Wysoki cholesterol nie boli, ale wysyła sygnały. Są na oku, ustach, stopach
Choć eksperci na każdym kroku ostrzegają przed skutkami wysokiego poziomu cholesterolu we krwi, wielu Polaków nadal nie poddaje się leczeniu. Dzieje się tak dlatego, że wspomniana nieprawidłowość metaboliczna przez długi czas może nie dawać żadnych objawów - wysoki cholesterol nie boli, ani nie upośledza funkcji życiowych - przyjemniej nie od razu. Jednak brak jawnych dolegliwości wcale nie oznacza, że można bagatelizować problem. Należy pamiętać, że wysoki cholesterol prowadzi do miażdżycy, zwiększając ryzyko śmierci z powodu chorób układu krążenia, m.in. zawału serca i udaru mózgu. Co powinno wzbudzić niepokój w kwestii poziomu cholesterolu, oczywiście poza badaniem krwi? Jakie są nietypowe objawy tego najbardziej rozpowszechnionego czynnika ryzyka sercowo-naczyniowego, dotyczącego aż 60 proc. dorosłej populacji? Odpowiadamy.
Cholesterol jest lipidem wytwarzanym w wątrobie i dostarczanym z pożywieniem, który jest niezbędny do budowy błon biologicznych i syntezy witaminy D3. Ponadto bierze udział w produkcji niektórych hormonów, a także wspomaga trawienie tłuszczów. Chociaż posiada wiele istotnych funkcji, jego nadmiar jest szkodliwy, ponieważ prowadzi do rozwoju wielu schorzeń, zwłaszcza miażdżycy i choroby tętnic obwodowych.
Norma cholesterolu całkowitego (TC) we krwi wynosi poniżej 200 mg/dl 5,2 mmol/l). Poziom podwyższony cholesterolu to 200-250 mg/dl (5,1-6,5 mmol/l). O poziomie znacznie podwyższonym mówimy, gdy jego wartość przekracza 250 mg/dl (>6,5 mmol/l). W interpretacji wyników ważne jest określenie poziomu poszczególnych frakcji cholesterolu, czyli stosunku LDL, nazywanego "złym cholesterolem" do HDL "dobrego cholesterolu" i trójglicerydów.
Podwyższony poziom cholesterolu utrudnia krążenie krwi, w efekcie komórki nie otrzymują wystarczającej ilości tlenu, co przekłada się na bóle i zawroty głowy. O ile epizodyczne dolegliwości o tym charakterze, raczej nie stanowią powodu do zmartwień, to ich nawracanie jest wskazaniem do wizyty u lekarza, ponieważ może świadczyć o zwężeniu w tętnicach szyjnych, co zwykle wymaga zastosowania odpowiedniego leczenia.
Jedną z istotniejszych zmian skórnych wskazujących na hipercholesterolemię są kępki żółte, czyli grudki lokalizujące się przede wszystkim: na powiece, w zgięciu łokciowym lub pod piersiami. Innym objawem sugerującym przekroczenie dopuszczalnych norm cholesterolu są tzw. plamki Fordyce’a, występujące w postaci małych, białych punkcików znajdujących się na granicy wargi.
Kolejną dolegliwością skórną która może pojawić się u osób dotkniętych tym problemem, jest skłonność do stanów zapalnych i utrudnione gojenie się ran, wszystko przez ograniczenie krążenia, predysponujące do powstawania owrzodzeń, zwłaszcza po wewnętrznej stronie kostki. Wrzody niedokrwienne należy leczyć we właściwy sposób, po to, by zapobiec uogólnionej infekcji i dalszym powikłaniom.
Bardzo wiele z objawów będących konsekwencją podwyższonego stężenia cholesterolu dotyczy kończyn dolnych, ponieważ znajdują się daleko od serca i są wyjątkowo narażone na niedokrwienie w przebiegu nieprawidłowości tętniczych. Pacjenci skarżący się na ból, uczucie ciężkości nóg, a także "trupie stopy" - zimne i blade, a nawet słaby wzrost owłosienia w okolicach stóp zwykle nie łączą swoich objawów z hipercholesterolemią, nie wiedząc, że wynikają one z choroby tętnic obwodowych, która obok miażdżycy jest najważniejszym rezultatem przewlekłego podwyższenia cholesterolu.
Do nietypowych objawów wysokiego cholesterolu należą także: nudności, luźne stolce, wymioty i ból brzucha. Mimo że najczęściej są wynikiem nieprawidłowej pracy jelit, bywają także konsekwencją odkładania się lipidów i żółci, prowadzących do zapalenia pęcherzyka żółciowego.
Bardzo poważnym skutkiem hipercholesterolemii jest zablokowanie naczyń wieńcowych, prowadzące do wrażenia ucisku i gniecenia w klatce piersiowej, nasilającego się podczas wysiłku. Ból może promieniować do ramion i żuchwy, dlatego często jego podłoże nie jest w pierwszej chwili kojarzone z podniesionym poziomem lipidów. Do innych czynników wyzwalających nieprzyjemne dolegliwości zalicza się: stres, niską temperaturę otoczenia, a nawet zjedzenie posiłku.
Do innych objawów mogących świadczyć o zbyt wysokim poziomie cholesterolu należą:
- czarny znak na palcu stopy - bywa oznaką zaawansowanej choroby tętnic obwodowych;
- jasna obwódka na oku - to symptom typowy dla hipercholesterolemii rodzinnej, wynika z kumulacji lipidów wokół rogówki;
- grudki na ścięgnach (żółtaki) - zwłaszcza na ścięgnie Achillesa i ścięgnach prostowników palców dłoni. Żółtaki ścięgien rozwijają się już we wczesnym stadium choroby i często to właśnie dzięki nim udaje się zdiagnozować hipercholesterolemię rodzinną.
Oto kilka najpopularniejszych informacji na temat cholesterolu, które, choć często powtarzane, wcale nie są prawdziwe:
● każdy powinien mieć te same normy cholesterolu - MIT
osoby, które nie miały żadnych problemów sercowo-naczyniowych, cholesterol LDL powinien wynosić mniej niż 100 mg/dL. Do zupełnie innych wartości cholesterolu powinni dążyć pacjenci obciążeni chorobami (np. cukrzycą, czy nadciśnieniem tętniczym);
● statyny to jedyny sposób walki z wysokim cholesterolem - MIT
Poza leczeniem farmakologicznym bardzo ważne jest także dbanie o prawidłową dietę i regularna aktywność fizyczna;
● jedzenie tłustych rzeczy podwyższa cholesterol - MIT
choć w tym stwierdzeniu jest dużo prawdy, nie należy przyjmować go za pewnik. Pamiętaj, że tłuszcze nasycone mają zupełnie inne właściwości niż nienasycone, poza tym spożywanie cukrów prostych także podwyższa cholesterol;
● młodzi ludzie nie mają problemu z cholesterolem - MIT
ten popularny mit, sprawia, że wiele młodych osób nie wykonuje badań lipidów. Pamiętaj, że hipercholesterolemia dotyka ludzi w każdym wieku;
● waga w normie wyklucza hipercholesterolemię - MIT
nawet jeśli twoja waga jest prawidłowa, twój cholesterol może przekraczać normę. Na jego poziom wpływają inne czynniki, takie jak: żywność, którą spożywasz, twoja aktywność fizyczna, oraz to, czy palisz i ile pijesz alkoholu.
CZYTAJ TAKŻE:
Te objawy świadczą o zbliżającym się udarze mózgu
Dlaczego miażdżyca jest tak niebezpieczna?
Jaki poziom cholesterolu jest za wysoki? Tak odczytasz wyniki
