Dna moczanowa? W ten sposób pozbędziesz się nadmiaru kwasu moczowego z organizmu
Kwas moczowy to związek, który naturalnie występuje w organizmie każdego człowieka. O ile jego stężenie mieści się w granicach wartości prawidłowych (czyli 3-7 mg/dL), to jego obecność nie stanowi żadnego problemu. Schody zaczynają się jednak wtedy, gdy jest go w organizmie zbyt dużo. Nadmiar kwasu moczowego może odkładać się w obrębie stawów, będąc przyczyną napadów ich bólu i obrzęku, co nazywa się dną moczanową lub podagrą. W jaki sposób można oczyścić organizm z nadwyżki kwasu moczowego? Wyjaśniamy.
Kwas moczowy jest końcowym produktem przemiany nukleotydów purynowych, które budują materiał genetyczny wszystkich organizmów żywych. Do tej grupy nukleotydów zalicza się adeninę i guaninę. Pod wpływem licznych enzymów są one w komórkach przekształcane najpierw do produktów pośrednich, a następnie do ksantyny. Ta ostatnia przekształcana jest w kwas moczowy pod wpływem enzymu oksydazy ksantynowej.
Źródłem nukleotydów purynowych jest przede wszystkim dieta bogata w mięso i przetwory mięsne. Uważa się, że najwięcej puryn zawierają podroby - wątroba czy nerki. Duża ich ilość znajduje się również w czerwonym mięsie, niektórych rybach, piwie i owocach morza. Większość warzyw i owoców z kolei zawiera niewielkie ilości puryn. Są tutaj jednak wyjątki - bogate w te związki są m.in. soczewica, groch, czerwona fasola, szparagi i kalafior.
Podstawowym i najbardziej skutecznym sposobem na pozbycie się nadmiaru puryn z organizmu jest ograniczenie spożycia w diecie pokarmów najbardziej obfitych w te związki. Osobom z dną moczanową zaleca się, aby jadły dziennie maksymalnie 170 g mięsa, podrobów i ryb dziennie. Jest to w przybliżeniu porcja wielkości dłoni.
Warto też ograniczyć spożywanie owoców i warzyw bogatych we fruktozę, m.in. jabłek, winogron, arbuza, cukinii, groszku czy szparagów. Dowiedziono bowiem, że fruktoza jest jedynym cukrem, którego metabolizm w organizmie prowadzi do wytworzenia kwasu moczowego. Z tego samego powodu powinno unikać się słodyczy i przetworzonej żywności zawierającej dodatek syropu glukozowo-fruktozowego.
Wiśnie od wielu wieków były stosowane w leczeniu napadów dny moczanowej w medycynie ludowej. Do niedawna nie było jasne, czy ich skuteczność to jedynie zbieg okoliczności, czy też faktycznie mają właściwości zmniejszające objawy ataków dny. Obecnie wiadomo jednak, że wiśnie zawierają w sobie mnóstwo antyoksydantów i związków przeciwzapalnych, które łagodzą objawy napadów dny i obniżają poziom kwasu moczowego we krwi. Są więc dobrym domowym sposobem na dnę moczanową. Jedno z badań wykazało, że dieta bogata w te owoce zmniejszyła ryzyko ataków aż o 35 proc. Podobny efekt obserwuje się przy spożyciu soku z wiśni.
Nawodnienie to bardzo ważny element pozbywania się kwasu moczowego z organizmu. Badania wykazały, że odwodnienie może podwyższać stężenie kwasu moczowego we krwi, co w efekcie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem napadu dny moczanowej. Dlatego ważne jest, aby wypijać minimum 2 litry wody dziennie. Taki dzienny poziom nawodnienia wiąże się z nawet 46-proc. obniżeniem ryzyka nawrotu dny. Warto też unikać aktywności, które mogą prowadzić do odwodnienia, np. korzystania z sauny. Nie można zapominać również o dodatkowym nawodnieniu w trakcie wysiłku fizycznego ze względu na znaczną utratę wody wraz z potem.
Spożywanie alkoholu, w szczególności piwa, jest znanym czynnikiem ryzyka napadu dny moczanowej u osób, które mają podwyższony poziom kwasu moczowego we krwi. W jednym badaniu przez 12 lat obserwowano 730 mężczyzn z rozpoznaną dną moczanową. Okazało się, że ci, którzy spożywali alkohol, mieli o średnio 32 proc. większe ryzyko ataku podagry. Dodatkowo ryzyko to wzrastało wraz z ilością wypitego alkoholu. Warto więc w jak największym stopniu ograniczyć spożywanie alkoholu pod wszelką postacią, a najlepiej całkowicie z niego zrezygnować.
Regularna aktywność fizyczna jest dobrym sprzymierzeńcem w walce z nadmiarem kwasu moczowego w organizmie. Dzieje się tak głównie ze względu na korzystny wpływ zmniejszenia masy ciała na poziom moczanów we krwi. Osobom z dną moczanową zaleca się minimum 150-300 minut aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności tygodniowo. Dobrym pomysłem na początek będą spacery, jazda na rowerze czy pływanie. W trakcie ćwiczeń trzeba pamiętać o regularnym nawadnianiu organizmu. Znaczna utrata płynów podczas wysiłku fizycznego, wynikająca z pocenia się, może podwyższyć poziom kwasu moczowego we krwi i wyindukować napad dny.
Niektóre zioła mogą pomagać w utrzymaniu poziomu kwasu moczowego we krwi w obrębie prawidłowych wartości. Zalicza do nich m.in.:
- ostrożeń warzywny (czarcie żebro),
- podagrycznik pospolity,
- robinię białą,
- niektóre przyprawy, np. liść laurowy, ziele angielskie, lubczyk, kurkumę.
Warto jednak pamiętać, aby nie stosować żadnych ziół ani suplementów diety bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Niektóre z nich mogą wchodzić w interakcje z przyjmowanymi lekami, a część może wywoływać również nieprzyjemne skutki uboczne, np. ze strony przewodu pokarmowego.
CZYTAJ TAKŻE:
Siarka organiczna pomoże w dnie moczanowej i stanach zapalnych stawów
Pij przy dnie moczanowej, na złogi w jelitach i odchudzanie. Zdrowsza od maślanki!
