Już nie trzeba kłuć się w palec, by sprawdzić poziom cukru. Tak działają sensory

Wszystkie sensory do ciągłego pomiaru glikemii składają się z trzech podstawowych elementów - sensora, transmitera i oprogramowania. Sensor jest najważniejszą częścią całego urządzenia, która ma za zadanie mierzyć poziom glukozy. Większość z nich mierzy najpierw stężenie glukozy w płynie międzykomórkowym otaczającym sensor, a następnie przekładane jest to na orientacyjny poziom glukozy we krwi.

Najpopularniejszym typem sensora jest sensor jednorazowy, który aplikuje się pod skórę okolicy brzucha bądź ramienia i asekuruje się przy pomocy plastra. Należy je wymieniać regularnie, zgodnie z zaleceniami producenta aparatu do ciągłego pomiaru glikemii. Są również sensory implantowalne, których nie trzeba wymieniać tak często jak ma to miejsce w przypadku sensorów jednorazowych.

Dane uzyskane w wyniku pomiaru poziomu glukozy przez sensor są przetwarzane. Następnie przy pomocy transmitera są przesyłane do aplikacji czy oprogramowania na smartfonie, pompie insulinowej bądź do osobnego urządzenia zwanego odbiornikiem.

Istnieją dwa główne typy sensorów różniące się sposobem odczytu wyniku pomiaru i jego przedstawiania. Pierwszy z nich to sensor, który dokonuje pomiarów glukozy w stałych odstępach czasu i przesyła ich wyniki na połączone z nim urządzenia. Jest to tzw. ciągłe monitorowanie glikemii (CGM). Drugi typ sensora wysyła informację o aktualnym poziomie glukozy po przyłożeniu czytnika do sensora. Jest to tzw. system Flash Glucose Monitoring (FGM).

Osoby leczone przy pomocy wielokrotnych wstrzyknięć insuliny (np. z cukrzycą typu 1 bądź zaawansowaną cukrzycą typu 2) zgodnie z zaleceniami powinny mierzyć poziom cukru minimum cztery razy dziennie. Pomiary przy pomocy tradycyjnych glukometrów są bolesne, przez co pacjenci niechętnie mierzą z ich pomocą glikemię tak często, jak powinni. Jest to niezwykle trudne szczególnie w cukrzycy u dzieci, które często boją się igieł i dyskomfortu związanego z badaniem.

Wprowadzenie do kontroli poziomu cukru we krwi sensorów znacznie ułatwia kontrolę glikemii, ponieważ do pomiaru nie jest konieczne kilkukrotne nakłuwanie opuszki palca. Zamiast tego wystarczy jedno wkłucie na kilka tygodni, a użycie glukometru potrzebne jest jedynie w wyjątkowych sytuacjach. Ponadto aparaty do ciągłego monitorowania automatycznie zapisują dane o glikemii i tworzą wykresy jej wartości z konkretnego okresu czasu. Pacjent przy pomocy jednego kliknięcia może sprawdzić, jak wyrównana jest jego choroba, i w razie konieczności wprowadzać na bieżąco m.in. zmiany dietetyczne. Aparaty m.in. pokazują czas, w którym glikemia znajdowała się poza wartościami docelowymi, a także potrafią oszacować aktualny poziom hemoglobiny glikowanej we krwi.

Niektóre dzieci z cukrzycą typu 1 mogą nie być chętne do stosowania sensorów ciągłego monitorowania glikemii. Może to być związane np. z obawami przed reakcją rówieśników, odrzuceniem ze względu na odmienność czy też trudnościami w zaakceptowaniu całościowo swojego stanu zdrowia. Sensor może również niekiedy przeszkadzać w zabawie z rówieśnikami bądź przy aktywności fizycznej.

Niezależnie od przyczyny warto otwarcie, na spokojnie porozmawiać z dzieckiem, aby poznać jego obawy. Z pomocą lekarza można spróbować przedstawić mu zalety korzystania z sensora, m.in. mniejszą częstość kłucia w palec.

W sensor do pomiaru glikemii może zaopatrzyć się właściwie każda osoba chorująca na jakikolwiek typ cukrzycy. Ciągłe monitorowanie glikemii jest jednak szczególnie zalecane u osób leczonych przy pomocy wielokrotnych wstrzyknięć insuliny. Są to m.in. osoby z cukrzycą typu 1 lub w bardzo zaawansowanym stadium cukrzycy typu 2. Terapia wielokrotnymi wstrzyknięciami insuliny wymaga bowiem kilkukrotnych (najnowsze zalecenia Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego mówią o minimum czterech) pomiarach glikemii w ciągu dnia. Wykonywanie ich przy pomocy tradycyjnego glukometru jest niezwykle obciążające dla pacjenta i może znacznie zmniejszać jakość życia.

Od 2018 roku Ministerstwo Zdrowia refunduje konkretnym grupom pacjentów sensory do pomiaru glikemii:

• dzieciom, młodzieży i dorosłym od 1. do 26. roku życia chorującym na cukrzycę typu 1 aparaty do ciągłego monitorowania glikemii (CGM);
• dzieciom i młodzieży od 4. do 18. roku życia chorującym na cukrzycę typu 1 aparaty do monitorowania glikemii typu Flash;
• dzieciom i młodzieży do 18. roku życia chorującym na cukrzycę wtórną (typu 3) aparaty do monitorowania glikemii typu Flash.

Źródła:

Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u osób z cukrzycą 2023 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Current Topics in Diabetes 2023, tom 3.

Rodbard D., Continuous Glucose Monitoring: A Review of Recent Studies Demonstrating Improved Glycemic Outcomes, "Diabetes Technology & Therapeutics" t. 19 nr S3 (2017), https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5467105/.

CZYTAJ TAKŻE:

To dlatego wynik pomiaru cukru może być zakłamany. Najczęściej winne są te czynniki

Michał Figurski szczerze o cukrzycy i wylewie. "Choroba latami rozpuszczała moje ciało od środka"

Przewlekłe powikłania cukrzycy: retinopatia, nefropatia i neuropatia cukrzycowa