Większość nie musi sięgać po tę witaminę. W nadmiarze szkodzi nerkom
W przypadku składników odżywczych niezbędnych organizmowi do prawidłowego funkcjonowania częściej mówi się o ich niedoborze niż nadmiarze, bo niedobory stwierdzane są zwyczajnie częściej. Nie inaczej jest z witaminami, w tym z witaminą C - zwiększone stężenie kwasu askorbinowego zdarza się rzadko. Jakie objawy pojawiają się w przypadku nadmiaru witaminy C? Jakie mogą być skutki przyjmowania zbyt dużych dawek? Odpowiadamy.
Witamina C to witamina, której dostarczamy sobie, spożywając nie tylko cytrusy, ale też natkę pietruszki, paprykę, szczypiorek, szpinak, brokuły czy ziemniaki. Te ostatnie są najtańszym i najbardziej powszechnym źródłem witaminy C w naszej diecie. Musimy zapewniać sobie odpowiednie jej ilości wraz z pożywieniem, bo to związek, którego ludzki organizm nie syntetyzuje, ani nie magazynuje, a który pełni wiele istotnych funkcji i jest niezbędny do zachowania zdrowia.
Witamina C (kwas askorbinowy) należy do silnych przeciwutleniaczy i chroni komórki przed stresem oksydacyjnym. Bierze udział w syntezie kolagenu. Chroni skórę przed promieniowaniem UV, wspomaga proces likwidacji przebarwień, poprawia sprężystość skóry, a także jej nawilżenie i jędrność. Jest niezbędna do prawidłowego działania układu immunologicznego, przyczynia się do prawidłowego działania układu krążenia i nerwowego. Jej odpowiedni poziom jest wymagany do prawidłowej absorpcji żelaza.
Zapotrzebowanie na witaminę C zależy m.in. od wieku, płci i stanu fizjologicznego. Średnie dzienne zapotrzebowanie na kwas askorbinowy wynosi ok. 100 mg. Ale u niektórych osób jest większe.
"Zapotrzebowanie wzrasta przy ciężkim, długotrwałym wysiłku fizycznym, podczas wymiotów, zaburzeń czynności jelit i braku łaknienia, a także u osób starszych, z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą, palących papierosy, będących pod wpływem silnego stresu oraz u kobiet w ciąży i karmiących" - zauważają eksperci w "Normach żywienia dla populacji polskiej". Skutki niedoboru witaminy C opisywano już w czasach Hipokratesa.
Nadmiar witaminy C jest resorbowany przez nerki i wydalany z moczem. U osób przyjmujących długotrwale zwiększone dawki możliwe jest niekiedy osiągnięcie jej wyższego poziomu we krwi. Częste spożywanie pokarmów bogatych w witaminę C nie powinno prowadzić do żadnych problemów zdrowotnych, ale regularne przyjmowanie zbyt dużych ilości witaminy C w postaci suplementów może już powodować pewne działania niepożądane.
Przyjmuje się, że bezpieczna dawka witaminy C nie przekracza 1000 mg. Zwiększenie powyżej tego poziomu może być niebezpieczne, szczególnie dla osób z anemią sierpowatą (jej przyczyną jest mutacja w genie odpowiedzialnym za produkcję przenoszącej tlen hemoglobiny). Przyjmowanie dużych dawek witaminy C zaszkodzi też osobom, u których występuje defekt dehydrogenazy glukozo-6-fosforanu, a także ze schorzeniami nerek i chorym na hemochromatozę.
Należy zaznaczyć, że większość osób zapewnia sobie odpowiednie dawki witaminy C poprzez dietę bogatą w warzywa i owoce i nie musi sięgać po suplementy.
Do typowych, łagodnych objawów nadmiaru witaminy C zalicza się:
- biegunkę,
- nudności,
- wymioty,
- bóle brzucha,
- wzdęcia,
- ogólny dyskomfort w jamie brzusznej,
- wysypkę.
Przyjmowanie zbyt dużych dawek witaminy C zwiększa ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych. Zwiększa się stężenie kwasu szczawiowego we krwi i w moczu, co prowadzi do powstania kamieni szczawianowo-wapniowych. Jednym z pierwszych symptomów mogących świadczyć o tym, że kamienie nerkowe osiągnęły znaczne rozmiary, jest ból pleców.
Innym problemem związanym z nadmiernym spożyciem witaminy C jest ryzyko upośledzenia zdolności organizmu do przetwarzania innych składników odżywczych. Witamina C może obniżać poziom witaminy B12 i miedzi w organizmie, a dlatego że zwiększa wchłanianie żelaza, może prowadzić do nadmiernego wzrostu jego stężenia we krwi (szczególnie jeśli dodatkowo przyjmuje się żelazo). Zbyt duża ilość żelaza przyczynia się do uszkodzenia trzustki i wątroby.
Głównym wskazaniem do wykonania badania stężenia kwasu askorbinowego we krwi jest podejrzenie jego niedoboru. Zwiększone stężenie kwasu askorbinowego zdarza się zwyczajnie rzadziej. Prawidłowy poziom kwasu askorbinowego wynosi 34-110 µmol/l (6-20 µg/dl).
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości lekarz zalecić może zmianę diety, suplementację lub zmniejszenie przyjmowanej dawki witaminy C.
CZYTAJ TAKŻE:
Witaminy długowieczności. Jakie suplementować, by żyć jak najdłużej?
Nigdy nie pozbywaj się tego chwastu. Ma mnóstwo witamin i minerałów
