Jak działa przysadka mózgowa?
Przysadka mózgowa to gruczoł dokrewny, zlokalizowany wewnątrz czaszki, w okolicy podwzgórza. Mimo niewielkich rozmiarów (jej masa to zwykle niewiele ponad 0,5 g), przysadka wydziela hormony, które wpływają na funkcjonowanie całego organizmu i regulują pracę innych gruczołów.
Przysadka składa się z trzech części, spełniających różne zadania:
Część przednia odpowiada za wydzielanie większości produkowanych przez przysadkę hormonów:
- hormonu wzrostu, który wpływa na wzrost, ale też np. na syntezę białek i podnoszenie się poziomu glukozy we krwi;
- prolaktyny, kontrolującej laktację u kobiet;
- hormonu luteinizującego, pobudzającego produkcję testosteronu u mężczyzn, a progesteronu u kobiet;
-hormonu folikulotropowego, który umożliwia jajeczkowanie i reguluje wydzielanie estrogenu u kobiet, a u mężczyzn odpowiada za wytwarzanie plemników;
- kortykotropiny, wspomagającej wydzielanie hormonów przez nadnercza, odgrywającej tym samym ważną rolę w reakcji organizmu na stres;
- hormonu tyreotropowego (TSH), odpowiedzialnego za pracę tarczycy;
- endorfin, czyli opioidów wywołujących euforię i tłumiących odczuwanie bólu.
Część środkowa wydziela hormon zwany melanotropiną, która pobudza skórę do produkcji ciemnego barwnika - melaniny.
Część tylna współpracuje z sąsiadującym z nią podwzgórzem i magazynuje oraz dawkuje organizmowi produkowane przez podwzgórze hormony: wazopresynę, zawiadującą pracą układu moczowego oraz oksytocynę, która odgrywa ogromną rolę w przebiegu porodu, ale bywa też nazywana hormonem miłości, odpowiada bowiem za tworzenie więzi emocjonalnych, instynkt macierzyński i uczucia ojcowskie.
Jak pokazuje przegląd hormonów, za których wydzielanie odpowiada przysadka, jej niewłaściwe funkcjonowanie może mieć katastrofalne skutki dla równowagi hormonalnej i działania całego organizmu.
Leczenie zarówno nadczynności, jak i niedoczynności przysadki powinno się odbywać pod kierunkiem specjalisty endokrynologa, który w zależności od przyczyny zaburzeń zaleci odpowiednie postępowanie.
