Dlaczego warto jeździć nad Bałtyk po jod? I jak czerpać go najskuteczniej?
Nad Bałtyk jeździmy wypocząć, skorzystać z wielu atrakcji, jakie proponują nadmorskie miejscowości oraz by korzystać z kąpieli w morzu, jeśli tylko pogoda na to pozwala. Oprócz tego Bałtyk jest skarbnicą jodu – cennego pierwiastka, niezwykle ważnego dla organizmu człowieka. Kiedy jodu nad Bałtykiem jest najwięcej i jak wpływa na nasze zdrowie?
Jod można znaleźć w wielu morzach na świecie, jednak to właśnie w Bałtyku znajduje się go najwięcej. Jest to związane z temperaturą wody - z ciepłych mórz jod paruje szybciej, dlatego jego zawartość w zimnych wodach jest zdecydowanie większa. Ponad to nad Bałtykiem prędkość wiatru jest większa, co sprawia, że większa ilość wody w postaci kropli jest unoszona w powietrze, a krople te bogate są w cenne pierwiastki jodu.
Oprócz tego, powietrze znajdujące się nad Bałtykiem, jest o wiele lepsze niż na południu kraju. Nad morzem smog unosi się zazwyczaj tylko przez kilkanaście dni w roku. Smog tworzy się w warunkach bez wiatru i o wysokiej wilgotności powietrza, ponieważ dochodzi wówczas do najwyższej kumulacji zanieczyszczeń w powietrzu. Miasta na północy Polski, takie jak Gdynia i Sopot, znajdują się w pierwszej dziesiątce miast o najniższym stężeniu smogu.
Jod jest niezwykle istotnym pierwiastkiem, który umożliwia prawidłowe funkcjonowanie tarczycy. Jest odpowiedzialny za produkowanie hormonów tyroksyny T4 oraz trójjodotyroniny T3. Hormony te regulują pracę całego organizmu, wpływają na metabolizm, układ kostno-stawowy oraz nerwowy. Udowodniono również korzystne działanie w procesach zapalnych organizmu oraz ma właściwości antynowotworowe. Dzienne zapotrzebowanie na jod różni się w zależności od wieku, dlatego zalecana dawka wynosi następująco:
- niemowlęta - 50 mikrogram,
- dzieci w wieku 1-3 lat - 70 mikrogram,
- dzieci w wieku 4-6 lat - 90 mikrogram,
- dzieci w wieku 7-9 lat - 120 mikrogram,
- młodzież 10-18 lat - 160 mikrogram,
- dorośli - 160 mikrogram,
- kobiety w ciąży i karmiące - 200-290 mikrogram.
Oprócz wymienionych korzyści płynących z jodu, zalecany jest również alergikom oraz osobom przewlekle chorującym na infekcje układu oddechowego. Wnikający pierwiastek w pęcherzyki płuc, łagodzi stany zapalne w oskrzelach oraz zwiększa pojemność życiową płuc. Wpływa również na skórę, dlatego pobyt nad morzem jest zalecany osobom z chorobami skóry - wykazuje działanie lecznicze w atopowym zapaleniu skóry czy łuszczycy.
Okazuje się, że wcale nie wakacje i ciepłe miesiące przynoszą najwięcej korzyści zdrowotnych z pobytu nad Bałtykiem, a miesiące poza sezonem letnim - wietrzna pogoda sprzyja unoszeniu się jodu w powietrzu i to właśnie wtedy jego zawartość jest największa. Przy pogodzie sztormowej, kiedy fale morskie są wysokie i biją o brzeg, odnotowuje się wyższe stężenie jodu w powietrzu, a największe od listopada do marca.
Nie wystarczy jednak sam pobyt w nadmorskiej miejscowości, ponieważ im bliżej morza się znajdujemy, tym więcej jodu otrzyma nasz organizm, dlatego zalecane są spacery po plaży, nawet wtedy, kiedy pogoda nie jest plażowa. Największe stężenie cennego pierwiastka znajduje się do 300 metrów od brzegu morza.
Jak wspomniano wyżej, jod wchłania się z dróg oddechowych oraz działa antyseptycznie na skórę. Wystarczy 45 minut spaceru dziennie brzegiem morza, by uzupełnić niedobory jodu w organizmie. Poleca się również spacerowanie po plaży bez butów, najlepiej boso, by dodatkowo pobudzić receptory nerwowe oraz układ krążenia.
Niedobory jodu występują na terenie całej Polski. Najmniej znajduje się go w części południowej kraju. Dlatego niezwykle istotne jest, by jod uzupełniać w produktach spożywczych, w których znajduje się najwięcej tego pierwiastka. W diecie nie powinno zabraknąć takich produktów, jak:
- sól kuchenna jodowana - 2293,
- dorsz świeży - 110,
- mintaj - 103,
- makrela wędzona - 40,
- halibut - 52,
- ser edamski - 30,
- ser gouda - 35,
- łosoś wędzony - 30,
- sardynka w oleju - 25,
- orzechy laskowe - 17,
- brokuły - 15.
Wartości podane powyżej to mikrogramy jodu w 100 gramach produktu. Oprócz wypraw nad morze czy spożywania produktów bogatych w jod, można korzystać również z grot solnych, które znajdują się na terenie całego kraju. Panuje w nich mikroklimat zbliżony do tego, jaki jest nad morzem, a sesje w nich przynoszą podobne korzyści dla zdrowia. W grotach solnych zapewniana jest odpowiednia temperatura i wentylacja, by z bloków solnych, jakimi wyłożone są ściany, unosiły się opary bogate w jod. Sesja w grocie solnej trwa zazwyczaj 45 minut i oprócz korzyści dla zdrowia, pozwala również się zrelaksować i odpocząć.
Europa jest kontynentem, na którym ponad 60 proc. ludzi cierpi na niedobory jodu.
Niedobory jodu wpływają na złe funkcjonowanie tarczycy. Zauważalny może być przyrost masy ciała, uczucie ciągłego zmęczenia a także pogorszenie stanu skóry - przesuszenie, podatność na uszkodzenia i zaczerwienienie. Niedobór jodu stanowi jedną z przyczyn występowania niedoczynności tarczycy.
Jod on szczególnie istotny u kobiet w ciąży, ponieważ wpływa na rozwój układu nerwowego nienarodzonego dziecka. Chociaż niemowlęta uzupełniają jod wraz z mlekiem matki, to i na najmłodszych wpływa on, wzmacniając ich odporność. Większe zapotrzebowanie na jod wykazują matki karmiące ze względu na zmianę gospodarki hormonalnej w okresie karmienia, a także by uzupełnić niedobory związane właśnie przekazywaniem jodu w trakcie karmienia.
U dzieci niedobór jodu może skutkować opóźnieniem rozwoju intelektualnego, rozwoju fizycznego oraz dojrzewania płciowego. Dzieci z niskim poziomem jodu przejawiają problemy z nauką, koncentracją oraz pamięcią.
CZYTAJ TAKŻE:
Jod w tabletkach i płyn Lugola. Co warto o nich wiedzieć?
Jakie właściwości mają kąpiele borowinowe?