Rzadki nowotwór o złym rokowaniu. Poznaj objawy raka przełyku

Rak przełyku to nowotwór złośliwy rozwijający się w tym narządzie. To właśnie on występuje najczęściej ze wszystkich złośliwych zmian rozrostowych lokalizujących się w przewodzie pokarmowym. Częstość jego występowania określa się na 5-6 przypadków na 100 tys. ludzi. Te wartości są większe w krajach takich jak: Chiny, Rosja czy Iran.

W Polsce rak przełyku występuje stosunkowo rzadko, co roku stwierdza się ok. 1300 zachorowań (w 90 proc. przypadków rozpoznaje się raka przełyku o typie płaskonabłonkowym, pozostałe 10 proc. przypada na raka gruczołowego). Zdecydowanie częściej chorują mężczyźni niż kobiety, zwłaszcza w podeszłym wieku. Niestety, mimo znaczących postępów w onkologii, rak przełyku wciąż pozostaje nowotworem o złym rokowaniu.

Za główne przyczyny odpowiadające za 90 proc. zachorowań na raka przełyku, uważa się palenie papierosów i nadużywanie alkoholu, zwłaszcza wysokoprocentowego. Co więcej, na rozwój tego nowotworu szczególnie narażone są osoby cierpiące na refluks żołądkowo- przełykowy lub ci, u których stwierdzono występowanie tzw. przełyku Barretta. 

Czym jest przełyk Baretta? To stan chorobowy, polegający na zastąpieniu nabłonka wielowarstwowego płaskiego, prawidłowego dla zdrowego przełyku - nabłonkiem walcowatym charakterystycznym dla żołądka. Jest uważany za zmianę przedrakową, ponieważ na jego podłożu częściej statystycznie rozwija się rak typu gruczołowego.

Do innych czynników ryzyka należą:

• leczenie z powodu nowotworów głowy, szyi i płuc;
• narażenie nabłonka przełyku na kontakt z substancjami drażniącymi takimi jak np.: toksyny, ostre przyprawy czy nieświeże warzywa i owoce (zawierające nitrozaminy);
• infekcje bakteryjne, wirusowe, grzybicze;
• otyłość - zwiększa ryzyko rozwoju gruczolakoraka, zwłaszcza że u osób z nadmierną masą ciała znacznie częściej występuje refluks lub przełyk Barretta, a są to przecież niezależne czynniki zachorowania;
• niedobór pokarmowy witamin A, B2, C i E.

Co ciekawe, zakażenie błony śluzowej żołądka bakterią Helicobacter pylori, poprzez wywoływanie zmian zanikowych w żołądku i spadku pH treści żołądkowej, pośrednio przyczynia się do redukcji prawdopodobieństwa zachorowania.  

Rak przełyku przez długi czas przebiega bezobjawowo. Pierwsze dolegliwości zaczynają być odczuwane przez pacjentów, dopiero gdy dojdzie u nich do zwężenia przełyku. To właśnie wtedy pojawiają się problemy z połykaniem pokarmów w pierwszej kolejności stałych, a wraz z postępem choroby również płynnych. Problem z przyjmowaniem pokarmów, skutkuje zmniejszeniem masy ciała, co wynika również z bólu towarzyszącego połykaniu, czyli odynofagii. 

U niektórych pacjentów poza opisanymi dolegliwościami występują również: kaszel, duszności, ból w klatce piersiowej za mostkiem i chrypka. W zaawansowanym stadium choroby pojawiają się znaczne niedobory pokarmowe, a co za tym idzie ogólne wyniszczenie organizmu. Jeżeli nowotwór przełyku da przerzuty, to u pacjenta wystąpią objawy związane z zajęciem określonego narządu.

Objawy wczesne raka przełyku są niespecyficzne, stąd nowotwór, poza przypadkami wykonywania rutynowej kontrolnej gastroskopii, wykrywany jest zazwyczaj późno, co przekłada się na złe rokowanie. Pacjenci zgłaszający się do lekarza z dolegliwościami nasuwającym podejrzenie tego nowotworu, np. trudnościami w przełykaniu, refluksem i uczuciem guli w gardle, po zebraniu przez specjalistę dokładnego wywiadu, są kierowani na dodatkowe badania. 

Do najważniejszych procedur diagnostycznych służących do wykluczenia lub potwierdzenia raka przełyku należy biopsja i ocena histologiczna wycinków pobranych w trakcie badania endoskopowego.

W diagnostyce guzów przełyku zastosowanie znajduje również ultrasonografia endoskopowa, pozwalająca ocenić budowę ściany przełyku i ewentualny stopień wrastania guza. Podczas badania możliwe jest też sprawdzenie okołoprzełykowych węzłów chłonnych, a nawet wykonanie ich biopsji. 

Pełna diagnostyka wymaga zbadania jamy brzusznej (USG) i klatki piersiowej (RTG), w celu ustalenia, czy nie doszło do przerzutów. 

Trudno mówić o uniwersalnej metodzie leczenia raka przełyku, ponieważ wszystko zależy od jego lokalizacji, zaawansowania i typu histologicznego. Oczywiście preferowanym rozwiązaniem jest operacja, polegająca na wycięciu przełyku, z zastąpieniem go przesuniętym do klatki piersiowej żołądkiem, ponieważ daje to nadzieje całkowite usunięcie nowotworu. Jeżeli leczenie operacyjne nie jest możliwe do przeprowadzenia, konieczne jest wdrożenie radiochemioterapii. 

Wynikające z choroby zwężenie przełyku, wymaga udrożnienia tak by pacjent, mógł ponownie przyjmować pokarmy. W tym celu wykorzystuje się stenty, koagulację, lub terapię laserową. U niektórych pacjentów wyłania się gastrostomię, czyli łączy się żołądek ze skórą, by ułatwić podawanie pokarmów.

W przypadku raka przełyku o niewielkim zaawansowaniu i lokalizacji innej niż szyjna, leczenie rozpoczyna się od operacji. Jednak w przypadku większego zaawansowania wyjściowego zaleca się, aby leczenie operacyjne poprzedzić skojarzoną radiochemioterapią. 

Czy da się wyleczyć raka przełyku? Całkowite wyleczenie raka przełyku jest możliwe tylko w jego wczesnym stadium, gdy guz nie zaatakował jeszcze innych organów. Niestety u wielu chorych powrót do zdrowia nie jest możliwy, więc są oni kwalifikowani do leczenia paliatywnego. 5 lat od momentu rozpoznania choroby przeżywa jedynie 10 proc. chorych.

CZYTAJ TAKŻE: 

Nowotwory narządów szyi i głowy. Kieruj się zasadą "jeden przez trzy"

Długotrwała chrypka? To może być rak krtani