Nietypowe zmiany w wyglądzie i stanie zdrowia. To znak, że "zjada" cię stres
Bladość skóry, pocenie się, przyspieszone bicie serca, napięcie mięśni, suchość w ustach - tak organizm zachowuje się w sytuacji stresowej. Najgorzej, gdy stres jest przewlekły. Życie w ciągłym stanie walki bądź ucieczki może mieć wyniszczające i długotrwałe skutki. Przewlekły stres zwiększa ryzyko m.in. chorób sercowo-naczyniowych, chorób autoimmunologicznych i zaburzeń emocjonalnych. Poniżej wymienimy kilka objawów, które często są bagatelizowane, a nierzadko świadczą o tym, że poziom stresu wymknął się spod kontroli.
Napięciowy ból głowy to najczęstszy samoistny ból głowy. Charakteryzuje się uciskiem lub rozpieraniem odczuwanym po obu stronach głowy. Przewlekły napięciowy ból głowy diagnozowany jest wtedy, gdy objawy dokuczają przez co najmniej 15 dni w miesiącu przez ponad trzy miesiące i istotnie ograniczają funkcjonowanie. Pacjenci wskazują najczęściej, że to stres jest przyczyną ataku bólu. Także nawet 80 proc. chorych z migreną identyfikuje stres jako czynnik wyzwalający napady. Przegląd badań z 2022 r. wskazuje, że napięciowe bóle głowy mogą wynikać ze wzmożonego napięcia mięśni. Stres może również powodować zaburzenia snu - jego utrata skutkuje bólami głowy, zwiększonym zmęczeniem i pobudzeniem współczulnego układu nerwowego. Według National Headache Foundation w okresach stresu emocjonalnego mózg uwalnia również pewne substancje, które powodują zmiany naczyniowe mogące wywoływać ból głowy.
W warunkach przewlekłego stresu gorzej działa układ immunologiczny. "Eliminowanie lub modyfikowanie różnych czynników stresujących w życiu jest niezbędne, aby chronić i wzmacniać odpowiedź immunologiczną" - wskazuje immunolog kliniczny Leonard Calabrese, cytowany przez Cleveland Clinic. Gdy organizm doświadcza chronicznego stresu, może przyzwyczaić się do zbyt dużej ilości kortyzolu we krwi, a to otwiera drogę do większej liczby stanów zapalnych. Ponadto przewlekły stres zmniejsza liczbę limfocytów - komórek, których główną funkcją jest ochrona organizmu przed bakteriami, wirusami, grzybami i innymi patogenami. Silny i przewlekły stres obniża naszą odporność, co skutkuje zwiększoną podatnością na infekcje. Może również nasilać przebieg wielu chorób lub wywoływać ich nawrót (np. astma, alergie). Wysoki poziom stresu zwiększa także ryzyko chorób autoimmunologicznych - chorób, których źródłem jest autoagresja układu odpornościowego.
Przewlekły stres wpływa na funkcjonowanie mózgu. U osób, które żyją w stresie, obserwuje się problemy z pamięcią i koncentracją, uczeniem się, podejmowaniem decyzji. Dobrze widać to w pracy - stres utrudnia wykonywanie zadań zarówno podczas pracy fizycznej, jak i w pracy koncepcyjnej. Aby poradzić sobie z zalewem hormonów stresu, mózg, mówiąc najprościej, odkłada inne sprawy na dalszy plan. Możesz nie być w stanie zapamiętać tego, co właśnie przeczytałeś, lub stracić tok myślenia w środku zdania. Naukowcy zwracają również uwagę, że gdy stajemy się ofiarami przewlekłego stresu, dochodzi do zmiany aktywności, a nawet utraty neuronów.
Chroniczny stres zostawia ślady na twarzy. Gdy żyjemy w stresie, możemy zmagać się m.in. z trądzikiem. Zestresowana skóra niejednokrotnie staje się też przesuszona, szorstka i odwodniona. Jest bardziej podatna na podrażnienia i stany zapalne. Spowolnieniu ulegają procesy regeneracyjne, skóra starzeje się szybciej, a objawy upływającego czasu są na niej bardziej widoczne. W warunkach przewlekłego stresu, a także wtedy, gdy stres jest krótkotrwały, na skórze może pojawić się wysypka (zwykle na twarzy, klatce piersiowej, szyi, ramionach). Osoby stale zestresowane obserwują w lustrze także worki pod oczami (efekt problemów ze snem) oraz zmiany na ustach (ich wysuszenie, pękanie).
Przewlekły stres może być główną przyczyną nadmiernego wypadania włosów, ale też może potęgować łysienie spowodowane przez inne czynniki. Stres powoduje uwalnianie i nadprodukcję wielu neurohormonów, neuroprzekaźników i neuropeptydów, które wpływają na cykl mieszków włosowych (zalicza się do nich m.in. prolaktynę i kortyzol). Przyspieszają one np. przejście mieszków włosowych z fazy wzrostu w fazę spoczynku. Co więcej, jak zwracają uwagę eksperci, stres wpływa na zaburzenia krążenia obwodowego, prowadząc do niedokrwienia mieszków włosowych, a także indukuje procesy zapalne w mieszkach włosowych, które także skracają fazę wzrostu włosów, prowadząc do ich wypadania. Nadmierne wypadanie włosów dodatkowo może potęgować stres.
Ból szczęki i żuchwy to dość często pomijane objawy przewlekłego stresu. Tymczasem długotrwały stres nierzadko objawia się bezwiednym zaciskaniem szczęki oraz zgrzytaniem zębów. Te dwie czynności mogą wywoływać ból, a także nadmierny rozrost mięśni tej okolicy. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z problemu, bo robi to w nocy. Poza bólem, np. podczas żucia pokarmu, mogą pojawić się nawet problemy z otwieraniem jamy ustnej, a także bóle karku, głowy czy ucha.
Nadmiar stresu oddziałuje na ważne dla organizmu hormony, których nieprawidłowe wartości mogą wpływać na obniżenie libido i zmniejszenie płodności. Oprócz fizjologicznych skutków stresu istotny jest również aspekt psychologiczny. Stres zajmuje umysł, wyczerpuje i może skutkować brakiem ochoty na zbliżenia, a także nieodczuwaniem z nich satysfakcji. Obecnie stres jest jedną z najbardziej powszechnych przyczyn spadku libido.
CZYTAJ TAKŻE:
Ostra reakcja na stres, czyli co tak naprawdę oznacza, że ktoś "jest w szoku"?
Nietypowe objawy stanów lękowych i stresu. Fizyczne znaki, że jesteś blisko załamania
Jedna filiżanka przed snem ukoi nerwy. Na stres działa nie tylko melisa
