Rak prostaty. Przez długi czas może nie dawać żadnych objawów

Prostata, inaczej stercz lub gruczoł krokowy, to niewielki (bo wielkości kasztana) narząd wchodzący w skład męskiego układu moczowo-płciowego. Zlokalizowany jest w miednicy, poniżej pęcherza moczowego.

Gruczoł prostaty produkuje substancje wchodzące w skład nasienia, które pomagają plemnikom w zachowaniu ich żywotności. Za prawidłowe funkcjonowanie prostaty odpowiada testosteron - podstawowy męski hormon.

Nowotwory złośliwe rozwijają się głównie w obwodowej części gruczołu.

Rak prostaty to obecnie najczęściej rozpoznawany nowotwór złośliwy wśród mężczyzn. Rocznie w Polsce rejestruje się ponad 16 tysięcy nowych przypadków i ponad pięć tysięcy zgonów. Eksperci alarmują, że zachorowalność na raka prostaty stale wzrasta.

Im mężczyzna jest starszy, tym ryzyko zachorowania na raka gruczołu krokowego jest większe. "Nowotwór ten bardzo rzadko ujawnia się przed 50. rokiem życia, a ponad połowa chorych w momencie rozpoznania ma co najmniej 70 lat. Jednocześnie w bardzo wielu przypadkach badania sekcyjne osób zmarłych z innych powodów pozwalają na ujawnienie bezobjawowych ognisk raka w gruczole krokowym. Szacuje się, że pomiędzy 60. a 70. rokiem życia dotyczy to około połowy mężczyzn" - wynika z danych Krajowego Rejestru Nowotworów. Inaczej więc, niż w przypadku raka jądra, który dotyka przede wszystkim młodych mężczyzn - między 20. a 44. rokiem życia, a nawet nastolatków (więcej na ten temat czytaj TUTAJ).

Do czynników ryzyka wystąpienia raka prostaty zalicza się również: obciążenie rodzinne (przypadki raka gruczołu krokowego wśród najbliższych), otyłość i dietę wysokotłuszczową, nadużywanie alkoholu i palenie papierosów, częste stany zapalne u osób o nieuregulowanym życiu płciowym, a także narażenie na androgeny (męskie hormony płciowe).

Rak prostaty jest wyjątkowo podstępny - rozwija się powoli i, w większości przypadków, w początkowej fazie, nie daje praktycznie żadnych niepokojących objawów.

Wraz z rozwojem nowotworu mogą wystąpić:

• częstomocz,
• trudności w opróżnieniu pęcherza,
• ból, pieczenie przy oddawaniu moczu,
• zaleganie moczu, 
• słabszy strumień moczu,
• parcia naglące,
• nykturia (potrzeba częstego oddawania moczu w nocy),
• krwiomocz,
• zaburzenia oddawania moczu i stolca,
• bóle podbrzusza,
• bóle w kroczu i za spojeniem łonowym,
• obrzęk kończyny dolnej i/lub genitaliów,
• zaburzenia erekcji,
• bolesny wytrysk,
• obecność krwi w spermie,
• dolegliwości ze strony układu kostnego.

Raka stercza można wyleczyć, ale tylko wtedy, gdy zostanie wykryty na wczesnym etapie (zasięg nowotworu jest wtedy ograniczony, z czasem mogą pojawić się przerzuty). Dlatego tak ważne są badania profilaktyczne.

Każdy mężczyzna, który ukończył 45. rok życia, powinien raz w roku udać się do urologa. Wskazaniem do częstszych wizyt jest występowanie nowotworu prostaty w rodzinie. Jeśli dokuczają ci problemy przy oddawaniu moczu, lub zauważyłeś u siebie inne niepokojące objawy, które przywołaliśmy - skonsultuj się specjalistą tak szybko, jak to możliwe.

Podstawowym badaniem w gabinecie urologicznym jest badanie per rectum (przezodbytnicze, palpacyjne), które pozwala na sprawdzenie powierzchni, wielkości oraz konsystencji gruczołu krokowego. Wykonuje się również USG przezodbytnicze (USG transrektalne). Wczesne wykrywanie opiera się także na oznaczaniu stężenia PSA - uznawanego za marker nowotworowy raka prostaty.

W przypadku nieprawidłowości konieczne są kolejne badania, w tym rezonans magnetyczny czy biopsja stercza. 

Czytaj także: 

Jak wygląda profilaktyka i leczenie raka prostaty?

Męskie problemy zdrowotne. Objawy i leczenie

Przeszedł pięć lat ciężkiej chemioterapii. Okazało się, że nie miał raka