Testosteron. Nadmiar powoduje łysienie, impotencję a nawet raka

Testosteron to steroidowy hormon z grupy androgenów, czyli hormonów płciowych. Produkowany jest w jądrach przez komórki Leydiga pod wpływem hormonu luteinizującego, wydzielanego przez przysadkę mózgową. Jedynie niewielka część testosteronu występuje w stanie wolnym we krwi, większość (część nieaktywna) jest związana z białkiem transportowym.

Do najistotniejszych funkcji testosteronu, należą:

• kształtowanie cech płciowych w życiu płciowym;
• pobudzanie tworzenia białek;
• stymulowanie spermatogenezy;
• zwiększenie poziomu cholesterolu we krwi oraz wpływ na wzrost ciśnienia krwi;
• wpływ na wykształcenie się wtórnych cech płciowych, czyli: niski głos, budowę ciała, typ owłosienia, zarost twarzy;
• wpływ na pobudzenie rozwoju prostaty.

Zwiększony poziom testosteronu ma związek z rozwojem raka prostaty, dlatego należy badać regularnie poziom PSA, zwłaszcza przy zażywaniu testosteronu jako leku. 

Poza powyższymi wykazano, że testosteron warunkuje w pewnym stopniu potrzebę dominacji i chęć zwycięstwa. Ma także znaczenie w stymulacji popędu seksualnego, aczkolwiek jeżeli stosowany jest przez długi czas, ten efekt zanika.

Testosteron może występować w formie wolnej we krwi, albo nieaktywnej, czyli związanej z białkiem transportującym. Poziom testosteronu określa się na podstawie badania próbki krwi. Należy pamiętać, że normy hormonu zależą od laboratorium i powinny być interpretowane przez lekarza.

Dla kobiet i mężczyzn normy testosteronu wynoszą odpowiednio:

Testosteron wolny:

• mężczyźni: 174-792 pmol/l (50-210 ng/l);
• kobiety: <29,5 pmol/l (<8,5 ng/l).

Testosteron całkowity:

●     mężczyźni: 9,0-34,7 nmol/l (260-1000 ng/dl);

●     kobiety: 0,52-2,43 nmol/l (15-70 ng/dl).

Nadmiar testosteronu nie jest częstym zjawiskiem. Do głównych objawów spowodowanych nadmierną stężeniem tego hormonu należą: 

• nadciśnienie tętnicze;
• impotencja;
• problemy skórne w tym trądzik;
• łysienie na głowie przy jednoczesnym wzroście owłosienia ciała;
• rozrost gruczołu krokowego;
• zmniejszenie rozmiaru jąder i ilości plemników;
• przedłużanie się i bolesność wzwodu (priapizm);
• bóle głowy;
• spadek odporności;
• zwiększenie masy ciała.

U mężczyzn poziom testosteronu spada wraz z wiekiem, szacuje się, że co roku hormonu ubywa o jeden procent. Wiele zależy od prowadzonego trybu życia. 

Obniżenie poziomu testosteronu zwykle powoduje: ogólne osłabienie, obniżenie aktywności seksualnej i spadek zawartości mięśni przy zwiększeniu się ilości tkanki tłuszczowej. Dokuczliwymi objawami mogą być również: ogólna niechęć, zmęczenie, nadciśnienie, obniżenie mineralnej gęstości kości, oraz zadyszka przy niewielkim wysiłku.

Nie każdy wie, że testosteron jest obecny również w organizmie kobiet, wytwarzany jest przez nadnercza i jajniki, powstaje także na skutek przemiany androstendionu. Właściwe dla nich stężenie jest aż 10-krotnie niższe niż u  mężczyzn. Jednak nie oznacza to, że hormon ten jest u kobiet mniej ważny. 

Jak działa testosteron na organizm kobiety? Przede wszystkim wpływa na układ dopaminergiczny - może modyfikować zagęszczenie receptorów w mózgu i stymulować produkcję dopaminy, dzieje się tak, ponieważ testosteron jest w stanie przejść barierę krew-mózg. Uważa się również, że testosteron odpowiada za zmniejszenie lęków i utrzymanie stabilności emocjonalnej, przez modulację działania glutaminianu i układów GABA. 

U kobiet wraz z wiekiem poziom testosteronu wzrasta. Obserwuje się zwiększone stężenie hormonu u kobiet otyłych i z nadwagą. Bardzo istotne jest, aby regularnie badać stężenie testosteronu u kobiet w ciąży, ponieważ jego nadmiar może zwiększać ryzyko wystąpienia u dziecka autyzmu, a niedobór - obojniactwa.

CZYTAJ TAKŻE: 

Małe libido u młodej osoby? Oto możliwe przyczyny  

Tłuszcz trzewny utrudnia odchudzanie. Jak się go pozbyć?Podczas seksu wcale nie pęka serce