Torbiel jajnika - charakterystyka, przyczyny, objawy, leczenie

Torbiel jajnika nazywana jest inaczej cystą. To zmiana wypełniona płynem surowiczym, elementami stałymi lub krwią. Pojawić się może u pacjentek w każdym wieku. Nie ma jednak wątpliwości, że najczęściej występuje u kobiet w wieku rozrodczym - powyżej 20. roku życia. Torbiel może umiejscowić się zarówno na jednym jajniku, jak i na obu. Występuje wewnątrz jajnika, w jego ścianie lub na zewnątrz.

Jak wygląda torbiel? Zmiana przypomina wypełnione płynem baloniki. Ich wielkość może być różna - od kilku milimetrów do nawet 6-7 cm. Torbiel zwykle nie zagraża zdrowiu. Zaliczana jest do łagodnych zmian i w wielu przypadkach nie wymaga nawet włączania leczenia. Nie oznacza to jednak, że można  bagatelizować zmianę. Torbiel w rzadkich przypadkach może przekształcić się w nowotwór. W przypadku rozpoznania cysty należy więc zachować czujność i nie zapominać o cyklicznych badaniach ginekologicznych.

Torbiele jajnika zazwyczaj wykrywane są przypadkowo - podczas badania ginekologicznego. Jak do tej pory nie udało się określić ich bezpośredniej przyczyny. Wśród możliwych powodów wymienia się czynniki genetyczne, niepękanie pęcherzyka Graafa oraz problemy hormonalne. Badania wskazywać mogą także, że torbiele pojawiają się z powodu endometriozy, stanów zapalnych, zahamowania przepływu płynów.

Wyróżnić można dwa główne rodzaje torbieli jajnika: proste i złożone. Torbiele proste to łagodne zmiany. Są gładkie i cienkie. Nie mają także wewnętrznych struktur. Torbiele złożone są znacznie grubsze. W środku mają charakterystyczne przegrody. Większość z nich jest niegroźna, jednak w niektórych może rozwijać się nowotwór. 

Tak jak zostało już wspomniane, torbiele najczęściej diagnozowane są przypadkowo. Rozpoznanie zmian bez badania jest praktycznie niemożliwe. Cysty mogą rozwijać się bowiem bezobjawowo. Z kolei w przypadku wystąpienia objawów, zwykle są one mało charakterystyczne i wskazywać mogą na wiele różnych dolegliwości.

Możliwe objawy torbieli jajnika to:

•    delikatnie kłucie lub ból podbrzusza,
•    wrażenie pełności,
•    opuchnięcia brzucha,
•    zaburzenia cyklu miesiączkowego,
•    krwawienia między miesiączkami,
•    krwawienia podczas stosunku,
•    nagły spadek wagi,
•    problemy z zajściem w ciążę lub problemy z jej utrzymaniem,
•    bóle miednicy,
•    bóle pleców,
•    ból w trakcie stosunku.

W przypadku, gdy torbiel jest bardzo duża i uciska inne organy, pojawić się mogą takie objawy jak uczucie parcia na pęcherz, zaparcia i wzdęcia. Czasami dochodzi również do sytuacji pęknięcia torbieli. Wtedy wystąpić może gorączka, nudności, wymioty, silny ból brzucha, a nawet omdlenia.

Leczenie torbieli przede wszystkim zależy od wielkości zmiany. Niewielkie cysty zwykle znikają samoistnie już po kilku cyklach miesiączkowych. Większe zmiany leczy się hormonalnie lub chirurgicznie - poprzez wycięcie. Ze względu na ryzyko przekształcenia się w nowotwór usuwa się także torbiele o budowie złożonej. Zdarza się również, że konieczne jest usunięcie całego jajnika. Dzieje się tak w przypadku, gdy w obrębie jajnika występują bardzo liczne zmiany, które są niemożliwe do pojedynczego wycięcia. Warto pamiętać, że wycięcie jednego jajnika w żaden sposób nie wpływa na ewentualną ciążę. Do zajścia w ciąże wystarczający jest bowiem jeden zdrowy i prawidłowo działający jajnik. Bez względu na zastosowany typ leczenia, pacjentka, u której rozpoznany został torbiel, powinna być pod stałą opieką lekarza. To samo dotyczy regularnych badań USG.