Bristolska skala uformowania stolca - co to jest i kiedy jest stosowane?
Jak powinien wyglądać stolec zdrowego człowieka? I co można wyczytać z wyglądu tego, co ląduje w toalecie? Bardzo dużo! W diagnostyce zdrowia na podstawie kału pomocna jest tzw. bristolska skala uformowania stolca. To narzędzie, które pozwala na określenie prawidłowości kału. Ze względu na prosty i niemedyczny język skala przyda się zwłaszcza pacjentom, którzy mogą samodzielnie ocenić swój kał i w razie ewentualnych nieprawidłowości udać się do lekarza. Skala wyróżnia 7 typów stolca.
Bristolska skala uformowania stolca została stworzona w 1997 roku przez Heatona i Lewisa z Uniwersytetu w Bristolu. Skala jest naukową klasyfikacją stolca, która dzieli kał ludzki na 7 grup. Kryterium dotyczy ich kształtu oraz konsystencji kału. Bristolska skala zakłada, że wygląd stolca związany jest bezpośrednio z czasem przebywania w jelicie grubym.
Bristolska skala uformowania stolca wykorzystywana jest także w diagnostyce zespołu jelita drażliwego, która opiera się obecnie na Kryteriach rzymskich IV. To najnowsza (2016) aktualizacja definicji choroby, która bierze pod uwagę takie kryteria jak wypróżnianie i konsystencję stolca. Aktualnie wyróżnić można 4 rodzaje zespołu jelita wrażliwego: zespół jelita wrażliwego z zaparciem (IBS-C), zespół jelita drażliwego z biegunką (IBS-D), zespół jelita wrażliwego mieszany (IBS-M) oraz zespół jelita wrażliwego w postaci nieklasyfikowanej (IBS-U).
Ponadto opisy stolców przedstawione w bristolskiej skali pozwalają uzyskać informację na temat normalnego i nieprawidłowego kału. Język skali jest bardzo prosty i co ważne - niemedyczny. Dzięki temu narzędzie jest niezwykle przydatne dla pacjentów, którzy mogą porównać swój stolec, do kału przedstawionego w skali i w razie potrzeby zgłosić się do lekarza prowadzącego, który zaproponuje odpowiednie badania lub leczenie.
Typy stolca według bristolskiej skali uformowania stolca:
Stolec jest trudny do wydalenia. Przypomina zbite grudki podobne do orzechów.
Stolec trudny do wydalenia oraz grudkowaty i twardy.
Stolec jest wydłużony z charakterystycznymi pęknięciami na powierzchni. Jest łatwy do wydalenia.
Stolec jest smukły i wężowaty oraz charakterystycznie miękki na powierzchni. Jest łatwy do wydalenia.
Stolec jest miękki, jednak posiada charakterystyczne krawędzie. Jest bardzo łatwy do wydalenia.
Stolec jest papkowaty, jednak posiada delikatne krawędzi.
Stolec jest bardzo wodnisty i przypomina ciecz. Brak stałych elementów i krawędzi.
Warto pamiętać, że normalny stolec powinien być wydalany bez żadnego problemu, czy bólu. Kał może przybierać jednak różny kształt. To samo dotyczy jego wielkości. Tak jak zostało już napisane - wygląd stolca zależy przede wszystkim od czasu przebywania w jelicie grubym. Inne czynniki, które mają wpływ na jego wygląd to typ spożywanego pokarmu oraz jego ilości. Kluczowe mogą być również przyjmowane leki. Jakiekolwiek nieprawidłowości w stolcu, które utrzymują się dłużej niż kilka dni, powinny być skonsultowane z lekarzem.
Biegunka i zaparcia mogą być bowiem objawem wielu chorób. Przykładowe przyczyny biegunki to m.in. zakażenie rotawirusem, alergie (zwłaszcza pokarmowe), zatrucia, zespół Leśniowskiego-Crohna, problemy hormonalne czy zapalenie jelit. Zaparcia z kolei mogą być związane m.in. z żylakami odbytu, cukrzycą, niedoczynnością tarczycy, endometriozą, przepukliną i ostrym zapaleniem jelit.
Obserwując swój kał, należy zwrócić uwagę także na inne nieprawidłowości. Niepokojące jest przede wszystkim pojawienie się krwi w stolcu.
Czytaj także:
Rak jelita grubego. Oto, dlaczego jest taki groźny
