Wcale nie problemy z pamięcią. Uważają, że to najwcześniejszy sygnał ostrzegawczy alzheimera

Naukowcy donoszą o kolejnym odkryciu, które może zwiększać szanse na wczesne wysunięcie podejrzenia choroby Alzheimera. W swoich badaniach wykorzystali technologię VR (wirtualnej rzeczywistości, z ang. virtual reality) i wskazują, że najwcześniejszym objawem mogą być zmiany zachowań związane z orientacją w terenie. Mogą zacząć rozwijać się lata, a nawet dekady przed wystąpieniem jakichkolwiek innych symptomów. Badacze podzielili się swoimi obserwacjami w czasopiśmie "Alzheimer's & Dementia: The Journal of the Alzheimer's Association". W swojej pracy zauważają też, że pewnego dnia test VR może stać się ważnym narzędziem dla wczesnego wykrywania zmian specyficznych dla alzheimera.

Chorych na alzheimera będzie przybywać

Choroba Alzheimera należy do chorób neurodegeneracyjnych, w których dochodzi do stopniowego, postępującego obumierania komórek nerwowych. Rozwija się, gdy w mózgu zaczynają gromadzić się toksyczne białka tau oraz beta-amyloidu. Początkowo charakteryzuje się utratą pamięci krótkotrwałej, trudnościami ze znalezieniem właściwych słów, zmianami osobowości oraz nastroju, a z biegiem czasu pogarsza się również pamięć długotrwała, zanika umiejętność czytania, pojawiają się większe problemy z rozumowaniem i komunikacją z innymi ludźmi. Narastające objawy uniemożliwiają samodzielne funkcjonowanie chorego w codziennym życiu.

Reklama

Choroba Alzheimera jest najczęstszą przyczyną otępienia u osób starszych, po 65. roku życia. Odpowiada za ok. 60-70 proc. przypadków. Częstość jej występowania zwiększa się, co jest konsekwencją wydłużenia życia i starzenia się społeczeństwa. Eksperci, powołując się na prognozy demograficzne, wskazują, że tendencja ta będzie się utrzymywać. Dane szacunkowe mówią, że z powodu otępienia w Polsce cierpi ponad 400 tys. osób, a ponad 300 tys. z nich z powodu alzheimera. Na całym świecie ok. 75 proc. osób z otępieniem pozostaje niezdiagnozowanych. Uważa się, że w niektórych krajach ten odsetek jest jeszcze większy.

Pierwsze objawy choroby Alzheimera

Choroba Alzheimera zaczyna się wiele lat przed pojawieniem się objawów. Bardzo wczesne symptomy mogą być subtelne i trudne do wykrycia.

Jedną z najczęstszych oznak choroby Alzheimera, zwłaszcza we wczesnym stadium, są problemy z zapamiętywaniem nowych informacji, np. nazwisk nowo poznanych osób. Inne objawy to zapominanie ważnych dat i wydarzeń, takich jak urodziny bliskiej osoby, wielokrotne zadawanie tych samych pytań i coraz większa potrzeba polegania na środkach zapamiętywania (np. notatkach) lub członkach rodziny w sprawach, z którymi wcześniej radzono sobie bez ich pomocy. 

U chorych na alzheimera pojawiają się trudności w podejmowaniu decyzji, słaba ocena sytuacji, problemy z koncentracją i wykonywaniem codziennych, dobrze znanych czynności, takich jak np. przygotowywanie posiłków, płacenie rachunków (pojawiają się błędy w liczeniu, zarządzaniu pieniędzmi), planowanie zakupów. Osoby z początkami alzheimera tracą poczucie czasu, czasami mogą zapomnieć, gdzie są i jak się tam znaleźli. Do wczesnych symptomów zalicza się również: problemy ze wzrokiem, które prowadzą m.in. do trudności w czytaniu, trudności w odnajdywaniu słów lub ograniczenia w rozumieniu mowy, problemy z kontynuowaniem rozmowy lub dołączaniem do niej, umieszczanie rzeczy w nietypowych miejscach, zmiany nastroju (np. drażliwość), a także niechęć do dawnych pasji czy hobby.

