Skąd ciągła ochota na słodycze? Oto możliwe przyczyny

W organizmie większości ludzi występują grzyby drożdżopodobne z rodzaju Candida. Najpopularniejszym ich przedstawicielem jest Candida albicans. Wraz z innymi grzybami, bakteriami i mikroorganizmami tworzą zdrowy mikrobiom jelitowy, który odgrywa istotną rolę w metabolizmie czy funkcjonowaniu układu odpornościowego. Jednak w pewnych warunkach grzyby z rodzaju Candida mogą wymknąć się spod kontroli i wywołać szereg nieprzyjemnych dolegliwości, infekcji, a nawet chorób. Przerost Candidy występuje głównie u osób z obniżoną odpornością i często jest wynikiem stosowania antybiotekoterapii. Nadużywanie cukru w diecie, spożywanie przetworzonych węglowodanów, niezdrowy tryb życia sprzyjają temu zjawisku. Chorobą o podłożu grzybiczym, która wywołana jest przez grzyby drożdżopodobne z rodzaju Candida, jest kandydoza.  

Objawy, które mogą świadczyć o przeroście Candidy, są następujące:

• uporczywe, intensywne pragnienie cukru,
• łaknienie przetworzonych węglowodanów,
• trudności z utrzymaniem prawidłowej masy ciała,
• rozwój nowych nietolerancji pokarmowych,
• biegunka,
• wymioty,
• zaparcia,
• brzydki zapach z ust,
• skłonność do infekcji,
• niewyjaśnione zmęczenie,
• wahania nastroju, drażliwość,
• trudności ze skupieniem się,
• bóle mięśni, kości i stawów,
• nawracające grzybice zewnętrzne skóry, paznokci i miejsc intymnych,
• pleśniawki w jamie ustnej.

Rozwojowi grzybów cukry proste służą - to ich główne źródło energii. Jeśli w ciągu dnia nie dostaną odpowiedniej ich porcji, będą się ich domagać, a my je im zapewnimy. Dlaczego? Wytwarzają one bowiem związek, który powoduje zmiany w naszym układzie nerwowym, wpływając m.in. właśnie na łaknienie.

Aby zmniejszyć ryzyko kandydozy, należy m.in. unikać cukru, laktozy i węglowodanów opartych o białą mąkę i drożdże, a podczas antybiotykoterapii przyjmować preparaty probiotyczne lub spożywać dużą ilość jogurtów czy kefirów. Więcej na temat przerostu Candidy i zagrożeń, jakie ze sobą niesie, znajdziesz TUTAJ.

Wzmożony apetyt na słodycze (szczególnie po obfitym posiłku), częste podjadanie, problemy z redukcją masy ciała, nadmierne uczucie senności po jedzeniu, bóle głowy, uczucie zmęczenia, rozdrażnienie - to tylko kilka objawów, na które skarżą się osoby z insulinoopornością.

Insulinooporność to stan, w którym organizm ma obniżoną wrażliwość na insulinę - hormon regulujący poziom cukru we krwi (mechanizm działania insulinooporności wyjaśniamy TUTAJ). Wśród czynników ryzyka wystąpienia oporności na insulinę znajdziemy otyłość brzuszną, brak aktywności fizycznej czy niezdrową dietę. Niestety więc, często sami na nią pracujemy. Skończyć się to może chociażby cukrzycą typu drugiego.

Jakie błędy żywieniowe sprzyjają insulinooporności? Spożywanie wysokokalorycznych, obfitych posiłków, potraw smażonych, rezygnacja z najważniejszego posiłku w ciągu dnia - śniadania, sięganie po tłuszcze trans, a także słodzone napoje czy słodycze.

Nadnercza to niewielkie gruczoły usytuowane, jak można się domyślić po nazwie, nad nerkami. Składają się z dwóch części - rdzenia nadnerczy oraz kory nadnerczy. Ten drugi element nadnerczy pełni funkcję wydzielniczą - produkowane są tam glikokortykosteroidy, mineralokortykoidy i androgeny.

W grupie glikokortykosteroidów znajduje się m.in. kortyzol, znany też jako hormon stresu. Jego główną funkcją jest zwiększanie stężenia glukozy we krwi w sytuacjach stresowych (poza tym warto wiedzieć, że wykazuje działanie przeciwzapalne czy reguluje ilość sodu we krwi).

