Cukrzyca ciążowa - które kobiety w grupie ryzyka?

Cukrzyca ciążowa zaliczana jest do grupy chorób metabolicznych. Jej cechą charakterystyczną jest podwyższony poziom cukru we krwi - hiperglikemia. 

Cukrzyca ciążowa występuje stosunkowo często. Szacuje się, że schorzenie to dotykać może od 3 do nawet 10 proc. ciężarnych. Choroba ma charakter przejściowy i zazwyczaj mija po urodzeniu dziecka. Szybko rozpoznana i prawidłowo leczona nie stanowi większego zagrożenia ani dla ciężarnej, ani dla płodu.

Główną przyczyną cukrzycy ciążowej są problemy z gospodarką hormonalną, które mogą upośledzić działanie insuliny, czego konsekwencją będzie właśnie podwyższenie poziomu glukozy we krwi. Poza tym wyróżnić można pewne czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia cukrzycy ciążowej. To:

• wiek (powyżej 35 lat),
• urodzenie więcej niż dwójki dzieci,
• urodzenie dziecka z wadą rozwojową,
• urodzenie dziecka o dużej masie ciała (powyżej 4,5 kg),
• wcześniejsze poronienia,
• nadwaga (jeszcze przed ciążą),
• nieprawidłowa dieta w ciąży,
• nadciśnienie tętnicze,
• zespół policystycznych jajników,
• cukrzyca typu II w najbliższej rodzinie.

W zdecydowanej większości przypadków cukrzyca ciążowa przebiega bezobjawowo. Ciężarne zwykle dowiadują się o niej podczas obowiązkowych badań poziomu cukru we krwi, które należy wykonywać nawet kilka razy.

Czasami zdarza się, że choroba daje o sobie znać. U niektórych chorych wystąpić mogą dolegliwości podobne do tych, jakie towarzyszą cukrzycy typu 1 lub 2. Chodzi m.in. o suchość w ustach, uczucie pragnienia, duży przyrost wagi, omdlenia, uczucie zmęczenia, senność, zawroty głowy. 

U ciężarnych badanie poziomu glukozy we krwi wykonuje się co najmniej dwa razy. Po raz pierwszy - do 10. tygodnia, drugi - między 24. a 26. tygodniem ciąży. W przypadku, gdy norma zostanie przekroczona (poziom glukozy we krwi przekracza 140 mg/dl), pacjentka zostaje skierowana na trzecie badanie. Jeśli wyniki się powtórzą - ciężarna powinna skonsultować się z diabetologiem, który zaproponuje dalsze leczenie.

Ciężarne z cukrzycą powinny stale monitorować stężenie cukru we krwi. Badanie - za pomocą domowego glukometru - zaleca się wykonywać nawet cztery razy dziennie. W zdecydowanej większości przypadków nie ma konieczności wdrażania leczenia farmakologicznego i wystarczająca okazuje się prawidłowa dieta i odpowiednia dawka ruchu. W przeciwnym wypadku pacjentkom zaleca się terapie insuliną. Jej dawka ustalana jest indywidualnie z diabetologiem.

Ciężarne powinny spożywać dziennie co najmniej 1800 kcal. Dieta powinna być bogata w białka i zdrowie tłuszcze. Z jadłospisu należy wykluczyć cukry proste oraz produkty o wysokim indeksie glikemicznym. 

Należy zadbać również o regularność posiłków. Najlepiej przyjmować trzy główne posiłki o stałych porach i 2-3 przekąski. 

Dobrym pomysłem jest wizyta u doświadczonego dietetyka, który pomoże w ułożeniu diety. Dzięki temu spożywane posiłki będą nie tylko zdrowe, ale i smaczne oraz różnorodne.

Nieleczona cukrzyca ciążowa doprowadzić może do poważnych powikłań zarówno u matki, jak i u dziecka. Wystąpić może makrosomia płodu (nienaturalnie zwiększona masa ciała) lub hipotrofia (nienaturalnie zmniejszona masa ciała), a także żółtaczka noworodkowa i wady niektórych układów. Chodzi przede wszystkim o układ kostny, nerwowy, moczowo-płciowy i krążenia. 

U ciężarnych z kolei wystąpić mogą infekcje dróg moczowych, wzrost ciśnienia tętniczego i wielowodzie. W niektórych przypadkach dojść może również do obumarcia płodu. Szacuje się, że dotyczyć to może ok. 30 proc. przypadków nieleczonej cukrzycy ciążowej.

Jak wspomnieliśmy, cukrzyca ciążowa ma charakter przejściowy i zwykle mija po narodzinach dziecka. Niestety, zwiększa ona ryzyko wystąpienia także cukrzycy typu 2. Z badań wynika, że ten typ cukrzycy w kolejnych latach rozwinąć się może nawet u 40 proc. pacjentek.

Czytaj także: 

Trzy nietypowe objawy cukrzycy. Reaguj natychmiast

Zwiększają ryzyko cukrzycy ciążowej

Zaskakująca lista produktów, które pomagają w walce z cukrzycą