Witamina D, lepszy nastrój, ulga dla stawów. Co jeszcze daje nam słońce?

Jedną z najważniejszych zalet ekspozycji ciała na naturalne światło jest... dobry nastrój. Nocne ciemności i światło słoneczne regulują uwalnianie hormonów w mózgu. Światło słoneczne zwiększa uwalnianie w mózgu hormonu zwanego serotoniną. Jest to substancja odpowiedzialna za dobry nastrój i poziom energii. W nocy ciemniejsze oświetlenie pobudza mózg do wytwarzania kolejnego hormonu zwanego melatoniną. Hormon ten jest odpowiedzialny za zdrowy sen.

Bez wystarczającej ekspozycji na słońce poziom serotoniny może spaść. Jej niski poziom bezpośrednio wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia depresji sezonowej (znanej też jako sezonowe zaburzenie afektywne lub SAD). W związku z tym jedną z głównych metod leczenia depresji o charakterze sezonowym jest terapia światłem, zwana także fototerapią.

Chociaż nadmiar światła słonecznego może przyczyniać się do raka skóry, umiarkowana ilość światła słonecznego ma działanie zapobiegawcze w przypadku innych chorób nowotworowych. Według naukowców osoby mieszkające na obszarach o mniejszym nasłonecznieniu są bardziej narażone na:

• raka jelita grubego,
• raka jajnika,
• raka trzustki,
• raka prostaty.

Istnieje pewna korelacja między niskim poziomem ekspozycji na słońce a zwiększonym ryzykiem zachorowania na te rodzaje raka. Wykazano, że witamina D, syntetyzowana w skórze pod wpływem promieni słonecznych, odgrywa rolę w ochronie przed tymi nowotworami. Mechanizmy nie są do końca jasne, ale sugeruje się, że witamina D może hamować wzrost komórek rakowych i wzmacniać układ odpornościowy.

Należy podkreślić, że wpływ ekspozycji na słońce na ryzyko nowotworów jest złożony i zależy od wielu czynników, takich jak wiek, płeć, rasa, predyspozycje genetyczne, styl życia i dieta. Ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem w celu uzyskania indywidualnej oceny ryzyka i zaleceń dotyczących profilaktyki nowotworów.

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) kontrolowana ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe (UV) może pomóc w przypadku niektórych schorzeń skórnych i innych problemów ze skórą. Zalicza się do nich:

• łuszczycę: ta przewlekła choroba zapalna powoduje swędzące, czerwone i łuskowate plamy na skórze. Terapia UV może pomóc zmniejszyć stan zapalny i spowolnić wzrost komórek skóry;
• wyprysk: choroba skóry, która prowadzi do suchych, swędzących i podrażnionych plam. Terapia UV może pomóc złagodzić stan zapalny i poprawić ogólny stan zdrowia skóry;
• żółtaczkę: ten stan powoduje żółknięcie skóry i białek oczu z powodu nagromadzenia bilirubiny. U noworodków fototerapia może pomóc rozbić bilirubinę i ułatwić jej usunięcie z organizmu;
• trądzik: terapia światłem UV może zwalczać bakterie przyczyniające się do wyprysków i zmniejszać stan zapalny.

Chociaż potrzeba więcej badań, aby ostatecznie potwierdzić związek, istnieją pewne dowody na to, że światło słoneczne może mieć pozytywny wpływ na osoby cierpiące na reumatoidalne zapalenie stawów. Ekspozycja na umiarkowane promieniowanie ultrafioletowe (UV) może pomóc złagodzić ból i sztywność stawów u osób z RZS. Dzieje się tak, ponieważ promieniowanie UV działa przeciwzapalnie, hamując produkcję prozapalnych cytokin w organizmie. Badania sugerują, że zwiększona ekspozycja na słońce może poprawić samopoczucie i zmniejszyć objawy depresji u osób z RZS.

Promieniowanie słoneczne odgrywa istotną rolę w zdrowiu człowieka, mając zarówno korzystne, jak i szkodliwe skutki. Jednym z najważniejszych pozytywnych aspektów ekspozycji na słońce jest synteza witaminy D w skórze. Witamina D jest niezbędna m.in. dla zdrowia kości, ponieważ wspomaga wchłanianie wapnia i fosforu. Ponadto pełni ważną rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Ekspozycja na światło słoneczne ma również korzystny wpływ na nastrój, ponieważ stymuluje produkcję serotoniny w mózgu, co może działać przeciwdepresyjnie i pomagać w redukcji objawów sezonowego zaburzenia afektywnego (SAD). Dodatkowo naturalne światło słoneczne jest kluczowe dla regulacji rytmu dobowego, co poprawia jakość snu i ogólne funkcjonowanie organizmu.

Jednak promieniowanie słoneczne niesie ze sobą także pewne ryzyka. Nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV może prowadzić do uszkodzeń skóry - oparzeń słonecznych, przedwczesnego starzenia się skóry, powstawania zmarszczek oraz plam pigmentacyjnych. Długotrwałe i intensywne narażenie na promieniowanie UV znacząco zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów skóry, w tym czerniaka, raka podstawnokomórkowego i raka kolczystokomórkowego. Ponadto może ono uszkadzać oczy, prowadząc do problemów takich jak zapalenie spojówek, zaćma czy zwyrodnienie plamki żółtej.

Zrozumienie tych wpływów jest kluczowe dla utrzymania zdrowia i zapobiegania potencjalnym problemom. Ważne jest, aby czerpać korzyści z promieniowania słonecznego, jednocześnie minimalizując ryzyko związane z nadmiernym narażeniem na słońce. Umiarkowana ekspozycja na słońce, stosowanie filtrów przeciwsłonecznych oraz ochrona oczu mogą pomóc w zachowaniu zdrowia i uniknięciu szkodliwych skutków promieniowania UV.

CZYTAJ TAKŻE: 

Dla kogo krople, a dla kogo tabletki? Taka witamina D będzie najlepsza

Latem ważne nie tylko okulary przeciwsłoneczne. Tak ochronisz oczy

Tak łatwo odetkasz uszy w samolocie. Wiedzą o tym piloci i stewardessy