Zdarza się, że kora nadnerczy może stać się nadaktywna lub niedoczynna. Problemy z nadnerczami mogą doprowadzać do braku równowagi kortyzolu w organizmie, co może wywoływać m.in. ochotę na słodkie i słone potrawy, a także na słodkie i tłuste jedzenie.

Nieodparta chęć na słodycze może być również wynikiem niedoborów - m.in. chromu.

Chrom pełni w naszym organizmie kilka ważnych ról. Przypisuje mu się takie właściwości jak: pobudzanie trzustki do produkcji insuliny i regulowanie stężenia glukozy we krwi, redukowanie poziomu "złego" cholesterolu, a podwyższanie tego "dobrego", czy  utrzymanie homeostazy węglowodanowej. Niedobór będzie objawiał się właśnie "pociągiem" do słodyczy, ale też np. drażliwością, niepokojem, zmęczeniem, bólami głowy czy mrowieniem kończyn. Niedobór tego pierwiastka jest jednym z czynników ryzyka wystąpienia cukrzycy. Więcej informacji na temat chromu znajdziesz TUTAJ.

Co się tyczy z kolei cynku, manganu, witamin z grupy B i witaminy C - odgrywają one rolę w metabolizmie cukru. Niedostarczanie tych składników w odpowiedniej ilości może powodować większy apetyt na cukier.

Głównym źródłem energii dla mózgu są węglowodany, a ściślej mówiąc glukoza. W dużym stresie mózg potrzebuje ok. 12 proc. więcej energii. W takiej sytuacji wiele osób sięga po słodkie przekąski, które szybko podnoszą poziom glukozy we krwi (ale, co warto wiedzieć, również bardzo szybko po ich zjedzeniu poziom glukozy spada - szybciej, niż ma to miejsce w przypadku spożycia pokarmów o niskiej zawartości cukru).

- Nasze ciała nie lubią być zestresowane lub niespokojne - wskazuje dietetyk Brigitte Zeitlin, cytowana przez wellandgood.com. I tłumaczy: - Pokarmy bogate w cukier wyzwalają uwalnianie serotoniny, która jest hormonem dobrego samopoczucia. Jesteśmy przeszkoleni, aby jeść cukier i czuć się dobrze, co sprawia, że zrozumiałym jest, dlaczego ludzie, którzy się stresują, jedzą słodkie - chcą po prostu czuć się lepiej, gdy czują się zestresowani i niespokojni.

O czym jeszcze należy pamiętać? Stres podwyższa poziom kortyzolu (wspomnianego już hormonu stresu) i obniża działanie insuliny na komórki, co powoduje wzmożoną produkcję tego drugiego hormonu. Efekt? Głód i ochota na słodkie. 

Ochotę na słodycze, jak dowodzą naukowcy, wzmaga również brak snu. Badacze z Irving Medical Center na Uniwersytecie Columbia zbadali powiązania między jakością snu a wzorcami żywieniowymi prawie 500 kobiet w wieku od 20 do 76 lat. Odkryli, że im gorsza jakość snu i im mniej snu, tym większe spożycie cukru, tłuszczów nasyconych i kofeiny. Kobiety, które nie spały dobrze lub nie spały wystarczająco długo, spożywały średnio dodatkowo od 500 do 800 kalorii.

- Uważamy, że sen niskiej jakości może zmieniać sygnały głodu i sytości. Na przykład podnosząc poziom greliny, hormonu stymulującego apetyt, i zmniejszając poziom leptyny, co redukuje uczucie sytości - mówiła współautorka badania Brooke Aggarwal, cytowana m.in. przez Healthline.com. - Wykazano również, że zły sen może zmieniać aktywność mózgu, szczególnie w ośrodkach nagrody, tak, że motywacja i pragnienie jedzenia są zwiększone, co może prowadzić do objadania się - przekazała Aggarwal. 

Wśród innych możliwych przyczyn ciągłej ochoty na słodkie produkty eksperci wymieniają: źle skomponowaną lub ubogą w makroskładniki, minerały i witaminy dietę, zbyt małą ilość zdrowych tłuszczów w naszym jadłospisie, a także uzależnienie od cukru. 

U kobiet niepohamowana ochota na słodycze często jest zwiastunem zbliżającego się okresu, co ma związek ze zmianami hormonalnymi w dniach poprzedzających cykl menstruacyjny. 

CZYTAJ TAKŻE: 

Słodkości o niskim indeksie glikemicznym - dlaczego warto po nie sięgać?

Ciekawostki na temat słodyczy, o których mało kto wie

Nawyki żywieniowe - jak zmienić je skutecznie?