Tym wirusem zarazi się ponad połowa ludzi. HPV powoduje groźnego raka

Wirus HPV, czyli ludzki wirus brodawczaka, jest patogenem, który zakaża naskórek człowieka  oraz nabłonek płaski. Istnieje ponad 1200 typów tego wirusa, który zajmuje skórę, błony śluzowe lub narządy płciowe.

Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez kontakt seksualny, ale także poprzez bezpośredni kontakt z chorobowo zmienioną skórą. Szacuje się, że ponad 50 proc. osób aktywnych seksualnie zostanie zakażonych, bowiem HPV jest wirusem niezwykle powszechnym. Ponad 90 proc. osób zakażenie przechodzi bezobjawowo, po czym następuje samoistne wyzdrowienie. W pozostałych przypadkach wirus towarzyszy pacjentom, dając o sobie znać w postaci różnych objawów, ale zwiększając także ryzyko zachorowania m.in. na nowotwór.

Objawy zakażenia wirusem HPV mogą nie występować wcale, bądź mogą pojawiać się formie niewielkich zmian skórnych bądź zmian w błonie śluzowej jamy ustnej. Niewielkie, różowe guzki mogą występować na języku i po wewnętrznej stronie policzków. Czasem zmiany mają biały kolor i zrogowaciałą strukturę.

Na zakażenie wirusem HPV wskazuje także nawracająca opryszczka w okolicy ust.

Objawy zakażenia HPV pojawiają się także na narządach płciowych, zarówno u mężczyzn jak i kobiet, w postaci tzw. kłykcin kończystych. Podczas badania ginekologicznego lekarz może także potwierdzić u kobiet zmiany dysplastyczne w obszarze szyjki macicy.

Duże zmiany spowodowane wirusem HPV mogą wywoływać chrypkę, problemy z połykaniem, ból w trakcie oddawania moczu czy w czasie stosunku seksualnego.

W trakcie badania ginekologicznego lub w badaniu cytologii przesiewowej, u kobiet może zostać potwierdzona obecność zmian dysplastycznych szyjki macicy. To zmiany przedrakowe, które odpowiadają za przekształcenie prawidłowych komórek, w komórki nowotworowe, prowadząc do rozwoju raka szyjki macicy. Zmiany na poziomie komórkowym, wywołane wirusem, mogą także wpłynąć na większe ryzyko zachorowania na raka pochwy, sromu lub odbytu, a w przypadku mężczyzn potwierdza się również wyższe ryzyko zachorowania na raka prącia.

Najniebezpieczniejszymi podtypami wirusa są: 16, 18, 31, 33 i 45 - to wirusy o wysokim ryzyku onkogennym, które odpowiadają za ponad 70 proc. przypadków raka szyjki macicy u kobiet.

Aby potwierdzić obecność wirusa w organizmie, lekarz może zlecić wykonanie testu w kierunku HPV RT-PCR, czyli testu genetycznego. Oprócz tego w kierunku HPV diagnozuje się pobrany materiał w trakcie cytologii przesiewowej. Obecność wirusa można także potwierdzić na podstawie badań histologicznych.

Diagnozowanie zakażenia wirusem odbywa się jednak poprzez oglądanie zmian skórnych u pacjenta oraz określenia prawdopodobieństwa rozwoju zmiany nowotworowej. W zleconych badaniach lekarz może uwzględnić także testy na inne choroby przenoszone drogą płciową, takie jak: rzeżączka, kiła czy HIV.

Lista powikłań zarażenia HPV jest długa, dlatego rozpoznanie zakażenia i miejscowe leczenie zmian jest niezwykle istotne. Do powikłań towarzyszących zakażeniu wirusem zalicza się:

• nadkażenia bakteryjne zmian skórnych,
• przemiany zmian w komórki nowotworowe,
• trudności w przełykaniu lub oddychaniu,
• ból przy chodzeniu, spowodowany rozrostem brodawek na podeszwach stóp,
• ból w trakcie oddawania moczu,
• depresję i stany lękowe z powodu zmian w okolicach narządów płciowych, prowadzących do abstynencji seksualnej.

Nie istnieje lek na brodawczaka ludzkiego, a leczenie przebiega zazwyczaj objawowo. Farmaceutyki mają na celu złagodzić dolegliwości związane ze zmianami skórnymi, jednak w niektórych przypadkach konieczna jest interwencja chirurgiczna, jeśli zmiany są oporne na leczenie.

W przypadku rozwoju nowotworu, wdraża się pełne leczenie onkologiczne, po wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.

Aby uniknąć zakażenia wirusem HPV, konieczna byłaby całkowita abstynencja seksualna. Rozwiązaniem jest jednak ograniczenie liczby partnerów i stosowanie prezerwatyw w trakcie stosunku, co jednak nie chroni w pełni przed zarażeniem.

Na rynku dostępna jest także szczepionka przeciwko HPV, która chroni przed najgroźniejszymi typami wirusa, prowadzącymi do rozwoju nowotworu.

Źródła:

T. Rutkowski, K. Składowski, Wpływ wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) na powstawanie, przebieg i skuteczność leczenia raków regionu głowy i szyi, Współczesna Onkologia (2009) vol. 13; 5 (233-240);

A. Olejek, HPV jako czynnik etiologiczny raka szyjki macicy, https://journals.viamedica.pl/ginekologia_polska/article/download/46755/33542 [dostęp 29.02.2024].

CZYTAJ TAKŻE: 

W Polsce rośnie liczba zgonów z powodu raka trzonu macicy. Co przyczyną?

Pierwsze objawy pojawiają się na skórze. Ten rak atakuje mężczyzn po pięćdziesiątce

"Ugięły mi się nogi, gdy dostałam diagnozę". Rak zabiera nawet młode kobiety