Zaburzenia orientacji przestrzennej mogą zwiastować alzheimera

Autorzy najnowszych badań sugerują, że na wiele lat przed wystąpieniem jakichkolwiek innych objawów choroby Alzheimera, w tym problemów z pamięcią, mogą jako pierwsze pojawić się zaburzenia orientacji przestrzennej. O nowych obserwacjach poinformowano w czasopiśmie "Alzheimer's & Dementia: The Journal of the Alzheimer's Association".

W badaniu wzięło udział 100 osób w wieku od 43 do 66 lat. Żadna z osób nie miała objawów choroby Alzheimera. U wszystkich uczestników ryzyko wystąpienia alzheimera było jednak zwiększone ze względu na czynniki genetyczne (obecność allelu ε4 genu APOE), występowanie choroby Alzheimera w rodzinie lub czynniki ryzyka związane ze stylem życia, takie jak niski poziom aktywności fizycznej.

Naukowcy z University College London poprosili wszystkich o założenie gogli wirtualnej rzeczywistości (VR), a następnie poruszanie się po środowisku wirtualnym. Odkryli, że osoby, o których już wiadomo, że są obciążone wyższym ryzykiem choroby Alzheimera, jednak niezależnie od czynnika ryzyka, bez objawów i z dobrymi wynikami w innych testach poznawczych, zwykle słabo radziły sobie w teście VR. Efekt był znacznie silniejszy u mężczyzn niż u kobiet.

Technologia VR pomoże wykrywać alzheimera?

"Nasze wyniki wskazują, że tego typu zmiana zachowań związanych z orientowaniem się w przestrzeni może stanowić najwcześniejszy sygnał diagnostyczny w kontinuum choroby Alzheimera - kiedy ludzie przechodzą od stanu zdrowego do wykazywania objawów choroby" - stwierdziła główna autorka badania, dr Coco Newton. Jak dodała, różnice między płciami są intrygujące i potrzebne są dalsze badania nad różną podatnością mężczyzn i kobiet na chorobę Alzheimera oraz znaczeniem uwzględniania płci zarówno w diagnozie, jak i przyszłym leczeniu.

Starszy autor badania, Dennis Chan, zauważa, że zastosowany w badaniu test VR może pewnego dnia stać się standardowym sposobem oceny, kto jest narażony na chorobę Alzheimera. Dr Richard Oakley z Alzheimer's Society zaznacza jednak, że do tego jeszcze daleka droga. 

"Tej innowacyjnej technologii jeszcze daleko do przekształcenia się w test diagnostyczny, ale dostarcza więcej dowodów na rolę zdolności nawigacyjnych jako wczesnego objawu choroby Alzheimera. Opracowanie tej technologii wymaga dalszych prac, ale ekscytujące będzie zobaczenie, w jaki sposób te badania mogą umożliwić wczesne wykrywanie zmian specyficznych dla choroby i pomóc w przyszłości osobom cierpiącym na demencję" - wskazuje.

Badania prowadzono we współpracy z Uniwersytetem Cambridge. 

Źródła:

https://www.alz.org/alzheimers-dementia/10_signs;

https://www.ucl.ac.uk/news/2024/feb/poor-spatial-navigation-could-predict-alzheimers-disease-years-onset-symptoms;

https://www.news-medical.net/news/20240229/Impaired-spatial-navigation-signals-early-Alzheimers-risk.aspx. 

CZYTAJ TAKŻE: 

Pięć rzeczy, które robią osoby chore na alzheimera. Jak sobie radzić z trudnymi zachowaniami?

Nie tylko choroba Alzheimera. Jakie choroby mogą dawać problemy z pamięcią?

Pozycja siedząca zwiększa ryzyko demencji. Naukowcy wyliczyli, ile godzin nas gubi

INTERIA.PL

W serwisie zdrowie.interia.pl dokładamy wszelkich starań, by przekazywać wyłącznie sprawdzone, rzetelne informacje o objawach i profilaktyce chorób, bo wierzymy, że świadomość i wiedza w tym zakresie pomogą dłużej utrzymać dobre zdrowie.
Niniejszy artykuł nie jest jednak poradą lekarską i nie może zastąpić diagnostyki i konsultacji z lekarzem lub specjalistą.

Dowiedz się więcej na temat: choroba Alzheimera | objawy alzheimera
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL