Pasożyty mogą kryć się w mięsie. Objawy włośnicy

Włośnica to choroba o czasami bardzo ciężkim przebiegu, którą wywołuje pasożytniczy nicień zwany włośniem krętym. Jest to drobny pasożyt, wielkości zaledwie kilku milimetrów. Zaraża on nie tylko człowieka, ale także różne zwierzęta, w tym świnie, lisy, koty, niedźwiedzie czy szczury.

Człowiek może zarazić się włośnicą tylko po zjedzeniu mięsa zakażonego larwami pasożyta. Najczęściej jest to wieprzowina lub dziczyzna, której przed zjedzeniem nie poddano odpowiedniej obróbce termicznej. Dzieje się tak, ponieważ larwy włośnia pod wpływem wysokiej temperatury, generowanej np. podczas smażenia czy pieczenia, giną i tracą zdolność do wywoływania objawów choroby.

Po zjedzeniu zakażonego mięsa larwy w żołądku tracą swoją otoczkę i mogą przedostać się do jelita cienkiego. Tam przemieniają się w postaci dorosłe, które dają początek kolejnemu pokoleniu nowych larw. Te następnie przebijają ścianę jelita i dochodzi do ich rozsiewu w całym organizmie. Wnikają do mięśni poprzecznie prążkowanych, języka, serca, mózgu i płuc, prowadząc do rozwoju stanu zapalnego i licznych powikłań.

Objawy, których doświadcza pacjent z włośnicą zależą w dużym stopniu od fazy zakażenia. Początkowo obecność postaci dorosłych w jelicie może być przyczyną nudności, wymiotów, zgagi i biegunki. Objawy te zwykle pojawiają się po 10-14 dniach od momentu zarażenia.

Jednak w momencie, gdy rozpocznie się produkcja larw i przedostawanie się ich do krwi, stan chorego pogarsza się - pojawiają się obrzęki, bóle mięśni, gorączka i uczucie osłabienia. Charakterystyczne są także wynaczynienia krwi w obrębie paznokci, które widoczne są jako drobne, ciemne plamki na płytce paznokcia. U osób ze znacznym nasileniem choroby i masywnym rozsiewem larw w różnych narządach może dojść do zapalenia mózgu i zapalenia płuc, a także zaburzenia funkcji serca czy silnych przykurczy mięśni.

W diagnostyce włośnicy wykorzystuje się szereg badań, które nie tylko pozwalają określić przyczynę choroby, ale także ocenić ogólny stan zdrowia chorego. W pierwszej kolejności oznacza się poziom przeciwciał we krwi przeciwko włośniowi krętemu, które pojawiają się dość szybko, bo już w drugim tygodniu po zakażeniu. Dodatkowo można także pobrać wycinek z mięśnia naramiennego w celu ostatecznego potwierdzenia zakażenia.

Wykonuje się również morfologię, w której wzrasta poziom białych krwinek i eozynofili. Jest to charakterystyczne nie tylko dla infekcji włośniem, ale wszystkich infekcji pasożytniczych. Oznacza się także stężenie enzymów mięśniowych (np. kinazy kreatynowej i dehydrogenazy mleczanowej), które są wskaźnikami nasilenia uszkodzenia mięśni. Przy objawach zapalenia mózgu, płuc czy innych narządów można wykonać także badania obrazowe jak tomografię komputerową czy rezonans magnetyczny.

Leczenie włośnicy, w szczególności w momencie, gdy doszło do rozsiewu larw w całym organizmie, może być bardzo trudne. Dzieje się tak, ponieważ stosowane w tej chorobie leki przeciwpasożytnicze (np. albendazol, mebendazol) słabo penetrują do mięśni i innych tkanek organizmu. Z tego powodu terapię trzeba rozpocząć jak najwcześniej po spożyciu skażonego mięsa, gdy nie doszło jeszcze do wytwarzania larw włośnia w jelicie.

Oprócz leczenia przeciwpasożytniczego stosuje się także leki przeciwbólowe i przeciwzapalne łagodzące ból, glikokortykosteroidy, a także uzupełnia się utracone płyny wraz z elektrolitami. Osoba z włośnicą powinna jak najdłużej odpoczywać i unikać obciążania mięśni, czasami nawet przez kilka tygodni.

Włośnica jest chorobą, która, gdy jest odpowiednio wcześnie rozpoznana, ma łagodny przebieg. Jednak masywny rozsiew larw w organizmie może pozostawić po sobie prawdziwe spustoszenie. 

Larwy mogą przedostawać się do mózgu i wywoływać jego zapalenie. Równie groźne jest zajęcie serca, które prowadzi do zaburzeń rytmu i niewydolności mięśnia sercowego. Dodatkowo, gdy dostaną się do gałki ocznej, mogą być przyczyną zaburzeń widzenia i mroczków. Oprócz tego pozbycie się wszystkich larw z mięśni często nie jest możliwe. Niektóre z nich giną, jednak część z nich wytwarza torebkę i w takiej formie może przeżyć nawet 50 lat. Larwy w mięśniach mogą być przyczyną przewlekłego bólu, a także przykurczy i osłabienia siły mięśni. 

Większość osób z włośnicą, u których choroba została odpowiednio wcześnie rozpoznana i wyleczona, najczęściej po kilku tygodniach wraca do pełni zdrowia. Gdy jednak dojdzie do rozwoju powikłań, choroba może zagrażać życiu i niestety prowadzić do śmierci z powodu niewydolności serca, zatorowości płucnej czy zapalenia mózgu.

Podstawowym sposobem, dzięki któremu można znacznie zmniejszyć ryzyko zachorowania na włośnicę, jest dokładne smażenie mięsa. Dokładna obróbka cieplna pozwala zabić larwy i chroni przed rozwojem infekcji. Dodatkowo warto zawsze kupować mięso ze sprawdzonych źródeł i unikać jedzenia mięsa dzikich, niebadanych zwierząt.

CZYTAJ TAKŻE: 

Pasożyty mogą kryć się w mięsie. Objawy włośnicy  

Glista ludzka - jak dochodzi do zakażenia i jak się chronić?

Najczęstsze błędy popełniane w kuchni. Wystrzegaj się ich

Ciemna strona mięsa. Z każdym kęsem zbliżamy się do katastrofy