Szczawiany - w czym są i kto bezwzględnie powinien ich unikać?
Szczawiany, czyli sole kwasu szczawiowego, to związki organiczne, które znajdują się m.in. w szpinaku, szczawiu, rabarbarze, kawie i herbacie. Spożywane w dużych ilościach mogą być szkodliwe. Nadmiar kwasów szczawiowych może przyczyniać się do rozwoju kamicy nerkowej, odwapnienia kości, zapalenia stawów, a nawet problemów z sercem. Poniżej znajdziesz więcej informacji na ten temat.
Szczawiany (inaczej sole kwasu szczawiowego) to związki organiczne, które występują w żywności oraz, co ważne, produkowane są przez nasz organizm. Szczawiany mogą występować w postaci soli rozpuszczalnych (szczawiany sodu i potasu) oraz soli nierozpuszczalnych (szczawiany wapnia).
Szczawiany naturalnie występujące w naszym organizmie tworzą się w wyniku przemian metabolicznych. Najczęściej odbywa się to w jelicie grubym, nerkach i układzie moczowym. W normalnych warunkach szczawiany wydalane są wraz z moczem.
CZYTAJ TAKŻE: Czy szparagi są zdrowe?
Zbyt duża ilość kwasu szczawiowego w organizmie powodować może jednak pewne problemy. Chodzi przede wszystkim o zaburzenia związane z wchłanianiem wapnia i/lub magnezu. Skutkować to może m.in. odwapnieniem kości, zapaleniem stawów, problemami z kurczliwością oraz zaburzeniami pracy serca.
Innym zagrożeniem związanym z nadmiarem szczawianów jest rozwój kamicy układu moczowego, której towarzyszyć mogą poważne powikłania, m.in. niewydolność nerek, posocznica czy nowotwory miedniczki nerkowej.
Jaka ilość szczawianów może być dla nas niebezpieczna? Uważa się, że dopuszczalna dzienna dawka kwasu szczawiowego dla zdrowych dorosłych to 250 mg. Z kolei osoby szczególnie narażone na kamicę nerkową i inne choroby układu moczowego nie powinny przekraczać 40-50 mg szczawianów na dobę.
Najwięcej szczawianów znaleźć można w szpinaku, szczawiu, rabarbarze, buraku czerwonym, botwince, słodkich ziemniakach, rzepie fasoli, malinach, orzechach, migdałach, soi, kawie, herbacie, kakao i czekoladzie.
Dla przykładu, 100 g szczawiu to 270-730 mg kwasu szczawiowego, 100 g szpinaku - 320-1260 mg, a 100 g buraków -124-450 mg. Skąd tak duża rozbieżność? Zawartość szczawianów zależy od wielu czynników. Chodzi m.in. o okres kwitnięcia, zebraną część rośliny (liście, korzeń czy łodygi), a także sposób przygotowania. W przypadku parzenia zielonej herbaty, zawartość szczawianów zmniejsza się już w 75 stopniach Celsjusza.
Dla sympatyków powyższych produktów mamy jednak dobrą wiadomość. Istnieją pewne sposoby, które pozwalają zmniejszyć wchłanianie kwasu szczawiowego. Po pierwsze woda. Każdego dnia należy spożywać 2-3 litry wody, pierwszą szklankę najlepiej wypić już przed śniadaniem.
Warto pamiętać również o dobrze zbilansowanej diecie. Szczególnie istotna jest odpowiednia podaż wapnia. Znajdziemy go m.in. w rybach (zwłaszcza w łososiu i sardynkach), roślinach strączkowych, ziarnach zbóż, orzechach i nasiona (np. słonecznika), suszonych owocach i tofu. Innym źródłem wapnia są warzywa. Przede wszystkim brokuły, szpinak, i jarmuż.
Aby zmniejszyć ryzyko powstawania kamieni nerkowych, należy unikać sodu. Znajdziemy go głównie w soli kuchennej, wędlinach, konserwach oraz słonych przekąskach. Specjaliści podkreślają również, że wysokie stężanie kwasu szczawiowego charakterystyczne jest także dla osób mało aktywnych fizycznie, które spożywają duże dawki węglowodanów. Systematyczne ćwiczenia fizyczne mogą pomóc w rozwiązaniu tego problemu.
CZYTAJ TAKŻE:
