada parę migdałków podniebiennych, znajdujących się w okolicy łuków podniebiennych, i jeden migdałek gardłowy zlokalizowany wysoko z tyłu gardła.
Większość osób kojarzy je jedynie z tym, jak bardzo czasami potrafią być uciążliwe. Skoro sprawiają tyle problemów, to czy są one nam w ogóle potrzebne? Wbrew pozorom te ok. dwucentymetrowe struktury pełnią bardzo ważną funkcję - są pierwszą linią obrony naszego organizmu przed patogenami znajdującymi się w jedzeniu i wdychanym powietrzu. Jest to możliwe dzięki temu, że każdy migdałek zbudowany jest niemal całkowicie z tkanki limfatycznej, w której znajduje się wiele komórek układu odpornościowego - limfocytów.
Oczywiście, migdałki nie są nam niezbędne do życia - czasem usuwa się je ze względów zdrowotnych. Jeżeli jednak nie sprawiają problemów, są one niezwykle pożyteczne.
Powiększone migdałki są bardzo częstą przyczyną zgłaszania się po pomoc do lekarza. Najczęściej borykają się z nimi małe dzieci, jednak mogą dokuczać osobom w każdym wieku. Migdałki powiększają się najczęściej w efekcie infekcji wirusowej, natomiast w przypadku infekcji bakteryjnej mówi się o anginie. Inną przyczyną jest także formowanie się kamieni w obrębie migdałków, które często są powikłaniem ich nawracających zakażeń.
Powiększone zapalnie migdałki mogą wywoływać wiele uciążliwych objawów. Pacjenci skarżą się często na intensywny ból gardła nasilający się podczas jedzenia. Jest ono zwykle intensywnie zaczerwienione, czasami powiększają się także okoliczne węzły chłonne.
W bakteryjnym zapaleniu - anginie - na migdałkach podniebiennych można zobaczyć charakterystyczny biały nalot. U dzieci powiększone migdałki dodatkowo utrudniają swobodny przepływ powietrza przez jamę nosową, przez co zaczynają one oddychać przez usta.
Zarówno przerost migdałka gardłowego, jak i migdałków podniebiennych wiąże się z ryzykiem wystąpienia niekiedy poważnych powikłań, szczególnie groźnych u dzieci.
Powiększone migdałki często sprawiają, że najmłodsi zaczynają chrapać w nocy, co samo w sobie nie jest groźne, jednak powinno być dla rodziców wyraźnym sygnałem ostrzegawczym. Niewinne chrapanie może się bowiem przerodzić w bezdechy senne, które na dłuższą metę mogą poważnie zaburzać prawidłowy rozwój dziecka. Często są przyczyną nadpobudliwości, upośledzenia wzrostu czy też wywołują problemy z koncentracją i nauką w szkole. Dodatkowo, powiększenie migdałka gardłowego u dzieci może być przyczyną problemów z wymową, wad zgryzu, zmian rysów twarzy ("twarz adenoidalna"), nawracających zapaleń ucha środkowego i w efekcie jednostronnego niedosłuchu.
Lekarze są zgodni co do tego, że operację usunięcia migdałków należy traktować jako ostateczność. Najpierw trzeba spróbować wyleczyć infekcję. Zwykle w tym celu stosuje się antybiotyki. Dodatkową ulgę w bólu przynoszą także leki przeciwbólowe takie jak paracetamol czy ibuprofen, a u starszych dzieci również kodeina lub tramadol. Migdałki usuwa się dopiero wtedy, gdy, pomimo prób leczenia, infekcje często nawracają, znacznie utrudniają oddychanie lub gdy wywołują bezdechy senne czy inne powikłania.
Kamienie migdałkowe są obok infekcji dość częstą przyczyną powiększenia migdałków. W jaki sposób dochodzi do ich powstania?
Trzeba zacząć od tego, że każdy migdałek podniebienny posiada od 10 do 30 specjalnych zagłębień zwanych kryptami. W tych właśnie zagłębieniach mogą odkładać się resztki jedzenia i martwe komórki, które potem są rozkładane przez bakterie i ulegają mineralizacji, tworząc kamienie migdałkowe. Mogą pojawić się u każdego, jednak na ich rozwój w szczególności narażone są osoby po wielokrotnych zapaleniach migdałków. Kamienie często wywołują ból, problemy przy połykaniu i są przyczyną przykrego zapachu z ust - halitozy. U większości osób da się je stosunkowo łatwo usunąć, jednak głównym problemem jest to, że bardzo często nawracają.
Aby zmniejszyć ryzyko powrotu kamieni na migdałkach, lekarze zalecają regularne płukanie krypt bakteriobójczymi roztworami. Jeżeli to nie przynosi rezultatów, można wykonać zabieg kryptolizy przy pomocy lasera, fal radiowych lub mrożenia, a w ostateczności całkowicie chirurgicznie usunąć migdałki.
CZYTAJ TAKŻE:
Jak odróżnić kaszel mokry od suchego?
