Cztery witaminy w jednej tabletce. Oto co musisz wiedzieć o suplemencie diety ADEK

Badania w Wielkiej Brytanii wykazały, że brak jest przekonujących dowodów naukowych, które uzasadniałyby stosowanie większości suplementów. Wielu z nas daje się jednak uwieść reklamom, a producenci stosują wiele zabiegów, aby przekonać nas, że dany preparat jest nam niezbędny. W 2017 roku Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła, że "wykorzystują one niewiedzę, nieświadomość, brak doświadczenia klientów, nadużywają zaufania odbiorców". Zaleca się ostrożność przy kupowaniu suplementów diety online, zwłaszcza ze źródeł pozaaptecznych.

Zadaniem suplementu nie jest leczenie, a jedynie uzupełnianie normalnej diety w witaminy, minerały lub inne składniki o charakterze odżywczym. Firma zamierzająca wprowadzić suplement diety na rynek nie musi w żaden sposób udowadniać jego jakości, skuteczności i bezpieczeństwa. Wystarczy, że powiadomi Główny Inspektorat Sanitarny i dostarczy wzór opakowania. Lek zaś ocenia Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Nad jakością leku, czyli m.in. nad tym, czy nie posiada szkodliwych zanieczyszczeń lub bakterii, czuwa ponadto Główny Inspektor Farmaceutyczny.

Dobrze zbilansowana, urozmaicona dieta dostarcza odpowiednich ilości witamin i składników mineralnych. Suplementowanie składników odżywczych u osób, które nie mają niedoborów, nie ma naukowego uzasadnienia i nie przynosi korzyści zdrowotnych. Jeśli jednak twoja dieta jest bogata w produkty wysokoprzetworzone, wówczas nie pokryje ona zapotrzebowania organizmu na składniki odżywcze. Warto zasięgnąć porady lekarza rodzinnego, który w razie potrzeby zaleci wykonanie badań diagnostycznych, a gdy suplementacja okaże się konieczna, pomoże w doborze odpowiedniego preparatu. Nie przyjmuj suplementów bez potrzeby.

Na rynku dostępne są różne kompleksy witamin, np. magnez z witaminą B6 czy witamina D z K2MK7. Suplement ADEK to mieszanina aż czterech witamin, a łączy je to, że są rozpuszczalne w tłuszczach.

Z zasady witaminy przyjmujemy, gdy podejrzewamy u siebie ich niedobór. W tym wypadku ADEK wskazany jest dla osób wykazujących objawy niedoboru wszystkich tych witamin, czyli:

• objawy niedoboru witaminy A to m.in. problemy z widzeniem, pogorszenie stanu skóry, zahamowanie wzrostu, większe ryzyko infekcji, szorstka skóra, gorsza kondycja włosów i paznokci, czasami obniżenie libido i zaburzenia hormonalne;
• objawy niedoboru witaminy D to m.in. osłabienie mięśniowe oraz bóle kości, problemy z odpornością, problemy z zasypianiem i regeneracją, drażliwość i przewlekłe zmęczenie;
• objawy niedoboru witaminy E to m.in. zwiększona tendencja do infekcji i osłabienie odporności, pogorszenie widzenia, osłabienie libido, pogorszona kondycja włosów, skóry i paznokci, problemy z koncentracją;
• objawy niedoboru witaminy K występują rzadko, ponieważ witamina ta powszechnie występuje w żywności. Problem ten dosięga osoby spożywające prawie tylko żywność o wysokim stopniu przetworzenia. Objawy to: problemy z krzepliwością krwi, tendencje do powstawania siniaków, większa wrażliwość na bodźce mechaniczne, większa podatność na infekcje i osłabienie odporności, zwiększone ryzyko tworzenia zwapnień w naczyniach krwionośnych i nie tylko, a także większe ryzyko wystąpienia osteoporozy.

Wyjaśnijmy też, dlaczego witamina D3 jest sprzedawana w połączeniu z K2MK7. 

Witamina K2MK7 jest najbardziej pożądaną formą witaminy K. Jest uzupełnieniem dla witaminy D, która pomaga w przyswajaniu wapnia. Witamina K2 kieruje wapń z tkanek miękkich do tkanek twardych, zatem wpływa na regulację pracy gospodarki wapniowo-fosforanowej. Dodatkowo, jeśli ktoś suplementuje wysokie dawki witaminy D3, witamina K2MK7 zapobiega odkładaniu się wapnia w naczyniach krwionośnych, czyli zapobiega zwapnieniu naczyń krwionośnych, co znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób serca.

Uwaga - suplementacja witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, czyli ADEK, może być niebezpieczna, ponieważ mogą kumulować się one w tkance tłuszczowej i wątrobie. W przypadku witamin rozpuszczalnych w wodzie, zwłaszcza w dawkach nieprzekraczających zalecanego dziennego spożycia (RDA), suplementacja nie jest groźna. Nadmiar witamin rozpuszczalnych w wodzie jest wydalany z organizmu wraz z moczem, zatem ryzyko przedawkowania jest małe.

Jedyną witaminą, dla której opublikowano oficjalne zalecenia odnośnie suplementacji dla ogółu populacji jest witamina D3. Jej niedobór stwierdza się bowiem aż u 90 proc. Polaków. Przyjmowanie witaminy D3 w dawkach dostosowanych do wieku i masy ciała zaleca się od września do kwietnia.

