Świąd w ciąży może oznaczać problemy. Jak sobie z nim radzić?

Przyczyn świądu w okresie ciąży może być bardzo wiele. Warto jednak pamiętać, że jego najczęstszą przyczyną nie są wcale choroby, a fizjologiczne zmiany zachodzące w trakcie ciąży bądź błędy w pielęgnacji skóry.

Ciąża to czas intensywnych zmian w ciele kobiety. Ulega nim także skóra, w szczególności w obrębie brzucha. Powiększająca się macica rozciąga ją do tego stopnia, że nie jest w stanie nadążyć z własną regeneracją. W ten sposób pojawiają się rozstępy. Efektem tego może być również uczucie suchości i ściągnięcia skóry w obrębie brzucha, co niekiedy może być przyczyną świądu.

Jedną z przyczyn świądu może być również niewłaściwa higiena skóry, która w okresie ciąży wymaga szczególnej opieki. Należy unikać ubrań i bielizny ze sztucznych materiałów (m.in. poliestru), aby w jak największym stopniu zapobiegać nadmiernemu poceniu się. Pot w kontakcie ze skórą nasila bowiem łuszczenie się ochronnego naskórka, co sprzyja powstawaniu odparzeń. Mogą one być potencjalną przyczyną świądu, a także prowadzić do infekcji.

Niektóre choroby skóry występują wyłącznie u kobiet ciężarnych. Wyróżnia się tutaj m.in.:

• atopowe wykwity ciążowe - najczęściej pojawiają się w I lub II trymestrze ciąży, charakteryzuje się intensywnym świądem oraz obecnością zmian skórnych w postaci grudek lub rumienia;
• pemfigoid ciężarnych - występuje najczęściej w III trymestrze ciąży, charakteryzuje się intensywnym świądem najczęściej w okolicy pępka, po czym na skórze pojawiają się grudki, pęcherzyki i pęcherze;
• polimorficzne osutki ciężarnych - charakterystyczne dla tej choroby swędzące zmiany grudkowe i wypryski pojawiają się w III trymestrze ciąży, mogą również wystąpić po porodzie.

Kobiety ciężarne mogą zmagać się również z wieloma chorobami skóry, które pojawiają się także poza okresem ciąży. Zalicza się tutaj m.in.:

• pokrzywki alergiczne;
• atopowe zapalenie skóry;
• liszaj płaski;
• opryszczkowate zapalenie skóry;
• infekcje bakteryjne i grzybicze;
• świerzb, wszawica.
  

Czasem przyczyną świądu skóry są leki przyjmowane w trakcie ciąży przez ciężarną. Zalicza się tutaj m.in.:

• opioidowe leki przeciwbólowe (m.in. morfinę, kodeinę);
• papawerynę;
• estrogeny i progestageny;
• niektóre leki przeciwpadaczkowe, m.in. fenytoinę;
• chlorpromazynę;
• niektóre leki antyarytmiczne, np. amiodaron.

Ciąża to okres, który sprzyja rozwojowi kamicy żółciowej w ciąży. Jej najczęstszym i często jedynym objawem jest intensywny świąd skóry całego ciała, spowodowany nadmiarem krążących we krwi soli kwasów żółciowych. Zwykle pojawia się w trzecim trymestrze ciąży, natomiast czasem obecny jest na wcześniejszych jej etapach. Do pozostałych, rzadszych objawów kamicy żółciowej w ciąży zalicza się m.in. zażółcenie skóry, nudności czy spadek apetytu.

Kolejnym problemem, z którym ciężarne dość często udają się do specjalisty, jest świąd w okolicach intymnych. Może być on związany z wieloma różnymi czynnikami, w tym z niewłaściwą higieną, nadmierną potliwością skóry czy zmianami hormonalnymi. Czasem jednak jest on efektem chorób alergicznych skóry, infekcji bakteryjnej bądź grzybiczej. Z tego względu nieprzyjemne odczucia w tej okolicy, zawsze wymagają one konsultacji z lekarzem prowadzącym ciążę.

Diagnostyka świądu u kobiety ciężarnej rozpoczyna się od badania lekarskiego. Wykonuje je zazwyczaj lekarz ginekolog prowadzący ciążę lub lekarz dermatolog. Zbiera on wywiad dotyczący aktualnych dolegliwości, możliwych przyczyn i ogląda ewentualne zmiany na skórze. Następnie zleci niezbędne badania. W przypadku świądu skóry w ciąży warto jest wykonać przede wszystkim morfologię krwi obwodowej, badanie ogólne moczu, parametry funkcji wątroby i nerek, a także stężenie hormonów tarczycy.

Leczenie świądu skóry w ciąży zależy w głównej mierze od jego przyczyny. Bezpieczne zarówno dla matki i dziecka są środki (kremy lub maści) o działaniu miejscowym, działające nawilżająco. Leki stosowane doustnie, m.in. glikokortykosteroidy i leki antyhistaminowe mogą mieć szkodliwy wpływ na rozwój płodu, dlatego należy je stosować w momencie, gdy korzyści ich stosowania przewyższają ryzyko.

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia świądu w trakcie ciąży, warto od jej samego początku zadbać o odpowiednią pielęgnację skóry. Warto przede wszystkim:

• unikać kąpieli w gorącej wodzie - niszczy ona ochronny płaszcz lipidowy skóry, przez co staje się przesuszona i podatna na świąd;
• kąpać się maksymalnie 10-15 minut;
• stosować delikatne kosmetyki przeznaczone do pielęgnacji skóry ciężarnej;
• po każdej kąpieli natłuszczać skórę balsamami emolientowymi do ciała, a eksponowane części ciała (np. ręce, twarz) smarować nawet kilka razy dziennie;
• uninikać wełnianej, poliestrowej i ściśle przylegającej do ciała odzieży.

CZYTAJ TAKŻE:

Co wolno, a czego nie wolno robić w ciąży? Obalamy mity na temat ciąży

Cholestaza u ciężarnych. Co to jest i jak się leczy?

Ciąża po 35. roku życia okiem ginekologa. Czy jest się czego bać?