W przypadku pozostałych witamin oraz związków mineralnych suplementację zaleca się jedynie u pacjentów cierpiących na określone jednostki chorobowe oraz u osób z tzw. grup ryzyka niedoboru. Należą do niej m.in.:

• kobiety planujące ciążę, u których rozpoczęcie przyjmowania kwasu foliowego zaleca się na minimum miesiąc przed planowanym poczęciem;
• kobiety ciężarne i matki karmiące, u których suplementować można witaminę D3, kwas foliowy, żelazo i jod;
• weganie i wegetarianie narażeni na niedobory witamin B12, D3, żelaza, cynku, jodu, wapnia;
• osoby stosujące dietę bezglutenową, np. chorzy na celiakię, narażeni na niedobory witamin D3, B12, kwasu foliowego, wapnia i żelaza; 
• osoby z nietolerancją laktozy narażone na niedobory witamin D3, witaminy B2 i wapnia;
• pacjenci z chorobą Leśniowskiego-Crohna narażeni na niedobory witaminy B12;
• chorzy z osteoporozą, którym zaleca się suplementację witaminy D3 i wapnia;
• pacjenci ze schorzeniami reumatycznymi bądź łuszczycą leczeni metotreksatem, którzy narażeni są na niedobór kwasu foliowego; 
• osoby po 50. roku życia narażone na niedobory witamin B3, B12, kwasu foliowego oraz wapnia; 
• osoby starsze ze zwyrodnieniem plamki żółtej (AMD), u których suplementacja preparatami zawierającymi witaminę E, C oraz cynk spowalnia rozwój choroby.

Stosowanie witamin niezgodnie z zaleceniami, a także często bez potrzeby może prowadzić do ich nadmiaru w organizmie. Jeśli stwierdzisz u siebie któryś z poniższych objawów, możliwe, że już cierpisz z powodu przedawkowania którejś z witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.

Nadmiar witaminy A jest związany przede wszystkim ze spożywaniem zbyt dużych ilości suplementów diety bogatych w ten składnik lub podrobów i może przyczyniać się m.in. do nadpobudliwości i drażliwości, braku apetytu, występowania zmian skórnych, a także bólów głowy, stawów i kości. Regularne przekraczanie zalecanej dziennej porcji witaminy A może przyczynić się do uszkodzenia wątroby i pogorszenia pracy śledziony.

Nadmiar witaminy D prowadzi m.in. do nudności i wymiotów, bólu głowy, zaburzeń koncentracji i ogólnego osłabienia organizmu. Długotrwała hiperwitaminoza może zwiększyć ryzyko zaburzeń pracy serca oraz wystąpienia kamicy pęcherzyka żółciowego.

Nadmiar witaminy E prowadzić będzie do osłabienia organizmu, zaburzeń jelitowych, a także bólów głowy i zaburzenia procesu widzenia. Długotrwała hiperwitaminoza może zwiększać ryzyko wystąpienia niewydolności serca oraz udaru krwotocznego.

Nadmiar witaminy K może prowadzić do anemii i nadmiernej potliwości, przyczynić się do wystąpienia żółtaczki i stanów zapalnych jelit, a w dłuższej perspektywie do uszkodzenia wątroby.

Szczególnie na suplementację witamin A i D3 powinni uważać:

• palacze tytoniu, u których suplementacja beta-karotenem, czyli prowitaminą A, w dawkach większych niż 15 mg na dobę wiąże się ze wzrostem ryzyka rozwoju raka płuc;
• kobiety ciężarne, u których przyjmowanie dużych dawek witaminy A rzędu 10 000 j.m. na dobę może być przyczyną wystąpienia wad rozwojowych u płodu;
• chorzy na sarkoidozę i pierwotną nadczynność przytarczyc, u których przyjmowanie witaminy D3 powinno być ściśle monitorowane ze względu na możliwość wystąpienia zbyt wysokiego stężenia wapnia we krwi;
• chorzy ze skłonnością do tworzenia kamieni nerkowych, u których przyjmowanie dużych dawek witaminy D3, witaminy C oraz wapnia jest przeciwwskazane.

Pamiętaj - przyjmowane przez ciebie witaminy mogą wchodzić w interakcje ze sobą oraz z przyjmowanymi lekami. Zawsze dokładnie czytaj ulotkę bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą. 

Szczególną ostrożność powinni zachować chorzy przyjmujący:

• witaminę K wraz z lekami przeciwzakrzepowymi z grupy antagonistów witaminy K, gdyż witamina K zmniejsza ich skuteczność, zwiększając ryzyko powstawania zakrzepów;
• witaminę E wraz z lekami przeciwzakrzepowymi, gdyż witamina E zmniejsza lepkość krwi, zwiększając tym samym działanie leków przeciwzakrzepowych, co może być powodem krwawień.

Źródła: 

Jakub Rutkowski, "Czym różnią się leki od suplementów?",

Aleksandra Żywiec-Pelczar, "Czy trzeba suplementować witaminy i minerały?".

CZYTAJ TAKŻE:

Suplementacja witaminy D. Dlaczego witamina D nie działa?

Bierz rano, najlepiej na pusty żołądek. Szybko uporasz się z niedoborem

Są w kawie, burakach i mleku. W jednym przypadku mogą zaszkodzić